Азбука паліталогіі: Каэфіцыент геапалітычнай арыентацыі дзяржаўных СМІ

Тэлевізар не гляджу ўжо гадоў дзесяць, але сайт тэлеканала «Беларусь 1» наведваю рэгулярна. Як палітолаг я вымушаны разумець, якім бачыцца свет слугам беларускага народа і што яны разумеюць пад «разумным, добрым і вечным».

Не буду казаць пра вышэйшую матэматыку, але арыфметыка — навука дакладная. Шляхам тыкання пальцам у экран я падлічыў колькасць сюжэтаў за 5-га сакавіка (зрэшты, дзень быў абраны адвольна) у раздзеле «Навіны».
Такіх налічыў 39 сюжэтаў — і нават паспрабаваў іх згрупаваць. Тых, што ў першым набліжэнні можна прыняць за прарасійскія, аказалася тры, а за антызаходнія — аж дзесяць. Падзяліў другую лічбу на першую — і атрымаў каэфіцыент геапалітычнай арыентацыі галоўнага тэлеканала краіны. Зрэшты, і без калькулятара зразумела, што ён большы за тры, але меншы за чатыры.
Аб’ём выбаркі, зразумела, навуковым крытэрам не адпавядае. Тым не менш колькасць прарасійскіх сюжэтаў мяне здзівіла — і не таму, што іх мала. Зусім не. Я праглядаю навінавыя сюжэты практычна штодня. Прарасійскія — нібы пальчык з верша пра дзяўчынку Машу і рукавічку — з першай спробы не заўсёды атрымліваецца адшукаць.
Вось і разважай пасля гэтага пра разварот беларускай дзяржаўнай хаткі да Захаду задам, а да Усходу перадам. Захад Захадам, але калі з самай раніцы камень у яго агарод не кінуў — лічы, дзень пражыў дарэмна.
А Еўропа — яна побач. Калі своечасова кучу камянёў не накідаць, то ў беларусаў і без дапамогі прапаганды пачне складвацца ўласнае меркаванне.

З камунізмам не склалася, са «спецаперацыяй» атрымаецца

Пералік антызаходніх сюжэтаў не вызначаецца разнастайнасцю. Лідзіруюць бытавыя драбніцы: «Немцы ў жаху ад росту цэнаў на гародніну», «усё больш прызыўнікоў у Эстоніі пакутуюць на псіхічныя захворванні», «стаміліся ад рабаванняў і знявагаў — у Лісабоне пратэстуюць настаўнікі».
Зразумела, не абышлося без NАТO. Куды ж без яго? «NАТO прэч!» — масавыя акцыі супраць паставак зброі Украіне прайшлі ў Славакіі і Германіі», «Супрацьстаянне Польшчы і Германіі можа падарваць пастаўкі зброі Украіне, піша Bloomberg».
А вось пра поспехі расійскага войска ў дэнацыфікацыі Украіны — ні слова, ні паўслова. Усё лагічна. Калі з роду баравік — то лезь, браце, у кошык. А калі абвясціў Год міру і стварэння, дык і здымай сюжэты пра надоі ды ўкосы. З імі, дзякуй Богу, усё нармальна. За мінулы год на 8 мільярдаў долараў экспартавалі сельскагаспадарчай прадукцыі.
Немцы, ахопленыя жахам ад сузірання завоблачных цэнаў на агуркі, эстонцы, якія пакутуюць на псіхічныя захворванні, партугальскія настаўнікі, што стаміліся ад рабаванняў і знявагаў, — усе гэтыя ручаінкі зліваюцца ў паўнаводную раку, якой наканавана найбліжэйшым часам затапіць сучасныя Садом і Гамору (яны ж па сумяшчальніцтве «кансалідаваны Захад»).
Да перамогі таго, што хаваецца пад абрэвіятурай СВА — расійскай ваеннай спецаперацыі, — цяперашняе пакаленне постсавецкіх людзей гарантавана дажыве. З камунізмам не склалася, са СВА атрымаецца. Нездарма ж нямецкі публіцыст Освальд Шпенглер апублікаваў у 1918 і 1922 гадах два тамы бестселера «Заняпад Еўропы». Да стагоддзя не атрымалася. Такой бяды! Дадатковых пару гадоў чаканняў — не праблема. Да таго ж чакаць-пражываць гэтыя пару гадоў давядзецца не ўтаропіўшыся ў столь, а назіраючы па тэлевізары за поспехамі імпартазамяшчэння.

Трымаеце за рукі-ногі — і не пускаеце за стол перамоваў

«Айчынная прапаганда з усіх сіл спрабуе пераканаць расіян у тым, што Еўропа хутка зламаецца. Маўляў, распешчаныя жыхары Старога Свету, якія стаміліся ад таго, што адбываецца навокал, хутка запатрабуюць ад украінцаў адмовіцца ад планаў вярнуць страчаныя тэрыторыі і прымусяць іх неадкладна сесці з Расіяй за стол перамоваў».
Такімі словамі расійскі палітолаг Абас Галямаў абнадзейвае прыхільнікаў СВА. Аднак у цытаце хаваецца недарэчнасць. Навошта ўкраінцаў прымушаць, калі каманда Уладзіміра Зяленскага з першага дня яго прэзідэнцтва скача пад дудку Дзядзькі Сэма? І айчынная (г. зн. расійская для Галямава), і не айчынная (калі вядзецца пра беларускіх чытачоў НЧ) прапаганда штодня пра гэта нагадвае.
Абмяжуюся адным эмацыйным выказваннем аднаго эмацыйнага адзінага палітыка: «Але вы трымаеце Валодзю Зяленскага за рукі-ногі — і не пускаеце яго за стол перамоваў. Гэта маё перакананне, і было шмат фактаў, якія пра гэта кажуць. Значыць, вы хочаце вайны, мы хочам міру! Чуеце, амерыканцы? Мы хочам міру. Дайце каманду Зяленскаму і самі сядзьце за стол перамоваў з Пуціным, а я побач сяду» (16.02.2023).
Хто каго і за што трымае — без паўлітра і айчыннага агурка не разабрацца. Але агуркі даражэюць не толькі ў Германіі. Вось і сядзяць тыя, хто прагне міру, па сваіх кутах.
Гляджу ў пуцінскі кут — гатовы. Гляджу ў наступны — і там гатоўнасць № 1. Аднак жа справа не ідзе на лад. Можа, не па тых кутах разбрыліся?

400 мільёнаў еўра на дарозе не валяюцца

Аповесць Джэка Лондана«Покліч продкаў», калі мне памяць не здраджвае, пачыналася словамі: «Бэк не чытаў газет, і таму не ведаў, што насоўваецца бяда». І гэта зразумела. Бэк быў сабакам — і таму нічога не чуў пра золата Аляскі, якое спарадзіла попыт на вялікіх, моцных сабак.
Не ведаю, як у аднапалатным парламенце Даніі з газетамі, але тэлеканал «Беларусь 1» дэпутаты праглядаюць напэўна. Інакш як растлумачыць, што яны адмянілі Вялікі дзень малітвы, які быў уведзены яшчэ ў 1686 годзе? Свята адзначаецца ў чацвёртую пятніцу пасля Вялікадня. У гэтым годзе яно прыпадае на 5 траўня.
Прэм’ер-міністр Метэ Фрэдэрыксен заявіла, што такая мера дазволіць павялічыць абаронны бюджэт, а гэта неабходна ў сувязі з «бягучай сітуацыяй у сферы бяспекі». Даніі трэба «выдаткоўваць больш грошай на абарону, наколькі гэта магчыма», падкрэсліла прэм’ер.
Паводле падлікаў Мінфіна краіны, адмена свята і ўвядзенне дадатковага працоўнага дня прынясе ў дзяржаўную казну 3 мільярды крон (каля 400 мільёнаў еўра). Зрэшты, такое рашэнне ўхвалілі не ўсе. Не абышлося без акцыі пратэсту ў Капенгагене каля будынка парламента.