«Старэйшы саюзнік ператварыўся ў мёртвы груз, які цягне малодшага за сабой на дно»

Пацешны нейтралітэт і паказны пацыфізм нікога не падмануў, піша тэлеграм-канал «Лісты да дачкі». І тлумачыць, чаму «другасныя» санкцыі б'юць мацней, чым рашэнні ЕС і ЗША.

Пацешны нейтралітэт і паказны пацыфізм нікога не падмануў. Учора ЕС афіцыйна прызнаў беларускія ўлады саўдзельнікам расійскай агрэсіі супраць Украіны. І, як я разумею, гэта сімвалічнае рашэнне мае сур'ёзны практычны сэнс. Таму што здымае апошнія перашкоды маральна-юрыдычных уласцівасцяў, якія можа яшчэ былі ў заходніх чыноўнікаў, палітыкаў і бізнесменаў.

У жніўні 2020 года беларускія ўлады адкрылі юрыдычны прынцып: «Не да законаў». І цяпер высвятляецца, што гэты прынцып можа выдатна працаваць у адваротны бок. Можна забараняць экспарт, не чакаючы заканчэння тэрміну дзеяння кантрактаў, можна адключаць SWIFT без шматмесячных узгадненняў. І колькі ты потым не жалься ў тэлевізары на сусветную несправядлівасць — нічога не зменіцца. Таму што наступілі такія часы, калі «не да законаў».

Вось сёння ЕС прыме рашэнне аб адключэнні ад SWIFT трох беларускіх банкаў, а ўчора Беларусі і Расіі ўжо забаранілі экспарт прадукцыі дрэваапрацоўкі. Іншых выхаваўчых мер пакуль не анансавалі, але, трэба думаць, яны не замарудзяцца настаць.

Але санкцыі ад еўрапейскіх чыноўнікаў — гэта цяпер вяршыня айсберга. Ёсць жа яшчэ самаабмежаванні заходніх кампаній, якія адна за адной сыходзяць з Расіі, не чакаючы, пакуль іх пра гэта папросяць заходнія бюракраты. І, як я разумею, пасля прызнання беларускіх уладаў саўдзельнікам, у гэтых кампаній мала прычын, каб заставацца ў Беларусі.

Калі McDonalds закрывае сотні рэстаранаў у Расіі, дык тым больш няма сэнсу трымаць адкрытымі рэстараны ў Беларусі. І калі Shell і BP адмаўляюцца ад расійскай нафты, то мала хто захоча звязвацца з беларускім бензінам. Таму што ў сітуацыі «не да законаў», калі санкцыямі лупяць па шырокіх плошчах, ёсць рызыка злавіць наступствы рыкашэтам.

Вядома, услед за старэйшым братам, у беларускіх уладаў можа з'явіцца спакуса нацыяналізаваць што-небудзь пакінутае безгаспадарным. Але ад нацыяналізаванай маёмасці мала будзе карысці без заходніх грошай і заходніх тэхналогій.

Наогул, я не ведаю, вядома, ці атрымліваюць расійскія ўлады ад усяго, што адбываецца, пачуццё глыбокага геапалітычнага задавальнення. Такая ўжо ў рускіх уладаў загадкавая душа. Можа яны глядзяць на чэргі ля банкаматаў суграмадзян, якім забаранілі купляць валюту, і атрымліваюць ад гэтага маральнае задавальненне.

Але я практычна не сумняюся ў адчуваннях, якія перажываюць беларускія ўлады. Я ўпэўнены, што яны там кожны дзень у сябе (тут было б дарэчы ўжыць слова, якое я тут ужыць не магу, таму напішу так) усё больш здзіўляюцца. І бывае, што здзіўляюцца так моцна, што нават сказаць нічога не могуць. Таму што два тыдні таму ў іх за спіной была Расія, у якой можна было выпрасіць шмат усяго патрэбнага. А цяпер старэйшы саюзнік ператварыўся ў мёртвы груз, які цягне іх за сабой на дно.