СМАЧНА З «НОВЫМ ЧАСАМ»: Зразы! Бонус: рэцэпт соуса, які зробіць любую страву выкшталцонай
Зразы – страва, якая можа вызваць кулінарную спрэчку. Бо і беларусы, і палякі, і літоўцы, і ўкраінцы лічаць зразы сваёй традыцыйнай стравай. І кожны тут мае рацыю. Сёння мы падзелімся з вамі рэцэптам традыцыйных беларускіх зразаў. Гатуецца страва хутка, з прадуктаў, якія заўжды ёсць у доме, а атрымліваецца вельмі смачна. Падпісвайцеся на наш канал, каб не прапусціць новыя рэцэпты!
Гісторыкі сцвярджаюць, што зразы пачалі гатаваць яшчэ ў XIV стагоддзі, у часы Вялікага Княства Літоўскага. Дарэчы, гэтую страву любіў кароль Ягайла. І гэтаму факту ёсць афіцыйнае пацвярджэнне. У “Хроніках Слаўнага Каралеўства Польскага” Яна Длу́гаша, якія апісваюць гісторыю Польшчы ад легендарных часоў да 1480 года, згадваецца, што кароль Ягайла вельмі любіў есці на сняданак зразы. Толькі гатавалі страву да каралеўскага стала з мяса. Бульбу ў тыя часы нават і не вырошчвалі на нашых землях. Зразы былі з тонка адбітага мяса ялавічыны, у якое загортвалася начынне з вэнджанага сала дзіка, салёнага агурка, гарчыцы, цыбулі і белых лясных грыбоў. Падавалі зразы і да стала караля Жыгімонта II. А шляхта, як вядома, вельмі любіла пераймаць стравы і традыцыі князёў. Праўда, кухары шляхты спрасцілі начынне і загортвалі ў адбітую ялавічыну грыбы альбо капусту. А ў XVIII стагоддзі, калі пачалі вырошчваць нашы продкі бульбу, зразы прыйшліся даспадобы і сялянам. Толькі ўжо не ў мяса, а ў бульбяную кашу загортвалі начынне з грыбоў альбо цыбулі. Да святочнага стала гатавалі бульбяныя зразы з мясным начыннем альбо салам.
Зразы… Чаму такая назва ў стравы? Ёсць дзве версіі. Адна праўдападобная, другая — анекдатычная. Паводле першай, слова “зразы” польскага паходжання і азначае “адрэзаны кавалак”. Тут усё проста. Страву ў даўнія часы гатавалі толькі з кавалкаў мяса. А вось другая версія, на мой погляд, больш цікавая. Як вядома, у Кацярыны Медычы, французскай каралевы, было некалькі сыноў, якіх яна старалася пасадзіць каралямі на троны еўрапейскіх дзяржаў. У Польшчу яна адправіла Генрыха III. Палякі яго сустрэлі сардэчна, зладзілі ў яго гонар баль, на які прыехаў князь Радзівіл. Сталы ламіліся ад прысмакаў. І вось калі падавалі адбітыя кавалкі мяса з начыннем, хтосьці з гасцей выгукнуў тост: “За Радзівіла!”… Раніцай, пакутуючы ад пахмелля, Генрых III ніяк не мог успомніць назву ўпадабанай яму стравы і толькі паўтараў: “Зарадз, зрадз, зраз…”. (а гэта была і не назва, а тост). І такім чынам назва замацавалася за мясной стравай.
РЭЦЭПТ
Бульба — 1,5 кг
Яйка — 1 шт.
Мука — 2 ст. л.
Соль на смак.
Начынне:
Фарш з ялавічыны — 150 г
Фарш свіны — 150 г
Цыбуля рэпчатая — 1 шт.
Грыбы — 150 г
Часнок — 2 зубчыкі
Сланечнікавы алей — 20 г
Топленае сметанковае масла — 30 г
Соль і перац на смак.
ГАТАВАННЕ
Бульбу адварваем “у мундзірах”. Тым часам гатуем начынне. Цыбулю здрабняем і крыху абсмажваем на сланечнікавым алеі, далучаем здробненыя грыбы. На другой патэльні абсмажваем фарш свіны і з ялавічыны. Змешваем інгрэдыенты, дадаём часнок, перац і соль. Начынне гатова. Даём астыць. Для цеста нам спатрэбіцца цёплая, абабраная ад лупіны бульба. Яе мы размінаем таўкачыкам, дадаём яйка і муку. Лепім зразы. На адну зразу бяром 1,5 ст. л. цеста. Фармуем аладку, у сярэдзіну якой кладзём начынне. Лепім зразу так, каб заляпіліся краі. Абкачаць зразы ў муцэ і абсмажыць з двух бакоў па 3 хвіліны на топленым сметанковым масле.
Бонус: соус
Нашу страву пададзім з соусам. Наогул нашы продкі былі кулінарнымі вынаходнікамі. Толькі ў кнізе “Літоўская кухарка” Вінцэнты Завадскай, якая была выдадзена ў 1854 годзе, прадстаўлена 40 рэцэптаў соусаў. Гэта значыць, што нават самую простую страву кухары маглі надзяліць вытанчаным смакам.
Інгрыдыенты:
Смятана — 150 мл
Часнык — 2 зубчыкі
Марынованы агурок — 1 шт.
Кроп — 20 г
Соус: нацерці марынаваны агурок на буйной тарцы, здрабніць кроп і часнок, а потым далучыць інгрэдыенты да смятаны.
Смачна есці! Бярыце рэцэпт на заметку і падпісвайцеся на наш канал!