Вайна жылля не дае. Расійцы масава прадаюць нерухомасць у Крыме, Маскве і не толькі

Двухпакаёвая кватэра ў цэнтры Севастопаля: 60 квадратаў, якасны рамонт, мэбля. Кватэра была выстаўлена на продаж у чэрвені. І з тых часоў усё яшчэ прадаецца, ужо страціўшы ў кошце 3,6 мільёна (крыху больш за 50 тысяч долараў) — чвэрць кошту.

Гэта не ўнікальны выпадак, адзначае «Новая газета. Еўропа». Прама зараз у Севастопалі і Крыме, анексаваным Расіяй, ідзе бум продажу нерухомасці. У гэтых рэгіёнах на продаж выстаўлена ў 2-2,5 разы больш жылля, чым напярэдадні вайны, у студзені 2022 года, — вынікае з дадзеных агенцтва «Свет кватэр». Рост колькасці прапаноў пачаўся адразу пасля заканчэння сезона — у верасні. А ў лістападзе-снежні і зусім пачаўся сапраўдны распродаж.

З-за закрытых авіязносін і вайны побач турыстычная плынь мінулым летам упала ўдвая. Калі яна адновіцца да ранейшых аб'ёмаў і цэн і ці адновіцца наогул — невядома. Інвестары спрабуюць вывесці грошы з Крыма.

Адначасова і жадаючых пераехаць на паўвостраў стала менш. Апошнія гады асноўнымі пакупнікамі нерухомасці ў Крыме былі жыхары Масквы, Санкт-Пецярбурга, рэгіёнаў Урала і Сібіры. Цяпер яны асцерагаюцца інвеставаць у курортную нерухомасць і пераязджаць у Крым, кажуць рыэлтары.

Колькасць аформленых іпатэк на жыллё ў студзені-лістападзе абвалілася на 44%. Гэта больш, чым у сярэднім па Расіі (-33%), паводле дадзеных Цэнтрабанка.

З-за росту прапановы і нізкага попыту цэны на жыллё ў Крыме падаюць, хоць яшчэ ў пачатку 2022 года яны раслі. Толькі за кастрычнік-снежань 2022 года «квадрат» жылля ў Севастопалі патаннеў на 3,5%, у Сімферопалі — на 1,3%. Прадаўцы гатовыя істотна зніжаць кошты пры заключэнні здзелак, робячы мільённыя зніжкі.

Падобная сітуацыя і ў іншых прыгранічных рэгіёнах. У Белгародскай вобласці ў гэтым студзені было выстаўлена на продаж у 1,5 разы больш кватэр, чым год таму, — амаль 35 тысяч. Першы скачок актыўнасці прадаўцоў адбыўся ў траўні — пасля таго, як пачаліся абстрэлы прыгранічных вёсак рэгіёна. У ліпені ракеты ўпалі ўжо ў цэнтр самога Белгарада.

Што здарылася? На дахах дамоў у Маскве — ваенная тэхніка

Другое нетыповае павышэнне прапановы пачалося ў лістападзе, хоць звычайна актыўнасць прадаўцоў пад канец года падае. У выніку ў студзені 2023 года рынак дасягнуў рэкорднага за апошнія два гады ўзроўню.

Зрэшты, пераехаць у бяспечны рэгіён не так ужо проста: ніхто не хоча купляць нерухомасць у горадзе, які абстрэльваюць. Цэны на жыллё ў Белгародскай вобласці падаюць з чэрвеня.

У Бранскай і Курскай абласцях рост не такі прыкметны. Магчыма, гэта звязана з тым, што гэтыя рэгіёны знаходзяцца далей ад лініі фронту і абстрэльваюць іх менш.

Тым не менш у Бранскай вобласці колькасць выстаўленых на продаж кватэр пачала актыўна расці з чэрвеня і дасягнула 11,7 тыс. у студзені 2023 года. Хоць у студзені 2022-га на рынку было прадстаўлена толькі 7,3 тыс. У Курскай вобласці за год прапанова кватэр вырасла на 13%.

— Рост прапановы можа быць звязаны з жаданнем уласнікаў жылля пераехаць далей ад зоны баявых дзеянняў. Пры росце прапановы цэны ў прыгранічных рэгіёнах спачатку спынілі рост, а ў апошнім квартале 2022 года ўжо сталі зніжацца. Умоў для змены дадзенага трэнду мы пакуль не бачым, — тлумачыць генеральны дырэктар федэральнага партала «Свет кватэр» Павел Луцэнка.

У сталіцах распродаж жылля пачаўся яшчэ ў траўні 2022 года. А ўжо ў лістападзе, паводле дадзеных Ашчадбанка, у Маскве і Маскоўскай вобласці была выстаўлена на продаж рэкордная колькасць кватэр за апошнія чатыры гады.

У Санкт-Пецярбургу і Ленінградскай вобласці летась таксама пабіты чатырохгадовы рэкорд. Праўда, пік продажаў прыйшоўся на жнівень-верасень.

Арцём Шрайбман: «Я веру ў тое, што мы ўсе зможам вярнуцца. І гэта не проста ірацыянальная вера»

Паводле дадзеных «Свету кватэр», на піку ў Маскве было выстаўлена на продаж 152,9 тыс. кватэр. Гэта ў 1,5 разы больш, чым перад вайной, у студзені 2022 года. У Пецярбургу максімум прапановы дасягаў 89,7 тыс. кватэр — на траціну, або 34%, вышэй даваеннага ўзроўню.

Праўда, пакупнікоў мала: колькасць іпатэчных здзелак у сталіцах упала на 35-39% з мінулага года. І кошты на маскоўскую нерухомасць падаюць з траўня. Тады квадратны метр на другасным рынку ў сярэднім каштаваў 282 тыс. рублёў. А ў снежні — 253 тыс. Разам: -10%.

У Пецярбургу пік цэнаў прыйшоўся на чэрвень. І з тых часоў цэны страцілі амаль 6%, зваліўшыся са 181 да 170 тыс. рублёў за «квадрат».

— У сталіцах у сакавіку-красавіку мінулага года ў сувязі з рэзкім ростам ключавой стаўкі і курсу валют адбыўся кароткачасовы рост попыту на кватэры, таму колькасць аб'ектаў на рынку некалькі скарацілася. Але затым стала амаль бесперапынна расці: людзі пачалі з'язджаць за мяжу і выстаўляць сваё жыллё на продаж, — тлумачыць Павел Луцэнка.