«Калі яго вялі ў кайданках у залу суда, я крыкнула: «Я цябе кахаю!»

З Аляксандрай, жонкай палітзняволенага Дзяніса Гуціна, мы сустрэліся ў перапынку паміж пасяджэннямі суда над ім. Хоць працэс закрыты, жанчына ўсё адно дзяжурыць пад дзвярыма залы суда, каб хаця б на секунду пабачыць мужа.

«Хто калі не я?»

Дзяніс Гуцін знаходзіцца за кратамі з верасня як адміністратар тэлеграм-канала «Кіроўцы 97». Яго абвінавачваюць у арганізацыі групавых дзеянняў, якія груба парашаюць грамадскі парадак (арт. 342 КК, ч. 1.2.). Хлопцу пагражае да трох гадоў зняволення.
Сям’я Гуціных жыве на ўскрайку Мінска ў прыватным доме разам з бацькамі Дзяніса. У сям’і трое дзяцей, два з якіх — блізняткі. Малодшы сын Марк мае групу інваліднасці. Сам Дзяніс займаўся сантэхнічным мантажом абсталявання, апошнім часам працаваў як індывідуальны прадпрымальнік. Аляксандра працуе ў краме.

— Муж заўсёды змагаўся з несправядлівасцю, — узгадвае Аляксандра. — Ён як не мог спакойна глядзець на разбітыя дарогі каля дома, так і не мог спакойна глядзець на тое, што адбывалася ў краіне пасля 9 жніўня. Я прасіла яго быць асцярожным, а ён мне на гэта адказваў: «А хто тады, калі не я?»
Дамоў да Гуціных супрацоўнікі ГУБАЗіКу прыйшлі 22 верасня.
— Я адчыніла дзверы, бо мужа не было дома. Яны мяне адштурхнулі і сказалі, што самі паглядзяць. Дзеці моцна спужаліся, ва ўсіх забралі тэлефоны. Дзяніса тады знайшлі ў горадзе і асудзілі на 15 сутак за ўдзел у адным з маршаў.

З ІЧУ пасля сутак Дзяніс не выйшаў. У хуткім часе Дзяніс стаў падазраваным па крымінальнай справе, яго змясцілі ў СІЗА на Валадарскага. Праваабаронцы прызналі хлопца палітвязнем.
— Калі мужа забралі, я зразумела, што праз 15 сутак яго не выпусцяць, але верыць у гэта не хацела, — узгадвае Аляксандра. — І тады ў мяне нібыта зямля з-пад ног сышла. Усе побытавыя справы былі на ім: за ўсё заплаціць, адвесці дзяцей у садок… Я ж працую з восьмай раніцы да дзявятай гадзіны вечара, таму не заўсёды магла гэта рабіць. А ён працаваў на сябе, меў больш гнуткі графік. Некалькі месяцаў я проста жыла на аўтамаце… Але што рабіць? Навучылася, можна сказаць, жыць наноў.

Жыццё наноў

Пасля затрымання Дзяніса Аляксандра была вымушана шукаць падпрацоўку. І тут уладальнік суседняга катэджа з офіснымі памяшканнямі, які дапамагаў будаваць яе муж, прапанаваў дзяўчыне ў яго прыбіраць.
— Некалькі месяцаў я прыбірала гэты катэдж: прыязджала пасля 21 гадзіны дадому з працы, укладала дзяцей спаць і ўначы ішла прыбіраць катэдж. Спала па некалькі гадзін на суткі. Дзяніс быў супраць таго, каб я столькі працавала. Але іншай магчымасці выплачваць крэдыты, якія на нас вісяць, у мяне не было.

Першыя лісты мужу ў СІЗА Аляксандры даваліся цяжка: не ведала, пра што і як пісаць: «Падавалася, што лісты ў наш час — гэта дзікунства. Гэта цяпер ужо прызвычаілася па пяць аркушаў пісаць».
Дзяніс за кратамі навучыўся маляваць і… гатаваць! Аляксандра кладзе мужу грошы на рахунак, і калі прыязджае «атаварка», то ён разам з сукамернікамі набывае каржы, згушчонку — і робіць торты! Хваліцца Аляксандры, што цяпер ведае шмат рэцэптаў простых страў і абавязкова ім навучыць жонку, калі выйдзе на волю.

Дзяніс у лістах піша, як ганарыцца беларусамі і сваёй краінай. Часта паўтарае, што ён шчаслівы чалавек. Нават калі б у яго была магчымасць пражыць жыццё інакш, то Дзяніс нічога б у ім не мяняў. Аляксандра кажа, што і яна мужам ганарыцца, хоць і ў першыя месяцы зняволення на яго злавалася. Але пасля супакоілася: «Не адзін жа ён такі сядзіць — сядзяць бацькі, у якіх па пяцёра дзяцей засталося, матулі сядзяць…»

«Мама, а тату міліцыя забрала?»

— Ці ведаюць дзеці, дзе знаходзіцца іх тата? — пытаю Аляксандру.
— Спачатку я сказала, што тата ў камандзіроўцы, а пасля распавяла ўсё, як ёсць. Марк мне пастаянна задае пытанне: «Мама, а тату міліцыя забрала?». Як тут праўду не скажаш? Але я кажу яму, што тата хутка прыйдзе дадому.

У пяцігадовага Марка — другая ступень страты здароўя праз касавокасць. Да таго ж, нядаўна яму паставілі моўнае парушэнне: хлопчыка трэба вадзіць да лагапеда і псіхатэрапеўта.
— У нас наперадзе аперацыя на вочы, — распавядае Аляксандра. — Я шмат разоў прасіла спатканне з мужам, каб параіцца з ім, дзе лепш яе рабіць. У лякарнях з Маркам заўсёды ляжаў Дзяніс. Але сустрэцца нам не дазволілі… Цягнуць няма куды, аперацыю трэба было рабіць яшчэ паўгода таму. Але як, калі жыццё падзялілася на «да» і «пасля»?

Хадзіць на суды, каб пабачыць на хвіліну мужа

Судовы працэс над Дзянісам распачаўся 5 траўня. Пасяджэнні праходзяць па некалькі разоў на тыдзень у закрытым фармаце. Жонцы вядома толькі тое, што Дзяніс на пасяджэннях маўчыць. Адзінае, што ён збіраецца прамовіць, — гэта апошняе слова. Аляксандра ходзіць на кожнае пасяджэнне. У яе ёсць пару секунд на тое, каб пабачыць мужа: падчас таго, калі яго заводзяць і выводзяць з залі пасяджэнняў.
— Калі я першы раз за восем месяцаў яго пабачыла, у мяне не сыходзіла ўсмешка з твару, — распавядае Аляксандра. — Тады не адчувала роспачы — яна прыйшла ўжо пасля. Калі яго вялі ў кайданках у залу суда, я крыкнула: «Я цябе кахаю! Я з табой!». Ён гукнуў мне, што таксама мяне кахае. Мне падалося, што ён моцна схуднеў. Хаця я думала, з тымі пірагамі, якія я яму перадаю, схуднець немагчыма.
 На адзін з судоў Аляксандра ўзяла старэйшага сына Глеба, якому хутка споўніцца дзевяць гадоў.
— Глеб быў вельмі шчаслівы, калі пабачыў тату. Калі мужа ўводзілі, Глеб крыкнуў: «Тата, цябе люблю!». Пасля ён не адыходзіў ад дзвярэй, калі ішоў суд, і пастаянна пытаў: «А калі тата яшчэ раз выйдзе?» 

Крыніца веры — муж

Аляксандра кажа, што Дзяніс наладжаны на перамогу. Сама яна рыхтуе сябе на горшае і чакае прысуду. Яна ўпэўнена, што пасля гэтага ёй стане лягчэй. Прынамсі, тады жанчына нарэшце зможа разлічваць на спатканне з мужам.
— Я проста прашу Бога, каб усё было добра, — дзеліцца Аляксандра. — Гэта ж трэба дажыць да такога, каб маліць Бога аб хіміі для мужа…
Калі Саша падае духам, то Дзяніс гэты дух падымае: «Мяне падбадзёрвае муж. Ён заўжды піша: «Зая, усё будзе добра». Пасля яго слоў і ў мяне вяртаецца вера ў перамогу». Дапамагаюць Аляксандры трымацца і сябры Дзяніса.

У перапісцы сужэнцы нягледзячы ні на што будуюць планы на будучыню. Першы пункт — гэта пераехаць у новую кватэру, якую пабудавала сям’я. Дзяніс яе яшчэ не бачыў, а Аляксандра ўжо па крысе сама перавозіць мэблю. Другі пункт у планах — павянчацца. Саша кажа, што да гэтага рашэння яны ідуць ужо некалькі гадоў.А пакуль адбываецца судовы працэс над Дзянісам, на яго ўчастку стаіць чакае куратнік, які хлопец пабудаваў, каб разводзіць курэй… На арэлях катаюцца Глеб з Ульянай, а Марк ходзіць вакол іх з паламаным роварам і чакае тату, каб той хутчэй змог яго адрамантаваць.

Падтрымаць Дзяніса Гусціна можна лістамі на адрас: СІЗА-1, 220030 Мінск, Валадарскага, 2. К.61. Калі вы хочаце чымсьці дапамагчы сям’і Дзяніса, кантакты ёсць у рэдакцыі.