Юлія Латыніна: Расіі не існавала б без Украіны

Публіцыстка і журналістка Юлія Латыніна ў сваёй новай праграме разважае, чаму ў Крамлі «свет клінам сышоўся» на Украіне. Па яе меркаванні, таму, што без Украіны з Расіі не атрымаецца імперыі. І размова тут — далёка не пра тэрыторыі.

— Доўгі час галоўным з кавалкаў, на якія распаўся Савецкі Саюз, лічылася Расія, — разважае Юлія Латыніна. — І дзесьці там боўталася Украіна, «прылепленая» да Расіі з дапамогай газавай трубы, на якой круцяцца ўкраінскія палітыкі.

Напраўду, калі паглядзець на глобус — так, Расія, вядома, больш. Але калі паглядзець на заўвагі да гэтага глобуса, то можна ўбачыць, што тэрыторыі, на якіх размешчана Расія, гэта, у асноўным, або вечная мерзлата, або не вельмі гасцінная Сібір, гіганцкія адлегласці і дарогі, якія нават не асфальтаваныя. І гэта мінус, а не плюс.

У параўнанні з Украінай, якая ўяўляе з сябе шчыльную дарожную сетку, выдатную адукацыю і, што яшчэ больш важна, квітнеючую і жывую дэмакратыю, сеткацэнтрычнае грамадства. Калі Масква высмоктвае сокі з Расіі, то ва Украіне, як мы бачым у гэтай вайне — шмат людзей у вёсках (у багатых вёсках!), шмат мэраў маленькіх і не вельмі маленькіх гарадоў — гэта значыць, велізарная колькасць цэнтраў.

У Расіі гэтых цэнтраў няма. Аднойчы Напалеон на прапанову маршала Жана «Я вышэй, я дастану гэты прадмет для вас» адказаў: «Вы не вышэй — вы даўжэй». Дык вось, Расія — больш аб’ёмістая, але гэта не значыць больш вялікая.

Тое ж самае тычыцца насельніцтва. Фармальна — 140 мільёнаў на 40 мільёнаў чалавек, але ў Расіі ўжо не хапае «гарматнага мяса», арміі няма адкуль яго ўзяць, спусташаюцца ўсе засекі, Прыгожын ездзіць па турмах, парушаюцца ўсе асновы нават расійскага закона і гэтак далей.

Акрамя розніцы ў колькасці і якасці, на думку Латынінай, ёсць яшчэ адна вельмі сумная для Расіі рэч: Крэмль прадстаўляе Расію спадчынніцай імперыі, а Украіну — нейкай заваяванай калоніяй.

— Але былая Расійская імперыя — гэта перш за ўсё сімбіёз. Яе не існавала б без Украіны — у самым прамым, ваенным сэнсе гэтага слова. Таму што ў той час, калі існавала Запарожская Сеч, у XVII стагоддзі, менавіта яна вызначала, хто будзе гаспадаром гэтай часткі Еўропы — Польшча, Масковія або Турцыя.

Потым прыйшоў Пётр Вялікі, зрабіў вестэрнізацыю Расіі, свабоды стала значна менш. Але што важна адзначыць. На чым грунтавалася ваенная моц Расійскай імперыі? Вядома, на пяхоце, якая фарміравалася шмат у чым з прыгонных сялян; а другая частка, якая давала нябачаную перавагу на полі бою — казакі, якія наводзілі шораху па ўсёй Еўропе.

Цяпер вельмі часта расійскія патрыёты любяць успамінаць, маўляў, Наваросію без Расійскай імперыі заваявалі б іншыя краіны. Так, хлопцы, але наогул — казакі заваявалі Сібір і Далёкі Усход, і без іх нічога гэтага ў вас не было б, і Маскоўскае княства заставалася б дзесьці паміж Смаленскам і Казанню…

Не ведаю, у які момант Пуцін з’ехаў з глузду, але раней існавала магчымасць, што гэтыя дзве дзяржавы, два народы, што калісьці жылі ў сімбіёзе, мірна-ціха развядуцца, як сваякі, якія пакінулі бацькоўскае гняздо.

Але цяпер, дзякуючы Пуціну, аказалася, што Расія сапраўды не можа займаць тое месца, на якое яна прэтэндавала, без саюза з Украінай.

І цяпер, калі Пуцін хоча зрабіць Расію не тое што часткай Еўропы, а часткай Нігерыі, то эканамічнае і стратэгічнае значэнне Украіны будзе ўзрастаць, і яна зойме тое месца, якое займала імператарская Расія ў Савецкім Саюзе.

Еўрапейцам прыйдзецца моцна перагледзець свае ўяўленні пра тое, да каго трэба прыслухоўвацца.