«У забойстве палонных вінаватая як Расія так і Украіна» — місія ААН

Маніторынгавая місія ААН па правах чалавека ва Украіне заявіла, што як Кіеў, так і Масква вінаватыя ў парушэнні правоў і пазасудовых пакараннях ваеннапалонных. Аднак украінскія ўлады, у адрозненне ад расійскіх, далі міжнародным назіральнікам доступ у месцы ўтрымання палонных.

У дакладзе, апублікаваным місіяй ААН, змяшчаюцца дадзеныя аб забойствах да 25 расійскіх і 15 украінскіх ваеннапалонных.
— Пачну з расійскіх вайскоўцаў, якія знаходзяцца ў палоне ва Украіне. Мы глыбока занепакоеныя зафіксаванымі намі адвольнымі пакараннямі да 25 расійскіх ваеннапалонных і асоб, якія спынілі ўдзел у ваенных дзеяннях, якія былі здзейснены УСУ, — заявіла на прэс-канферэнцыі ў Кіеве кіраўніца місіі Мацільда Богнер. — Хоць нам вядома, што органы ўлады Украіны пачалі расследаванні пяці выпадкаў, што ахоплівае 22 ахвяры, мы не маем дадзеных аб якіх-небудзь судовых вытворчасцях.
Палова з 229 расійскіх ваеннапалонных, з якімі размаўлялі сябры місіі, распавядалі пра жорсткае абыходжанне з імі ў палоне, вынікае з дакладу.
— Мы таксама глыбока занепакоеныя адвольнымі пакараннямі 15 украінскіх ваеннапалонных пасля іх захопу УС РФ у палон. Ваенныя ПВК Вагнера ажыццявілі 11 з гэтых пакаранняў смерцю, —- дадала Богнер.
Пра якое-небудзь расследаванне наконт пазасудовых пакаранняў смерцю ўкраінскіх ваеннапалонных расійскім бокам яна не гаварыла.
У пачатку сакавіка ўкраінскія ўлады распаўсюдзілі відэазапіс, на якім, як яны заявілі, захаваны расстрэл палоннага ўкраінскага вайскоўца Аляксандра Маціеўскага. На роліку чуваць, як бяззбройны Маціеўскі кажа «Слава Украіне!», пасля чаго па ім пачынаюць страляць.

Катаванні ў расійскім палоне

Большасць украінскіх ваеннапалонных распавядалі, што, трапіўшы ў палон, падвяргаліся катаванням і катаванням з боку расійскіх вайскоўцаў і супрацоўнікаў ФСБ.
— Катаванні ўключалі збіццё, катаванні электрычным токам, нанясенне агнястрэльных або колатых ран. Распаўсюджанай з'явай была імітацыя пакарання, — распавяла Богнер.
Адзін украінскі ваеннапалонны памёр ад атрыманых ран праз некалькі гадзін пасля катаванняў, паведамляецца ў дакладзе. Палонных катавалі для атрымання інфармацыі, запалохвання, знявагі і помсты, зазначаецца ў дакладзе.
— Умовы ўтрымання многіх украінскіх ваенных былі шакавальнымі, — заявіла Богнер, удакладніўшы, што доступ палонных да медыцынскай дапамогі быў недастатковым або яго не было наогул.
У дакладзе таксама сказана, што пяцёра ўкраінскіх ваеннапалонных памерлі падчас інтэрнавання з-за адсутнасці медыцынскай дапамогі.
— Колькасць задакументаваных выпадкаў катаванняў і жорсткага абыходжання падчас інтэрнавання ў пенітэнцыярных установах шакіруе — больш за 84% людзей падвергліся такому абыходжанню, — сказала Богнер.
Удзельнікі місіі апыталі больш за 400 ваеннапалонных, па 200 чалавек з кожнага боку. Дадаткова місія паказвае на тое, што Расія не дала доступ да месцаў зняволення ваеннапалонных, у адрозненне ад Украіны.

Сэксуальны гвалт на вайне

Місія ААН таксама падрыхтавала яшчэ адзін даклад — аб выпадках сэксуальнага гвалту, звязанага з вайной. Эксперты ААН зафіксавалі ва Украіне 133 ахвяры сэксуальнага гвалту, у тым ліку 85 мужчын, 45 жанчын і трох дзяўчынак, заявіла Богнер. Такія даныя ўдалося сабраць да канца студзеня бягучага года.
— Жахлівая цана, якую людзі плацяць за вайну, таксама праяўляецца ў выпадках сэксуальнага гвалту, звязанага з канфліктам, якія мы фіксуем з 24 лютага мінулага года, — сказала Богнер.
Місіі стала вядома, што 109 выпадкаў, верагодна, былі ўчыненыя ваеннымі, праваахоўнымі органамі і персаналам пенітэнцыярных устаноў РФ у акупаваных Расіяй частках Украіны. 24 выпадкі, верагодна, былі ўчыненыя СБУ, паліцыяй Украіны, украінскімі грамадзянскімі або членамі тэраабароны.
Гвалт часта адбываўся над грамадзянскімі ці ваеннапалоннымі, якія знаходзіліся пад вартай, паведаміла Богнер.