«Гэта не Лукашэнка перадумаў, гэта Крэмль змяніў планы»

Экс-прадстаўнік Украіны ў Трохбаковай кантактнай групе ў Мінску, былы амбасадар Украіны ў Беларусі Раман Бяссмертны ў калонцы для ўкраінскага выдання НВ піша пра важнасць Беларусі для Украіны, пра прапанову Святланы Ціханоўскай. І раіць уважліва паставіцца да прапановы беларускай лідаркі.

20190718173531_1093.jpg


Манеўры з выклікам Украінскага амбасадара 8 кастрычніка, з указам аб праверцы ваеннаабавязаных казалі пра тое, што ў бліжэйшыя дні Беларусь павінна ўступіць у вайну

У гісторыі ўжо былі выпадкі, калі выклікалі пасла і ўручалі ноту, а на самай справе збіраліся нападаць самі. Успомніце, як Масква ў лістападзе 1939 года выклікала пасла Фінляндыі ў сувязі з Майнільськім інцыдэнтам (правакацыяй). То-бок, гэта агульная практыка дыктатарскіх рэжымаў: калі яны збіраюцца рабіць нейкі крок, то ладзяць тэатр, дымавую заслону з нотай амбасадару. Думаю, што спадар Ігар Кізім (амбасадар Украіны ў Беларусі — НЧ.) гэта зразумеў. Я толькі ўяўляю, якая адбылася размова паміж ім і тым асобай, хто ўручаў яму ноту.

А спыніў Беларусь ад уступлення ў вайну ўчорашні правал з ракетна-бомбавымі атакамі РФ. Няўдаласць гэтых нападаў у чарговы раз паказала бездапаможнасць Расіі ў гэтай вайне. І ўсе гэтыя апавяданні пра высокадакладную зброю, мясніка Сяргея Суровікіна, аказаліся чарговым блефам. Таму ўчора, 10 кастрычніка, і не было прынятае рашэнне аб уступленні Беларусі ў вайну, і пачалося адпаўзанне назад. Не выпадкова з'явіўся ўказ аб чарговай праверцы боегатоўнасці. А курок ужо быў узведзены, і стрэльба павінна была стрэліць. Аднак здарылася тое, што адбылося. Ракеты трапілі не ў тыя месцы, а добрая іх палова была проста збітая. У выніку стала відавочным, што ўсё тое, чым так выхваляліся крамлёўскі фюрэр і яго бандзюганы не з'яўляецца аргументам.

Падкрэслю, што не сам Лукашэнка адпоўз. Крэмль змяніў планы, бо зразумеў, што тая падрыхтоўка перад атакай з'яўляецца абсалютна няўдалай. Таму яны спынілі працэс. Таму што сапраўды ўсё было гатова для таго, каб уступленне Беларусі ў вайну адбылося.

А ўжо 11 кастрычніка, лідарка беларускай апазіцыі Святлана Ціханоўская прапанавала прэзідэнту Украіны Уладзіміру Зяленскаму «пабудаваць альянс з дэмакратычнай Беларуссю». Як трактаваць яе прапанову і рэагаваць на яе?


Відавочна, што сітуацыя ў адносінах Украіны і беларускай улады і беларускага народа і беларускіх палітычных лідараў трэба быць арганізаваным і максімальна дакладным. Нельга паміж імі ставіць знак роўнасці і рабіць нейкія высновы.

Беларускі народ мае патрэбу ў дапамозе Украіны і Еўропы. І на апошніх выбарах абраў Святлану Ціханоўскую сваім лідарам, што патрабуе дыпламатычна ўзважанага стаўлення да яе. Тое, што ва ўладзе цяпер у Беларусі знаходзіцца дыктатар, які здзекуецца з народа і праводзіць пагібельную для народа замежную палітыку, не азначае, што ў гэтым вінаваты беларускі народ і беларуская дзяржава. Гэта значыць, што ёсць кола асоб, якія захапілі ўладу. Вельмі цяжка беларусы знаходзяць адказы на складаны парог праблем, з якім яны сутыкаюцца на працягу амаль 30 гадоў. Ціханоўская шукае адказы на ўсе гэтыя пытанні настолькі, наколькі дазваляе яе невялікі досвед палітычнай барацьбы і яшчэ меншы досвед дыпламатычнай дзейнасці, стасункаў з масцітымі еўрапейскімі палітычнымі школамі, палітыкамі. Але Ціханоўская мае патрэбу ў дапамозе тых, хто бачыць Беларусь у коле цывілізаваных народаў.

Украінскі палітыкум павінен добра засвоіць ісціну: Беларусь як дзяржава не можа адбыцца без паўнавартаснай, незалежнай, дэмакратычнай Украіны, Польшчы, Літвы. Але дакладна так жа Украіна, Польшча і Літва і іншыя краіны Балтыі, Германія, не змогуць адчуваць сябе ў бяспецы, пакуль Беларусь не будзе цывілізаванай еўрапейскай дзяржавай.

Трэба разумець, на якім гістарычным этапе мы ўсе жывем. Цяпер ідзе бітва ў Украіне за свабоду і будучыню ўкраінцаў, палякаў, літоўцаў, беларусаў і ўсёй Еўропы. І кожны ў гэтай сітуацыі павінен рабіць тое, што можа. Горш за ўсё ў гэтай сітуацыі дапускаць паміж сабой лішнія дыскусіі.

Такога ж падыходу патрабуе і беларуская апазіцыя. Цяпер сітуацыя такая, што трэба ісці адзін аднаму насустрач, трэба дапамагаць.

Можа быць, украінская ўлада не зверне належную ўвагу на гэтую прапанову Святланы Ціханоўскай. За час сваёй працы я вельмі часта заўважаў, як у калідорах украінскай улады легкадумна ставіліся да міжнародных стасункаў: то не падабаўся амбасадар, то нейкія службовыя асобы, то нейкія выказванні, то ігнараваліся нейкія сустрэчы. Але ў адносінах няма дробязяў. Тут працуе просты прынцып: дарогу здужае той, хто ідзе. Украіна вельмі добра паказала, што яна можа — здольнасць супрацьстаяць Маскоўскай Ардзе. Гэта сур'ёзная цана нашай ролі і функцыі ў Цэнтральнай Еўропе і ў сусветным цывілізаваным грамадстве.

І гэтым нельга грэбаваць. Таму што калі беларусы звяртаюцца да ўкраінцаў, то гэта азначае, што яны разумеюць, якую ролю адыгрывае цяпер Украіна. Таму яны просяць у нас дапамогі.

Адмахвацца ў такой сітуацыі азначае перамяншаць сваю ролю і значэнне. Гэта значыць адмаўляцца ад сваёй лідарскай ролі, ад ролі партнёра буйных, сярэдніх і малых дзяржаў у свеце, якія пацярпелі паразу ў барацьбе за дэмакратыю і цывілізаванае жыццё.

Пераклад з украінскай НЧ