Барыс Акунін: «На ўсіх паверхах улады — майстры дагаджаць, якія нічога іншага не могуць»

Пісьменнік, аўтар гістарычных дэтэктываў, які з'ехаў з Расіі, разважае ў сваім тэлеграм-канале пра тое, што адбываецца цяпер у расійскай арміі. 

На яго думку, тое ж самае адбывалася ў арміі царскай Расіі і ў Крымскую вайну, і ў Японскую, і ў Першую сусветную. Але цяпер яна яшчэ больш цяжка.

— Мы ўсе бачым, што пуцінскае войска цалкам спасавала перад украінскім, як бы прызнаўшы сваю нізкую баяздольнасць. Замест таго, каб ваяваць з украінскімі жаўнерамі, расійскае камандаванне разгарнула вайну з мірным насельніцтвам: імкнецца пакінуць людзей зімой без ацяплення і электрычнасці.

Гэта ў іх такі «прымус да перамоваў», разлік на тое, што змучаны цяжкасцямі народ стоміцца ад супраціву і пачне ціснуць на свой урад, патрабуючы спыніць вайну.

Узнікае пытанне: а чаму расійская армія так дрэнна ваюе, так ганебна забяспечваецца і так паршыва камплектуецца? Бо грошай траціцца нямерана, на іх можна было б вывесці з галечы ўсю краіну.

Тое, што расійскія жаўнеры, у адрозненне ад украінскіх, якія абараняюць радзіму, не разумеюць, за што ім трэба рызыкаваць жыццём, — гэта толькі адна прычына, і не галоўная. Урэшце, мазгі можна нафаршаваць прапагандай. Але ёсць іншая прычына, зусім невырашальная.

Тая самая «вертыкальная» сістэма кіравання, стварэнню якой Пуцін прысвяціў усё сваё прэзідэнцтва, з аднаго боку, забяспечвае беспярэчнае выкананне паступаючых загадаў, але з другога — гарантуе вельмі нізкую якасць выканання.

Усё вельмі проста і лагічна. З-за адсутнасці паралельных сістэм кантралявання (дэпутаты, незалежная прэса, незалежная судовая ўлада) уключаецца механізм некантралюемай карупцыі, якая ўсё што можна раскрадае, і адмоўнай селекцыі, такая антымерыёкратыя, пры якой наверх выбіваюцца людзі, якія валодаюць адным-адзіным талентам: падабацца начальству.

Для паспяховай кар'еры больш нічога не патрабуецца. За дваццаць з лішнім гадоў на ўсіх паверхах улады размясціліся толькі майстры дагаджаць, якія нічога іншага не ўмеюць і не могуць.

Прынамсі ў царскай арміі быў моцны афіцэрскі корпус, таму што ў той час ваенная служба лічылася чымсьці прэстыжным, яна прыцягвала адукаваную, славалюбівую моладзь, ды і ўяўленні аб гонару мундзіра не былі пустым гукам, таму на вышэйшыя пасады зрэдку траплялі моцныя ваеначальнікі. З гнілой сістэмай, праўда, і яны нічога зрабіць не маглі.

Зараз жа адбываецца поўны крах і ганьба, няма з чым нават параўноўваць. У Пуціна павінна быць адчуванне, што ён знаходзіцца ў кабіне ліфта, які падае. Ён тыкае ў кнопачкі, і быццам бы загараюцца агеньчыкі, дыспетчары бадзёра рапартуюць: аварыйная каманда працуе і ўсё зараз паправіць. Але хуткасць усё большае, і закладвае ў вушах.

Чорт бы з ім, з Пуціным, але ў ліфце, які падае, яшчэ 140 мільёнаў чалавек.