Палітычны крызіс ва Украіне: Чаму Зяленскі звольніў суседзяў па «Квартале»?

Чамусьці адстаўка Данілава (сакратара Савета Бяспекі), Шэфіра (першага памочніка) і яшчэ добрага тузіна дарадцаў і ўпаўнаважаных Зяленскага здаецца падзеяй, вартай больш пільнай увагі, разважае гісторык і палітолаг Уладзімір Пастухоў у сваім тэлеграм-канале. 

Я пашукаў тлумачэнняў спачатку на рускамоўных, а потым і на ўкраінскіх рэсурсах, але ні там, ні там не знайшоў чагосьці большага, чым «канчатковая дэкварталізацыя» Зяленскага. Пішуць пра ўзмацненне Ермака (кіраўніка адміністрацыі), хоць куды ўжо далей. Кажуць, задоўга да звальненьня зьніклі тыя, хто страціў рэальны ўплыў. Але ўсё гэта хутчэй спроба падабраць тлумачэнне постфактум, чым пошук рэальных прычын.

Напрыклад, шмат пішуць, нібыта прычынай адстаўкі Шэфіра стала тое, што Зяленскі не дараваў яму ўцёкаў з Кіева ў першыя дні вайны. Але гэта выглядае не вельмі пераканаўча — навошта два гады чакаў? Думаў, што сыдзе сам добраахвотнікам на фронт – даваў шанец?

Галоўнае пытанне — чаму гэта адбылося менавіта цяпер? Вядома, могуць быць нейкія схаваныя «салдацкія прычыны» накшталт падазрэнняў у карупцыі, але і гэта не здымае пытання, чаму гэтыя падазрэнні вырашылі прад'явіць цяпер.

Мне ўсё ж такі здаецца, што гэтыя адстаўкі палітычна не выпадковыя і ўпісваюцца ў агульны кантэкст палітычнага крызісу, які разгортваецца ва Украіне.

У гэтага крызісу адна прычына і некалькі следстваў, якія самі становяцца прычынамі другога парадку.

У аснове ўсёй «піраміды крызісу» ляжыць адсутнасць выразнай стратэгіі перамогі, якая адчуваецца асабліва востра на фоне хранічных няўдач на фронце, якія працягваюцца без малога год. Па сутнасці, «гераічны этап» вайны скончыўся контрнаступленнем пад Харкавам і Херсонам ў канцы 2022 года. Спроба арганізаваць уласнае наступленне скончылася няўдачай. Пасля ВСУ страцілі як мінімум тры «знакавых» мяжы абароны, якія былі ў масавай свядомасці важнымі сімваламі супраціву агрэсіі. Наўзамен масавую свядомасць атрымала пастаноўку на якар расійскага флоту, які цяпер ВСУ як пінчэры ганялі і ганяюць па ўсім Чорным моры (эфектыўна), і ў адказ ўдары па тэрыторыі Расіі (менш эфектыўна).

Нявызначанасць у пытанні пра перспектывы вайны, якая пагаршаецца няздольнасцю дыпламатыі Зяленскага прарваць «блакаду добразычлівай абыякавасці» і здаволіць «снарадны голад», прыводзіць да схаванага расколу ўнутры ўкраінскіх элітаў, якія не могуць не рэфлексаваць гэтую новую рэальнасць вайны.

На паверхні ён выявіўся ўжо як мінімум двума адкрытымі канфліктамі. Паміж Зяленскім і Залужным (часова вырашыўся) і Зяленскім і Клічко (чакае свайго вырашэння).

Але, па ўсёй бачнасці, акрамя гэтых адкрытых ліній напружання існавалі і існуюць іншыя, не гэтак відавочныя лініі. Яны адна за адной пачынаюць рвацца, і адстаўкі, якія мы назіраем, чым бы яны ні выглядалі на паверхні, з'яўляюцца часткай гэтага працэсу.

Усё гэта падводзіць мяне да здагадкі, што ва Украіне наспяваюць сур'ёзныя перамены, якія выходзяць далёка за рамкі ўсякага роду тэхнічных «перазагрузак», а раставанне Зяленскага з суседзямі па «Кварталу» сведчыць не столькі аб аздараўленні абстаноўкі, колькі аб пагаршэнні крызісу элітаў, які наспявае.