Перамовы Украіны і Расіі: вынікі першага дня

Украінска-расійскія перамовы ў Стамбуле працягнуцца 30 сакавіка. У аўторак ніякіх дакументаў дэлегацыі не падпісвалі. Пасяджэнне працягвалася каля трох гадзін.

Як паведаміў на брыфінгу кіраўнік украінскай дэлегацыі Давід Арахамія, ён лічыць перамогай перамяшчэнне перамоваў з Беларусі ў Турцыю, якую ва Украіне лічаць адным з асноўных гарантаў бяспекі краіны. Ён адзначыў, што з пачаткам вайны сістэма бяспекі ў Еўропе была парушаная. Кіеў спадзяецца на двухбаковыя дамоўленасці, а не блокавыя рашэння.

Ён заявіў, што сёння ўкраінскі бок выйшаў на перамовы з прапановай аб новай сістэме гарантый бяспекі для Украіны. Ён падкрэсліў, што сёння на перамовах нічога яшчэ не падпісваецца.

«Мы прапануем, каб гэта быў міжнародны дагавор, які будуць падпісваць усе гаранты бяспекі», — сказаў Арахамія.

Ён падкрэсліў, што дамова павінна ратыфікавацца парламентамі, каб гэта быў канкрэтны міжнародны механізм бяспекі для Украіны. Арахамія сказаў, што ў дагавор будзе закладзены аналаг артыкула 5 дамовы аб НАТА нават у больш цвёрдым фармаце, так як на кансультацыі будзе адведзена не больш за 3 дзён, пасля чаго краіны-гаранты павінны будуць аказаць дапамогу Украіне ў выглядзе ваеннай дапамогі, закрытага неба і г. д.

«Такая наша прапанова. Каго мы бачым сярод гарантаў? Мы бачым у першую чаргу краіны Рады Бяспекі ААН: гэта і Вялікабрытанія, і Кітайская Народная Рэспубліка, і Расійская Федэрацыя туды таксама ўваходзіць, але гэта мы агаворым асобна, Злучаныя Штаты, Францыя, Турцыя, на тэрыторыі якой мы цяпер знаходзімся, Германія, Канада, Італія, Польшча, Ізраіль», — сказаў ён.

Паводле яго слоў, у дагаворы прапануецца прадугледзець свабоднае далучэнне да яго. Пакуль не вырашана пытанне з Крымам і АРДЛА, міжнародныя гарантыі не будуць працаваць на гэтых тэрыторыях. Арахамія паведаміў, што перамовы з патэнцыяльнымі гарантамі вядуцца, некаторыя далі папярэднюю згоду, але пра гэта будзе абвешчана пасля афіцыйных пацвярджэнняў. У дамове таксама мяркуецца, што яго ўдзельнікі будуць не проста не процідзейнічаць уступленню Украіны ў ЕС, але будуць садзейнічаць яму.

Калі такі дагавор будзе падпісаны, то Украіна зможа зафіксаваць свой пазаблокавы і нейтральны статус, растлумачыў член дэлегацыі Аляксандр Чалы. Украіна, атрымаўшы такія гарантыі, не будзе размяшчаць на сваёй тэрыторыі замежныя ваенныя базы, замежныя ваенныя кантынгенты, не будзе ўступаць у ваенна-палітычныя саюзы. Правядзенне вайсковых вучэнняў будзе патрабаваць згоды краін-гарантаў.

Дарадца кіраўніка Офіса прэзідэнта Украіны Міхаіл Падаляк паведаміў, што для імплементацыі дамовы спатрэбіцца правесці рэферэндум, затым ён павінен быць ратыфікаваны парламентамі краін-дзяржаў і Украіны. Падаляк падкрэсліў, што ўкраінскі бок павінна атрымаць падтрымку грамадства.

«Што датычыць такога пытання, як, напрыклад, Крым. Гэта таксама пункт дамовы, у якім мы плануем зафіксаваць пазіцыю Расіі і Украіны. На працягу 15 гадоў праводзіць двухбаковыя перамовы па статусе Крыма і Севастопаля. Яшчэ адным пунктам мы прапануем расійскай бакоў наступнае: што Украіна і Расія не будуць на працягу гэтага часу, тэрміну, пакуль ідуць перамовы, выкарыстоўваць ваенныя або узброеныя нейкія сілы для вырашэння пытання Крыму», — сказаў Падаляк.

Пытанне тэрыторый Данецкай і Луганскай абласцей вынесены ў асобны пункт. Ён стане прадметам перамоваў прэзідэнтаў Украіны і Расіі.

Давід Арахамія падкрэсліў, што рэферэндум можа быць праведзены толькі пасля поўнага спынення баявых дзеянняў. Паводле яго слоў, усе замежныя войскі павінны быць выведзеныя з Украіны, каб дагавор быў падпісаны, так як ён павінен быць зацверджаны без ціску. Па словах Арахамии, калі ўсе бакі прымуць такія ўмовы, то будзе ўсталяваны мір, а затым запушчаны ўнутраныя і міжнародныя працэдуры. Ён падкрэсліў, што прапанова пакуль яшчэ не прынятая.

«Не прынята гэта прапанова. Мы яго сёння перадаем расійскаму боку. Гаворым: вось наша пазіцыя. Мы яе вам перадалі як афіцыйную пазіцыю. Цяпер будзем ад іх чакаць адказу», — сказаў Арахамія.

Паводле яго слоў, ужо напрацаваны матэрыял для сустрэчы прэзідэнтаў Украіны і Расіі Уладзіміра Зяленскага і Уладзіміра Пуціна. Прапанова аб сустрэчы таксама перададзена расійскаму боку.

Аляксандр Чалы адзначыў, што ўкраінскі бок у бліжэйшыя два тыдні будзе працягваць перамовы з Расіяй. Ужо пачаты кансультацыі з краінамі-гарантамі. Праз два тыдні пры пазітыўным развіцці падзей могуць пачацца шматбаковыя перамовы. На працягу гэтага тэрміну ўкраінскі бок разлічвае, што на вышэйшым узроўні паміж Расіяй і Украінай могуць быць ліквідаваны асноўныя супярэчнасці. Далей можа адкрыцца шлях да падпісання шматбаковага дагавора аб гарантыях.

Расійскі бок не быў такім падрабязным. Расія пакуль што толькі скараціць ваенную актыўнасць на кіеўскім і чарнігаўскім напрамках, заявіў па выніках перамоваў з украінскім бокам намеснік міністра абароны Расіі Аляксандр Фамін. Ён патлумачыў рашэнне тым, што перамовы па падрыхтоўцы дагавора аб нейтралітэце і бяз'ядзерным статусе Украіны пераходзяць у практычную плоскасць.

«Міністэрствам абароны Расійскай Федэрацыі ў мэтах павышэння ўзаемнага даверу і стварэння неабходных умоў для далейшага вядзення перамоваў і дасягненні канчатковай мэты — узгаднення падпісання вышэйпаказанага дагавора, прынята рашэнне кардынальна, у разы, скараціць ваенную актыўнасць на Кіеўскім і Чарнігаўскім кірунках», — заявіў Фамін.

Падрабязную інфармацыю прадставіць Генштаб УС Расіі пасля вяртання расійскай дэлегацыі ў Маскву.