Фрыдман: Сёлета вайна не скончыцца
З выдзяленнем амерыканскай дапамогі Украіне Пуціну, якому і без таго нясоладка, будзе яшчэ горш.
Уявіць сабе мірнае рашэнне, якое не прывядзе да поўнай капітуляцыі і страты твару з таго ці іншага боку, пакуль немагчыма. А Расія пры ўсім жаданні не можа спыніць гэтую вайну, прынамсі, пакуль не выйдзе на межы тэрыторый, ужо ўключаных у склад РФ.
ЗША выдзяляюць Украіне 61 мільярд долараў. 20 красавіка Палата прадстаўнікоў ЗША прагаласавала за адпаведны закон.
Як адаб'ецца на ходзе вайны выдзяленне фінансавай дапамогі Украіне? Якія перспектывы мірных перамоваў? Пра ўсё гэта «BGmedia» пагаварылі з палітычным аглядальнікам, гісторыкам Аляксандрам Фрыдманам.
— Выдзяленне фінансавай дапамогі Украіне, як мінімум, сведчыць пра тое, што вайна не скончыцца сёлета. У заходняй прэсе вельмі шмат пісалі, значна перабольшваючы, што пры адсутнасці амерыканскай ваеннай дапамогі для Украіны ўсё можа скончыцца вельмі хутка і вельмі жаласна, як выказаўся кіраўнік ЦРУ Біл Гейтс. Цяпер гэтая дапамога прыйдзе.
Так, яна аформлена ў выглядзе пазыкі, але гэта ўжо другаснае пытанне. Цяпер Украіна не ў тым становішчы, каб асабліва выбіраць: дапамога патрэбная, і цяпер амерыканская дапамога зноў пачне паступаць ва Украіну. Натуральна, гэта ўскладніць становішча Расіі, хутчэй за ўсё, вайна ўступіць у фазу жорсткага супрацьстаяння.
Падобна на тое, пытанне палягае яшчэ і ў тым, ці выкарыстала Расія ўсе магчымасці, каб прасунуцца як мага далей, пакуль Украіна чакала амерыканскую дапамогу? Так ці інакш, амерыканскай дапамогі не было дастаткова працяглы перыяд, за гэты час Расія заняла Аўдзееўку, наблізілася ў Часавым Яры, але якаснага прасоўвання не адбылося. Цяпер украінцам стане лягчэй. А амерыканская дапамога дадаткова падштурхне еўрапейцаў, выкліча кумулятыўны эфект.
Гэта сапраўды важная падзея. Цяпер Байдэн падпіша закон, я думаю, што на наступным тыдні дапамога ўжо пачне паступаць ва Украіну.
— І нават магчымая перамога Трампа на будучых прэзідэнцкіх выбарах не зможа змяніць сітуацыю?
— Гаворка ідзе пра дапамогу на 2024 год. А Трамп, нават калі і пераможа на прэзідэнцкіх выбарах, будзе прыведзены да прысягі толькі ў студзені наступнага года.
А вось выдзяленне дадатковых пакетаў амерыканскай дапамогі сапраўды можа стаць праблемай. Але да моманту прыходу Трампа да ўлады ў студзені наступнага года (у выпадку яго перамогі) амерыканская дапамога будзе паступаць ва Украіну. Ды і сам Трамп паводзіць сябе непаслядоўна: ён не заклікаў рэспубліканцаў галасаваць за праект Джонсана, але і не заклікаў галасаваць супраць яго, і падкрэсліваў, што Украіна таксама важная.
Як павядзе сябе Трамп у выпадку перамогі на выбарах, прадказаць складана. Магчыма, зробіць пэўныя рэверансы ў бок Расіі, паспрабуе знайсці нейкі кампраміс. Але кампраміс не знойдзецца, таму што Расія працягне настойваць на поўнай капітуляцыі Украіны, яна сваіх патрабаванняў не зменіць. І тады Трамп можа павесці сябе па-рознаму. Трамп — гэта рызыка, бо ён непрадказальны. Байдэн, хоць яго дзеянні не адпавядаюць, ці не цалкам адпаведныя, украінскім інтарэсам, зразумелы, яго крокі прадказальныя. Так што наперадзе нас чакае шмат цікавага.
І, акрамя таго, шанцы Байдэна і Трампа цяпер прыкладна роўныя — зыход прэзідэнцкай кампаніі далёка не вырашаны.
— Як выглядаюць перспектывы мірных перамоў на гэтым фоне?
— Пра перспектывы мірнага завяршэння вайны гавораць час ад часу. Але рэальных перспектыў няма: няма ўмоў для кампрамісу. Уявіць сабе рашэнне, якое не прывядзе да поўнай капітуляцыі і страты твару з таго ці іншага боку, пакуль немагчыма. Расія пры ўсім жаданні не можа спыніць гэтую вайну, прынамсі, пакуль не выйдзе на межы тэрыторый, ужо ўключаных у склад Расійскай Федэрацыі. Спыніць вайну цяпер — азначае шмат у чым страціць твар. Хоць расійскім уладам не прывыкаць губляць твар, таму калі Крэмль спыніць вайну цяпер, то натоўпы расійцаў (або ўкраінцаў) не выйдуць на вуліцу з патрабаваннем заваёўваць Херсон. Такога не адбудзецца, але асабістыя амбіцыі Пуціна і яго атачэння, якія развязалі вайну, не дазволяць гэта зрабіць.
А да Еўропы паступова прыходзіць разуменне, што суіснаваць з сённяшняй Расіяй будзе вельмі складана, таму што яна будзе заставацца агменем агрэсіі і нестабільнасці для ўсіх суседзяў. Украінскае грамадства, хоць і стамілася ад вайны, не гатова здаваць свае тэрыторыі. Кітай і хацеў бы праштурхнуць перамовы, але не можа знайсці нешта агульнае, што можна прапанаваць абодвум бакам. Проста няма ўмоў для доўгатэрміновага вырашэння праблемы, ці хаця б на працяглы перыяд. Таму я думаю, што ў гэтым годзе будуць шмат гаварыць пра мір, працягваючы ваяваць.