Сувалкскі калідор і іншыя гульні Пуціна

Крымскі мост як «тэрарыстычны акт», збожжавая здзелка і «вагнераўцы» ў Сувалкскім калідоры — што задумаў Крэмль і ці нясуць яго планы рэальную пагрозу цывілізаваным краінам?

Што Крымскі мост значыць для Уладзіміра Пуціна — і ў сімвалічным, і ў практычным значэнні? Які далейшы лёс збожжавай здзелкі пасля таго, што адбылося? Ці варта баяцца Літве наймітаў ПВК «Вагнер» у Беларусі? Гэтыя і іншыя тэмы «Delfi» абмяркоўвае з юрыстам, блогерам Маркам Фейгіным.

«Масква заяўляе гэта, як акт тэрору — тэрарыстычны акт у дачыненні да грамадзянскага насельніцтва і грамадзянскага аб'екта»

«Першы важны аспект — гэта ўжо другі выбух. І не проста другі выбух. Першы, як вы памятаеце, быў на самым палатне. А тут гэта была дыстанцыйная параза — і такі сродак ва Украіны цяпер ёсць. Гэта азначае, што Украіна альбо атрымала, альбо распрацавала такія сродкі, якія дазваляюць ажыццявіць атаку на гэты Крымскі мост на дыстанцыі, не падвяргаючы рызыцы вайскоўцаў. Вось гэта нешта новае. Па-другое. Гэта ўсё адбылося на фоне падзей 24 чэрвеня. Пуціну гэты фэйкавы мяцеж пагражаў рэальна — у нейкай ступені рэальна. І многія эксперты сказалі пра паслабленне Пуціна. Памятаеце, наўздагон тут жа адпусцілі старэйшых камандзіраў "Азова"? Гэта таксама выглядала як хвосткі ўдар з боку Эрдагана. Ён, дарэчы, пракаментаваў: са мной, маўляў, ніхто не дамаўляўся, што яны павінны заставацца на тэрыторыі Турцыі да заканчэння канфлікту. Гэта вы з Кіевам дамаўляліся, не з Турцыяй», — каментуе Марк Фейгін.

Крымскі мост мае даволі важнае стратэгічнае прызначэнне, таму атака выконвае цалкам практычную мэту — ускладненне ваенных паставак. Адначасова з гэтым атака ўспрымаецца, як сімвалічны акт, лічыць Фейгін. «Гэта ў большай ступені сімвалічны ўдар. У Расіі, вядома, можа парушыцца лагістыка, але не будзем забываць, што там і паромныя, і пуцеправодныя магчымасці дастаўкі ёсць, хоць яны будуць больш сціплымі, калі шкода паўплывае на прапускную здольнасць моста. Цяпер будуць імкліва аднаўляць мост менавіта для таго, каб вазіць ваенныя грузы або эвакуяаваць людзей, што таксама нельга выключаць. Таму што калі наступ сіл УСУ дойдзе да Чангарскага калідора, то эвакуацыя павінна быць імклівай, а як яе арганізуеш праз паромныя пераправы? Мост выконвае стратэгічную ролю. Таму яго выкарыстанне — гэта і частка абароны самога паўвострава, але і ўсёй вайсковай кампаніі, якую Масква вядзе на поўдні і ўсходзе Украіны», — кажа эксперт.

МЗС Расіі, каментуючы тое, што адбылося, зрабілаў наступную заяву: «МЗС Расіі рашуча асуджае тэрарыстычную атаку супраць Крымскага моста, які з'яўляецца асабліва грамадзянскім аб'ектам». Аналагічны тэзіс пра значэнне моста прадубляваў і прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін — заявіў, што «тэракт быў бессэнсоўным», бо з ваеннага пункту гледжання мост нібыта «не меў аніякага значэння».

«Гэта хлусня адкрытая. Улічваючы, што гэта паўвостраў, і трэба афармляць забеспячэнне, там вядуцца фартыфікацыйныя працы для абароны Крыма, гэта ваенны аб'ект і выкарыстоўваецца для ваенных паставак. Безумоўна, і снарады актыўна перавозяцца. Гэта было сказана ў абгрунтаванні таго, што Масква заяўляе гэта як акт тэрору. То-бок гэта тэрарыстычны акт у дачыненні да грамадзянскага насельніцтва і грамадзянскага аб'екта.

Украіна мае права так дзейнічаць. 8 гадоў мы чулі, што "іх там няма". Пра ПВК "Вагнер" Пуцін кажа, што няма юрыдычна гэтай арганізацыі, але раптам аказваецца, што гэта бюджэтная, па сутнасці, арганізацыя, і незлічоныя мільярды траціліся на яе дзейнасць. Ён раз за разам дазваляе сабе падманваць і гаварыць супрацьлеглыя рэчы. І ў гэтым праве адмаўляюць Украіне. Ідзе вайна, ніхто не абавязаны адказваць на патрабаванні Масквы. Ім плацяць той жа манетай», — лічыць Марк Фейгін.

«ААН можа пайсці на тое, каб пераканаць партнёраў у Амерыцы і Еўропе пайсці на саступкі на карысць Масквы»

На фоне таго, што адбылося на Крымскім мосце, Расія афіцыйна выйшла са збожжавай здзелкі, якая дазваляла экспартаваць украінскае харчаванне з чарнаморскіх партоў. Масква апавясціла пра гэта Турцыю, Украіну і Сакратарыят ААН. Чаго чакаць далей?

«Дамовяцца. Маё такое меркаванне. У Захаду ёсць рычагі ўздзеяння. Акрамя прамой трохбаковай здзелкі, яе заключае Расія, Турцыя, ААН, і такую ж канструкцыю дамоўленую мае Украіна. Там, аказваецца, не толькі паслабленні для «Рассельгасбанка», а там яшчэ і запчасткі, нейкія санкцыі змякчыць — Масква сябе не забывае. Я не выключаю, што проста яна больш атрымае. Гэта супала з выбухам на мосце, цяпер яны могуць гаварыць: ну што дзеецца, якія тут выбухі! Мне здаецца, ААН можа пайсці на тое, каб пераканаць партнёраў у Амерыцы і Еўропе пайсці на саступкі на карысць Масквы. Я не выключаю, што здзелка будзе працягнутая, праз паўзу. Калі здзелка будзе скончана, то Турцыя можа суправаджаць судны па закліку Кіева. Танкеры, дарэчы, не ўкраінскія, яны пад любымі сцягамі ходзяць па ўсім свеце. І калі альбо міна выбухне, альбо ўжо тарпеда атакуе, то гэта будзе сур'ёзная эскалацыя. Масква не менш зацікаўленая ў гэтай угодзе, яна проста максімалізуе прыбытак, які яна можа атрымаць — не толькі ў грашах.

Масква можа пагаршаць сітуацыю далей, але тады мы можам пабачыць узброенае суправаджэнне гэтых танкераў. Украіна, ААН і Турцыя працягваюць у гэтай угодзе знаходзіцца. Масква цяпер вырашае, патапіць ёй танкер або забіць кагосьці, каб паказаць рашучасць сваіх намераў», — мяркуе Фейгін.

«Пуціну важна, каб ПАР і саміт БРІКС заявілі: "Нам напляваць на ўсе ордэры, мы чакаем дарагога Уладзіміра Уладзіміравіча"».

Расія дала зразумець, што магчымы арышт у ПАР прэзідэнта Уладзіміра Пуціна ў выпадку яго прыезду на саміт БРІКС будзе раўнасільны аб'яўленню вайны. Пра гэта заявіў прэзідэнт ПАР Сірыл Рамафоса. Па выніку ўлады ПАР заявілі, што «былі б шчаслівыя», калі б Пуцін не прыязджаў на саміт — паколькі ПАР ратыфікавала Рымскі статут, таму юрыдычна абавязаная затрымаць Пуціна па ордэры Міжнароднага крымінальнага суда і выдаць яго ў Гаагу. Урад краіны прапаноўваў Маскве, каб расійскую дэлегацыю ўзначаліў кіраўнік МЗС Сяргей Лаўроў, але атрымала адмову.

«Хоць я не ўпэўнены, што нават калі ПАР гарантуе, што яго не арыштуюць па гэтым ордэры, то ён бы паехаў. Таму што гэта пытання бяспекі не здымае. Ляцець на самалёце праз акіян, праз тэрыторыю Афрыкі — самалёт проста могуць збіць. Мы жывём у ваенны час, усё магчыма. Пуцін маніякальна баіцца за сваю бяспеку. Адкрытае пытанне. Пуціну важна, каб пар і саміт БРІКС заявілі: Нам напляваць на ўсе ордэры, мы чакаем дарагога Уладзіміра Уладзіміравіча". Гэта было б дэманстратыўнае непрызнанне ордэра, які выпісаны судом у Гаазе. А так ордэр выпісаны, яго збіраюцца выконваць. Гэта нож ва ўсе месцы», — кажа эксперт.

«Літве не трэба баяцца. Сувалкскі калідор? Давайце, наперад. Падыходзьце, вас сустрэнуць»

СМІ мяркуюць, што новым месцам размяшчэння вагнераўцаў стане Беларусь. Паводле звестак тэлеграм-канала «Беларускі Гаюн», у панядзелак, 17 ліпеня, па тэрыторыі Беларусі ў бок вёскі Цэль рухалася калона тэхнікі ПВК «Вагнер». У ёй налічылі не менш за сто адзінак тэхнікі. Ці пагражае гэта Літве?

«Туды перадыслакуюць сотні людзей, не тысячы. То-бок, гэта невялікая колькасць. Больш за тое, і ў Молькіна закрылі базы, і іншыя базы закрылі, перадалі ў ведамства Мінабароны, забралі ўсю тэхніку, 2000 адзінак бронетэхнікі, большасць падпісалі кантракты з Мінабароны. І гаварыць, што ПВК "Вагнер" нейкім чынам адрадзіцца ў Беларусі — я ў гэта не веру. Мне здаецца, гэта больш падобна на спосаб "зліць" ПВК "Вагнер". Аляксандр Лукашэнка заявіў некалькі рэчаў: "Мы нічога не плануем, яны проста будуць навучаць нашых хлопцаў". Якія задачы можа выканаць ПВК Вагнер у Беларусі? Якія? Атакаваць Украіну з поўначы? Гэта немагчыма, недастаткова колькасці і магчымасцей. Атакаваць Польшчу і Літву? А як? З такой колькасцю што яны могуць? Краіны NATO настроеныя з гэтай нагоды даволі сур'ёзна. Літве не трэба баяцца. Сувалкскі калідор? Давайце, наперад. Падыходзьце, вас сустрэнуць», — кажа Марк Фейгін.

Тым часам у Польшчы заўважылі перамяшчэнне баевікоў ПВК «Вагнер» на захад Беларусі. Прэм'ер-міністр Польшчы Матэвуш Маравецкі заявіў пра перамяшчэнне наймітаў у бок Сувалкскага калідора, які аб'ядноўвае Польшчу з краінамі Балтыі і аддзяляе Беларусь ад Калінінградскай вобласці РФ. У эфіры «RMF FM» Маравецкі нагадаў, што за апошнія два гады Польшча неаднаразова сутыкалася з нападамі на мяжы з Беларуссю. «Цяпер сітуацыя становіцца яшчэ больш небяспечнай. У нас ёсць інфармацыя, што больш за 100 наймітаў групы Вагнера рушылі ў бок Сувальскага калідора каля Гродна ў Беларусі», — сказаў ён. Польскі прэм'ер назваў гэтыя дзеянні «крокам да далейшай гібрыднай атакі на польскую тэрыторыю». Ён выказаў здагадку, што баевікі ПВК «Вагнер» пад выглядам беларускіх памежнікаў будуць дапамагаць нелегальным мігрантам пранікаць на тэрыторыю Польшчы, дэстабілізаваць краіну. Акрамя таго, самі «вагнераўцы» будуць спрабаваць пранікнуць у Польшчу, выдаючы сябе за нелегальных імігрантаў, што створыць дадатковыя рызыкі, дадаў Матэвуш Маравецкі.