Валерый Костка: Магу назваць імя трэцяга прэзідэнта Беларусі

Прэзідэнцкая кампанія пайшла відавочна не па плане уладаў: грубай фізічнай сілай і страхам атрымаць чарговую «элегантную перамогу» для Лукашэнкі. Адмовіўшы ў рэгістрацыі кандыдатамі ў прэзідэнты Віктару Бабарыку і Валерыю Цапкалу, улады аб'ядналі ўвесь пратэстны электарат вакол Святланы Ціханоўскай.

Што зламала план уладаў? Якія сілы стаяць за Святланай Ціханоўскай? Па якім сцэнарыі можа пайсці прэзідэнцкая кампанія?
На пытанні Беларускай праўды адказаў былы падпалкоўнік КДБ Валерый Костка.
— Каронавірусная прэзідэнцкая кампанія праходзіць пад знакам усе супраць Лукашэнкі і яго вертыкалі. Якія сілы задзейнічаны ў кампаніі?
— Мая пазіцыя з нагоды двух сцэнарыяў гэтай палітычнай кампаніі не змянілася. Наадварот, атрымала сваё пацверджанне. Планы Мінска парушаныя планамі Крамля. Прычым планы Крамля не былі вядомыя загадзя Мінску, што прымушала Лукашэнку нервавацца і ў эмацыйным стане прымаць непрадуманыя і стыхійныя рашэнні, здзяйсняць «аварыйныя» памылкі.
Галоўнай палітычнай сілай у цяперашняй палітычнай кампаніі, якая супрацьстаіць Лукашэнку, з'яўляецца НАРОД. 26 гадоў бесперапыннага гвалту, несправядлівасці і хранічна невыкананых абяцанняў аб «светлай будучыні» абудзілі празамбаваную прапагандай свядомасць народа. Народ, як першакрыніца ўлады, не жадае працягваць кантракт «менеджару». «Менеджар» не жадае вызваліць «наседжанае крэсла». У наяўнасці палітычны крызіс, канфлікт паміж народам і «служкам народа».
Пры дыктатуры няма выбараў, няма апазіцыі, яна знішчана. Суб'ектамі палітычнай барацьбы з'яўляюцца народ і дыктатар. Калі ствараецца такая сітуацыя, гэта азначае пачатак падзення дыктатуры, таму што ўлада заўсёды належыць НАРОДУ дэ-юрэ. Дэ-факта, улада можа ўзурпавацца дыктатарам і сілай утрымлівацца, пакуль народ не ўсведамляе, што ўладу ў яго скралі.
Гэта сутнасць таго, што адбываецца. Па форме сітуацыяй крызісу імкнуцца скарыстацца зацікаўленыя ўнутраныя або знешнія сілы і прапанаваць сябе ў якасці лідараў пратэсту, каб затым атрымаць уладу ад народа. Іх сапраўдныя мэты, як правіла, маскіруюцца пад прыгожыя лозунгі і абяцанні.
У палітыцы заўсёды трэба памятаць словы Ісуса Хрыста: «Многія прыйдуць пад імем маім. Па справах іх пазнаеце». Не словы, а справы раскрываюць сапраўдныя мэты палітыка, ды і любога чалавека.
— Зянон Пазняк нерэгістрацыю Віктара Бабарыкі і Валерыя Цапкалы характарызуе так: «газпрамаўская афера забуксавала». Ці сапраўды Бабарыка і Цапкала з'яўляюцца прарасійскімі прэтэндэнтамі?
— Тэрмін «прарасійскі» не зусім карэктны. Расія вялікая і шматгранная, расійскі народ таксама адхілены ад кіравання краінай, у якой ёсць свой дыктатар. Больш карэктна гаварыць «пракрамлёўскі». У мяне ёсць падставы меркаваць, што не толькі Бабарыка, Цапкала, але і Ціханоўскі працуюць па адным, пракрамлёўскім, сцэнары. Яшчэ больш узмацніла мае здагадкі «жэстачайшая» рэакцыя на іх удзел у «выбарах» з боку Лукашэнкі. Тыя кандыдаты, якія ўдзельнічаюць у «выбарах» на падпеўках і падтанцоўках, адчуваюць сябе камфортна.
«Газпрамаўская афера забуксавала» — магчыма. Версія мае права на існаванне. Аднак, мяркуючы па эфектыўнасці, крэатыўнасці, арганізаванасці і IT-тэхналогіях, за ўсёй гэтай «газпрамаўскай аферай» стаіць не проста прафесійная, а суперпрафесійная каманда тэхнолагаў. Таму рэакцыю Лукашэнкі на гэтую тройку яны павінны былі пралічыць і падрыхтаваць такую ​​замену, якая на рэгістрацыі не выклікала б ніякай перасцярогі для рэжыму. Мэта банальная — пад народны пратэст даць свайго кандыдата. Мэта дасягнутая.
— Якая роля адводзіцца Святлане Ціханоўскай? Ці не аблічыліся ўлады, зарэгістраваўшы яе кандыдатам у прэзідэнты?
— Безумоўна, улада аблічылася. І «цягнік» сышоў. Сваю ролю, або задачы, Святлана агучыла. Стаць прэзідэнтам, вызваліць зняволеных і правесці на працягу паўгода новыя, дэмакратычныя прэзідэнцкія выбары. Калі ўсё пойдзе па сцэнары, магу назваць прозвішча трэцяга прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Ім стане трыумфальна Віктар Бабарыка. Такім чынам, «газпрамаўская афера» трансфармуецца ў «газпрамаўскую эйфарыю».
Перад беларускім народам стаяць дзве нявырашаныя задачы. Унутраная і знешняя. Унутраная — вярнуць палітычную структуру ўлады ў канстытуцыйнае поле, гэта значыць ліквідаваць дыктатарскі, антыканстытуцыйны рэжым, замяніўшы яго народаўладдзем. Гэтая задача народа супадае з задачамі Ціханоўскай, таму Святлана мае такую ​​магутную падтрымку на першым этапе.
Знешняя задача — вывесці Беларусь з-пад вонкавага кіравання Крамля і ўсталяваць паміж Расіяй і Беларуссю, як суверэннымі і незалежнымі дзяржавамі, міжнародныя адносіны на прынцыпах раўнапраўя, узаемавыгаднасці, добрасуседства і неўмяшання ва ўнутраныя справы адзін аднаго.
Для вырашэння гэтай задачы народу Беларусі патрэбны нацыянальны прэзідэнт, які не залежаў бы ні ад каго, акрамя свайго народа і выконваў толькі яго волю, адстойваў яго інтарэсы.
Для гэтага неабходна змяніць многае ў заканадаўстве. І пра выбары, і пра СМІ, і аб палітычных партыях і грамадскіх аб'яднаннях, і пра судовую сістэму, уключаючы Канстытуцыйны суд і г.д. Каб усё гэта зрабіць, неабходна правесці парламенцкія выбары. Новы Канстытуцыйны суд павінен разгледзець вынікі ўсіх сфальсіфікаваных рэферэндумаў і прызнаць вынікі нікчэмнымі.
Вярнуцца да Канстытуцыі 1994 года і ўнесці ў яе змены, абмежаваўшы ўладу прэзідэнта, а дэклараваныя нормы Канстытуцыі замацаваць гарантыямі і адказнасцю за іх парушэнні.
Неабходна даць магчымасць выйсці з «комы» і падполля палітычным партыям, тым самым стварыць у краіне новы канкуруючы палітычны асяродак.
Так што з выбарамі прэзідэнта спяшацца не трэба. Выбар наступнага прэзідэнта неабходна праводзіць не на эмоцыях, а свядома і ўзважана.
Калі кіпяць эмоцыі — розум спіць.
— Тры штабы аб'ядналіся, Святлана Ціханоўская, Вераніка Цапкала і Марыя Калеснікава дзейнічаюць як адзінае цэлае. Чаму абрана менавіта такая стратэгія дзеянняў?
— Думаю, што так прапісана па сцэнары, вось і аб'ядналіся. Гэта адна каманда. А стратэгія нацэлена на перамогу. Паўтаруся, але тэхнолагі — прафесіяналы.
— Кандыдат у прэзідэнты Святлана Ціханоўская засяродзіла вакол сябе значную частку пратэстнага электарату. Ці здымуць улады яе з прэзідэнцкай кампаніі да пачатку галасавання?
— Думаю, сцэнар прадугледжвае розныя варыянты. Сітуацыя для Лукашэнкі не проста, выказваючыся шахматнай тэрміналогіяй, — цугцванг, а цугцванг у цэйтноце. Здымуць Святлану — Лукашэнка прадэманструе свой страх перад далікатнай беларускай жанчынай, тым больш, не палітыкам. Ды і развіццё сітуацыі залежыць ад масы пратэстнага электарату. Любыя нязграбныя дзеянні рэжыму толькі будуць памнажаць гэтую масу.
— Якія варыянты дзеянняў засталіся ў рэжыма, калі галоўная мэта прэзідэнцкай кампаніі — пакінуць Лукашэнку ва ўладзе любым коштам?
— Адзіным разумным і законным варыянтам у дадзенай сітуацыі застаецца толькі правесці выбары сумленна і празрыста. Гэта здыме ўсе негатыўныя наступствы, супакоіць грамадства, прычым незалежна ад вынікаў галасавання. Гэта ўтапічна, але гэта адзіны варыянт і гэтага жадаюць усе — і народ, і сілавікі, і сябры выбарчых камісій, і чыноўнікі. Усе. За беззаконне ніхто не хоча адказваць па крымінальных артыкулах. Пры дыктатуры змена ўлады залежыць ад крытычнай масы пратэстнага электарату. Можа, гэта адбудзецца да «выбараў», і падчас «выбараў», і пасля іх.
— У народзе пануе эйфарыя: людзі, як і ў 2010 годзе, спадзяюцца на перамены. Чым падобныя і чым адрозніваюцца прэзідэнцкія кампаніі 2010 і 2020 гадоў?
— Падобныя тым, што пры дыктатуры як не было, так і няма выбараў, надзеі народа на перамены як былі, так і засталіся. Крэмль як удзельнічаў, так і ўдзельнічае ў нашых выбарах.
Адрозніваюцца ў радыкальным змяненні суадносін палітычных сілаў, якія супрацьстаяць. Пратэстныя настроі значна павялічыліся, рэйтынг Лукашэнкі рэкордна ўпаў. У 2010 годзе Лукашэнка пачуваўся ўпэўнена і дазваляў «апазіцыі» свавольствы да «выбараў», пасля «выбараў» за гэтыя свавольствы помсціў. У 2020 годзе з'явіўся страх і рэпрэсіі апанентаў, журналістаў і актывістаў пачаліся ўжо на стадыі рэгістрацыі ініцыятыўных групаў. Заўважнай стала няўпэўненасць сярод сілавікоў і чыноўнікаў. Два галоўных інструмента ўтрымання дыктатарскіх рэжымаў — хлусня і страх — значна страцілі сваю эфектыўнасць.
Дыктатура — неэфэктыўная і вельмі дарагая форма дзяржаўнага кіравання. Механізм самаліквідацыі дыктатур закладзены ў самой антынароднай сутнасці яе існавання.
Паводле Георгія Громава, Беларуская праўда