Ці праўда, што ЗША дазволяць Украіне біць углыб тэрыторыі РФ амерыканскімі ракетамі?
Прэзідэнт ЗША Джо Байдэн даў зразумець, што Вашынгтон можа дазволіць Украіне наносіць удары амерыканскімі дальнабойнымі ракетамі па цэлях у глыбокім тыле Расіі. Што схіляе адміністрацыю Байдэна да перагляду ранейшых рашэнняў, высвятляў ВВС.
Аб адмене забароны ў апошнія месяцы актыўна просяць украінскія ўлады, і ў аўторак вечарам, 10 верасня, журналісты спыталі Джо Байдэна, ці гатовы ён адмяніць абмежаванні. «Мы працуем над гэтым прама цяпер», — адказаў амерыканскі прэзідэнт.
З самага пачатку паставак амерыканскай зброі Кіеву Вашынгтон забараняў наносіць удары ў глыбіні расійскай тэрыторыі, баючыся, што гэта прывядзе да небяспечнай эскалацыі не толькі ў рэгіёне, але і ў Еўропе ў цэлым.
Толькі пасля паўторнага ўварвання арміі РФ у Харкаўскую вобласць ЗША дазволілі Кіеву паражаць мэты на расійскай тэрыторыі, але толькі паблізу межаў.
У Крамлі пакуль не каментавалі новыя заявы Байдэна, аднак расійскія ўлады звычайна імкнуцца рабіць з гэтай нагоды як мага больш жорсткія заявы, спрабуючы такім чынам паўплываць на пазіцыю Захаду.
Спікер Дзяржаўнай думы Расіі Вячаслаў Валодзін заявіў у сваім тэлеграм-канале, што, звяртаючыся да саюзнікаў з просьбай аб пастаўках дальнабойнай зброі і абмяркоўваючы з імі яго прымяненне па мэтах у Расіі, Зяленскі робіць гэтыя краіны непасрэднымі ўдзельнікамі канфлікту ва Украіне.
«Усё гэта прывядзе да таго, што наша краіна будзе вымушаная адказваць, выкарыстоўваючы больш магутную і разбуральную зброю, абараняючы сваіх грамадзян», — напісаў Валодзін.
Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін таксама папярэдзіў у пачатку гэтага года, што ўдары Украіны па Расіі заходнімі ракетамі могуць прывесці да больш маштабнай вайны.
«Пастаянная эскалацыя можа прывесці да сур'ёзных наступстваў, — сказаў ён у траўні. — Яны хочуць глабальнага канфлікту?»
З чым менавіта звязаная гатоўнасць Белага дома разгледзець поўную адмену забароны, не ўдакладняецца.
Аднак, на думку экспертаў, Вашынгтон вымушаны рэагаваць на новыя выклікі і пагрозы, у ліку якіх — актывізацыя расійскіх войскаў на розных участках фронту і пастаўкі іранскіх балістычных ракет Расіі. Магчыма, менавіта гэта схіляе адміністрацыю Байдэна да перагляду ранейшых рашэнняў.
Пра якую менавіта зброю ідзе гаворка і як дальнабойныя ракеты могуць змяніць сітуацыю на фронце?
Павел Аксёнаў, ваенны аглядальнік Рускай службы ВВС, адзначае, што зброя, пра якую ідзе гаворка, — гэта, перш за ўсё, амерыканскія балістычныя ракеты MGM-140 Army Tactical Missile System (ATACMS), а таксама брытана-французскія крылатыя Storm Shadow (яны ж SCALP EG).
Гэтыя ракеты ўжо пастаўляюцца ва Украіну і ўжываюцца супраць расійскага войска, але не на тэрыторыі Расіі.
Далёкасць першых дасягае 300 кіламетраў, далёкасць другіх у экспартным варыянце, які атрымлівае Украіна, — 250 кіламетраў. Паколькі ў Storm Shadow ёсць амерыканскія кампаненты, ад ЗША патрабуецца дазвол для прымянення і іх таксама.
Акрамя таго, гаворка таксама можа ісці аб крылатых ракетах паветранага базавання вытворчасці ЗША AGM-158 JASSM з далёкасцю ў 370 кіламетраў — яны пакуль не пастаўляліся, але ў амерыканскай прэсе абмяркоўваецца такая магчымасць.
Уявіць сабе, як менавіта УСУ зможа ўжываць такую зброю супраць расійскай арміі на тэрыторыі Расіі, можна, калі ўспомніць пра тое, што адбывалася ў апошнія некалькі месяцаў у Крыме. Там ударам гэтымі высокадакладнымі ракетамі падвяргаліся аб'екты Чарнаморскага флоту, пазіцыі супрацьпаветранай абароны, іншыя ваенныя аб'екты.
Хоць расійскае Міністэрства абароны шматкроць паведамляла пра збітыя ракеты, напраўду змагацца з імі вельмі складана, і на іх рахунку мноства мэтаў, у якія яны трапілі.
У выпадку, калі Украіне будзе дазволена ўжываць гэтыя ракеты на тэрыторыі Расіі, то інтэнсіўнасць такіх удараў будзе залежаць ад паставак, а яны, у сваю чаргу, — ад запасаў і тэмпаў вытворчасці такіх ракет. Акрамя таго, яна будзе прадыктавана задумай той ці іншай аперацыі, у рамках якой будзе прынята рашэнне аб прымяненні такой зброі.
Расійскія праваенныя каментатары ў сацсетках і прэсе звяртаюць увагу на ўразлівасць расійскіх вайсковых аэрадромаў у радыусе дзеяння гэтых ракет.
Перш за ўсё, па іх словах, гэта тычыцца тактычнай авіяцыі — бамбавікоў, што ўжываюць бомбы, якія плануюць. Гэта прычыняе ўкраінскім умацаванням на зямлі вялікую шкоду, перш за ўсё, у гарадах.
У выпадку, калі гэтая небяспека стане рэальнай, самалёты давядзецца перамясціць за межы далёкасці дзеяння ракет — гэта адаб'ецца на частаце вылетаў, але не спыніць выкарыстанне такіх самалётаў і бомбаў.
Складаней будзе з комплексамі СПА — іх немагчыма вынесці за межы радыусу дзеяння ўкраінскага зброі, таму што яны закрываюць пэўныя аб'екты. Сучасныя ракеты, пра якія ідзе гаворка, збіваць цяжка, і, мяркуючы па ўдарах па Крыме, ЗРК могуць стаць мэтай для іх.
Якой будзе рэакцыя Расіі на такую пастанову, невядома.
Да гэтага часу на Захадзе асцерагаліся таго, што дазвол на прымяненне гэтай зброі па мэтах у Расіі стане занадта моцнай эскалацыяй, і што яна можа справакаваць Расію, напрыклад, на прымяненне тактычнай ядзернай зброі.
Аднак у пачатку верасня кіраўнікі брытанскай і амерыканскай разведак — кіраўнік МІ-6 Рычард Мур і дырэктар ЦРУ Уільям Бернс — выступілі з сумеснай заявай, у якой гаварылася пра тое, што гэтая пагроза не настолькі рэальная, як лічаць на Захадзе. Уільям Бернс назваў гэты страх «непатрэбным».
Візіт Блінкена ў Кіеў
Паводле паведамленняў брытанскіх газет, кіраўнік Дзяржаўнага дэпартамента ЗША Энтані Блінкен абмяркуе гэтае пытанне з Уладзімірам Зяленскім у Кіеве, куды ён прыбыў у сераду ў суправаджэнні Дэвіда Лэмі, міністра замежных спраў Вялікабрытаніі.
Тым часам група рэспубліканцаў у Камітэце
па ўзброеных сілах Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ЗША накіравала Байдэну ліст з
заклікам зняць абмежаванні на выкарыстанне УСУ прадастаўленых ёй амерыканскіх
дальнабойных ракет для ўдараў па цэлях у Расіі.
Сярод падпісантаў звароту — кіраўнік камітэта замежных спраў Майкл Маккол, старшыня камітэта ўзброеных сіл Майк Роджэрс, старшыня Сталага камітэта выведкі Майк Тэрнер, кіраўнік падкамітэту камітэта замежных спраў па справах Еўропы Том Кін, старшыня падкамітэту асігнаванняў на абарону Кен Калверт і чалец Хельсінкскай камісіі Рычард Хадсан.
«Бессэнсоўныя абмежаванні адміністрацыі Байдэна-Харыс у спалучэнні з зацягваннем паставак крытычна важнай зброі не даюць Украіне давесці гэтую вайну да пераможнага завяршэння, — гаворыцца ў лісце. — Адміністрацыі даўно час змяніць курс і зняць абмежаванні на выкарыстанне Украінай прадстаўленай ЗША зброі супраць законных вайсковых мэтаў у Расіі».
На думку аўтараў звароту, дзейныя абмежаванні «перашкаджаюць здольнасці Украіны перамагчы ў агрэсіўнай вайне, развязанай Расіяй», бо даюць расійскім войскам «бяспечную зону, з якой яны могуць беспакарана нападаць на Украіну».
«У Расіі не павінна быць бяспечнага месца, адкуль яна можа беспакарана здзяйсняць ваенныя злачынствы супраць Украіны», — падкрэсліваюць палітыкі, якія падпісалі зварот.
Аўтары ліста таксама адзначаюць, што не падзяляюць боязі магчымай эскалацыі, якія, на іх думку, «былі паслядоўна развянчаныя з першага дня вайны».