За іх спінамі — мірная Еўропа, на іх грудзях — мужчынская бронекамізэлька

 З якімі праблемамі сутыкаюцца ўкраінскія ваяркі?

Цяпер помсту за знішчаныя гарады, забітых братоў і сясцёр, скалечаную маладосць і будучыню нясуць 62 тысячы ўкраінскіх дзяўчат. Нягледзячы на тое, што некаторыя з іх прамянялі руль аўтамабіля на штурвал знішчальніка, букеты кветак — на супрацьтанкавыя комплексы, а паветраныя шарыкі — на FPV, большасць пані дагэтуль адчуваюць праблемы праз свой пол.

Дзяўчат ва Узброеных сілах Украіны больш, чым у краінах НАТО

Паводле даных Military Media Center, яшчэ ў 2014 годзе агульная колькасць жанчын ва УСУ складала 49 926 чалавек, 16 557 з якіх былі ваеннаслужачымі.

Дзякуючы адносна актыўнай мілітарызацыі пасля акупацыі Крыма, Данеччыны і Луганшчыны, а таксама поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну, што выклікала буйны прырост добраахвотніц, станам на кастрычнік 2023 года лічба павялічылася да 62 062 чалавек, пры гэтым 43 479 з іх — ваеннаслужачыя на полі бою.

Фактычна, з моманту поўнамаштабнага расійскага ўварвання колькасць жанчын, уладкаваных ва УСУ, павялічылася прыкладна на 40%.

Адзенне

Хаця ва ўкраінскім войску служыць больш дзяўчат, чым у кожнай з дзяржаў НАТО, асобнай жаночай формы яны дагэтуль не мелі. Пытанне адпаведнай вопраткі ды бялізны для вайсковаслужбоўцаў застаецца даволі вострым. 

Жаночыя купэ і адсутнасць жаночай вайсковай формы. Як украінкі змагаюцца за свае правы падчас вайны

Абаронцы былі вымушаны насіць мужчынскія курткі, тактычныя штаны, бронекамізэлькі. Акрамя таго, што такое адзенне і аксесуары банальна нязручныя праз памеры і прапорцыі, яны не падыходзяць пад фізіялогію жаночага цела, што запавольвае і пагаршае рухі, а значыць павышае рызыкі атрымаць траўму ці злавіць кулю. Завялікая куртка збіраецца складкамі пад бронекамізэлькай і шаруе скуру, завялікая тэрмабялізна не аблягае цела і не сагравае яго, а прыніжаная талія штаноў пастаянна агаляе цела, адзначаюць вайсковаслужбоўцы. І гэта далёка не ўсе недахопы выкарыстання мужчынскай формы жанчынамі.

Летась жаўнерка Вольга «Вядзьмарка» Бігар у інтэрв’ю «УНІАН» распавядала, што Міністэрства абароны сумесна с валанцёрамі актыўна займаюцца праектаваннем першай у гісторыі паўнавартаснай жаночай формы УСУ і прыступаюць да яе пашыву. Абаронца адзначала, што тканіна новага адзення не рвецца, мае гарную абарону ад агню, не плавіцца і не парыцца. Менавіта гэтая ж тканіна ўжо зацверджана ва Узброеных сілах Украіны для мужчын. Тады, па словах Вольгі, для выпрабаванняў на фронт было адпраўлена каля 4 тысяч камплектаў, каб ацаніць надзейнасць часам і дапрацаваць выяўленыя недахопы.

Адзін такі камплект налічвае тактычную кашулю, летні палявы касцюм, ніжнюю бялізну, зімовую тэрмабялізну, дзве ўцепленыя курткі, цёплыя зімовыя штаны і бушлаты.

Папярэдні слайдНаступны слайд

1 лютага 2024 года дзяўчаты УСУ нарэшце атрымалі першыя камплекты летняй вайсковай формы. Цяпер у войскі ўжо паступіла больш за 50 тысяч такіх набораў. Новая форма адзення мае гарныя канструктыўныя элементы, што дазваляюць ваеннаслужачым адчуваць сябе камфортна пры выкананні задач як у пунктах пастаяннай дыслакацыі, так і ў крытычных умовах.

Часткова з праблемай змагаюцца і валанцёры: яны збіраюць ахвяраванні, самастойна разрабляюць канцэпцыі мадэляў, шыюць і дастаўляюць якаснае адзенне на пазіцыі.

Тая ж самая бяда з мужчынскімі бронекамізэлькамі, што прыносяць вельмі шмат дыскамфорту падчас выканання баявых заданняў. Так, валанцёрам прыходзілася шукаць узоры НАТО за мяжой, набываць іх за сабраныя сродкі і прывозіць ва Украіну. Напрыканцы снежня «Украінская бронетэхніка» нарэшце прэзентавала першую жаночую камізэльку з завужанымі плячыма і адаптаванымі пад жаночую фізіялогію асаблівасцямі, але пра серыйную вытворчасць і выкарыстанне гэтай мадэлі ўкраінскі бок паведамленняў не рабіў.

 Дыскрымінацыя

У гэтым пункце сапраўды ёсць надзвычай важныя змены ў лепшы бок, але, як і любая пухліна, шанаванне мускуліннасці ды патрыярхату не лечыцца за адзін год.

Галоўная атрутная клетка, што была забіта заканадаўствам, — гэта абмежаванні па прызначэнні асоб жаночага полу на вышэйшыя пасады. Цяпер яны цалкам знятыя, у тым ліку баявыя, па ўсіх групах вайсковых спецыяльнасцяў. Яшчэ некалькі гадоў таму дзяўчыны ва Узброеных сілах былі зашчэмлены традыцыйнымі жаночымі ролямі накшталт медсясцёр, кухарак і тылавых радыстак, што вельмі стрымлівала жаданне служыць у абсалютна савецкім войску без павагі да жаночай годнасці. 

Але ўкраінскі ўрад увёў правілы, якія дазволілі жанчыне кіраваць танкам на «нулі», служыць у пяхоце аператаркай беспілотніка, стаць кулямётчыцай, снайперкай, артылерысткай альбо сесці за штурвал F-16 пасля такога ж навучання, як у мужчын.

Каб пераканацца ў гэтым, дастаткова паглядзець відэа з летніх штурмаў Трэцяй асобнай дэсантна-штурмавой брыгады — дзяўчаты нароўні з мужчынамі працуюць у адным з найбольш баяздольных і эфектыўных падраздзяленняў украінскай арміі.

Тым не менш абаронцы дагэтуль скардзяцца на сексізм з боку мужчын у камандаванні і асабістым складзе некаторых падраздзяленняў. Дзяўчатам часам прыходзіцца сустракацца нават з такімі жахлівымі тэзісамі, як «кіроўца, лекар, танкіст, дэсантнік і…жанчына».

Прадстаўніца выведкі ВМС УСУ Ярына Чарнагуз у інтэрв’ю выданню «Па той бок навін» распавядала, што калі жанчына ідзе ў войска, перш за ўсё правяраюць, ці гатовая яна прыняць ролю жанчыны ў патрыярхальным сэнсе: «Перашкаджаюць цяжкай працы, маўляў, не цягні, мы турбуемся — з цябе яшчэ трэба нарадзіць».

Калі адрэагаваць жорстка, то з часам гэта пройдзе, а ёсць жанчыны, якія прымаюць такія ўстаноўкі, чым робяць горш не толькі для сябе, але і для астатніх дзяўчат, адзначае абаронца. У той жа час дзяўчаты з іншых падраздзяленняў кажуць, што цяпер іх годнасць вельмі паважаецца, а хлопцы ставяцца выключна як да надзейнага пабраціма. 

Агулам ва УСУ адбылося вельмі шмат станоўчых зменаў, аднак асноўную праблему ў гэтым пытанні складаюць асабістыя якасці людзей, атрыманыя імі праз выхаванне, асяроддзе, стэрэатыпы. А змены ў галовах — то ўжо невядомая верагоднасць. Мо, адзін камандзір нарэшце пачуе жанчыну, другі — прыслухаецца да пабраціма, які патлумачыць, што нельга сябе так паводзіць, а трэці — працягне ўяўляць жанчыну істотай, што здольная выключна гатаваць пірагі і нараджаць дзяцей.