Сапраўдная ўлада — у вольнага слова, а не ў блазнаў у балаклавах

Служкі сістэмы думаюць, што затрыманнямі, штрафамі, арыштамі могуць кагосьці запалохаць. Яны ўпэўненыя, што, пазбавіўшы акрэдытацыі і кінуўшы ў ізалятар журналістаў, адаб’юць у іх ахвоту гаварыць, пісаць і паказваць праўду. Бо, верагодна, так зрабілі б яны самі.

Пачаўшы ціск на незалежную прэсу, улады зрабілі фатальную памылку. Бо праўду не схаваеш, і ўсе нязграбныя спробы гэта зрабіць становяцца яшчэ больш відавочнымі.
Учора, 4 верасня, на волю выйшлі шасцёра затрыманых 1 верасня незалежных журналістаў. Проста так іх выпусціць не маглі, таму абвінавацілі ва ўдзеле ў несакнцыянаваных мерапрыемствах і выпісалі па 3 сутак арышту. Ну і што гэта, як не гадзенькая, подленькая, мярзотная помста?
1 верасня шасцёра журналістаў — Надзея Калініна і Аляксей Суднікаў (TUT.BY), Марыя Эляшэвіч, Сяргей Шчогалеў, Мікіта Дубалека («Камсамольская праўда ў Беларусі») і Андрэй Шаўлюга (БелаПАН) — былі затрыманыя падчас асвятлення студэнцкіх пратэстаў у Мінску. Усе яны былі пазначаныя ў адпаведнасці з заканадаўствам: на іх былі надзетыя сінія камізэлькі з надпісам «ПРЭСА», таксама яны мелі бэйджы з фотаздымкамі і ўказаннем СМІ, для якога працуюць. Няма ніякіх сумневаў, што журналістаў затрымлівалі мэтанакіравана, каб перашкодзіць незалежным СМІ даваць праўдзівую інфармацыю аб падзеях.
Уладам не хапіла смеласці адкрыта сказаць журналістам: шаноўныя, мы мусім вас нейтралізаваць, бо вы занадта шмат гаворыце і спараджаеце хваляванні ў народзе. Яны, дзейнічалі цішком, па-бандыцку. Спачатку карэспандэнтаў затрымалі з нагоды праверкі дакументаў. Калі дакументы аказаліся ў парадку, на журналістаў склалі пратаколы аб удзеле ў несанкцыянаваных масавых мерапрыемствах. Больш за тое, сцвярджалася, што яны былі каардынатарамі пратэсту! Пасля першых разглядаў суд адправіў справы на дапрацоўку ў РУУС для ліквідацыі недахопаў. А журналістаў, якіх пасля затрымання амаль суткі трымалі ў будынку РУУС, вечарам пасля судоў перавялі ў ізалятар часовага ўтрымання на Акрэсціна.
На наступны дзень у суд справы затрыманых карэспандэнтаў так і не прывезлі, хоць калегі чакалі цэлы дзень. Разгледзелі справы толькі 4 верасня, і гэта было абсалютна сюррэалістычнае відовішча з ліпавымі абвінавачваннямі і засакрэчанымі дадзенымі і абліччамі «сведак». Адзін з адвакатаў Андрэй Мачалаў назваў гэтыя судовыя працэсы «здзекам з правасуддзя».
Тым не менш гэта не перашкодзіла Кастрычніцкаму суду Мінска вынесці журналістам пастановы аб адміністрацыйным арышце на 3 сутак. Карэспандэнты ў той жа дзень былі выпушчаныя на волю ў сувязі з адбыццём тэрміну арышту.
Гэтыя дзеянні дзяржструктур нагадалі перадсмяротныя выбрыкі параненага драпежніка, які разумее, што яму не хопіць моцы перамагчы, але ўсё роўна працягвае агрызацца ў спадзеве нанесці хоць нейкую шкоду суперніку. Як той казаў, «не з’ем, дык панадкусваю».
Напэўна, усё гэта павінна было выглядаць застрашліва, а атрымалася недарэчна. Служкі сістэмы думаюць, што затрыманнямі, штрафамі, арыштамі могуць кагосьці запалохаць. Яны ўпэўненыя, што, пазбавіўшы акрэдытацыі і кінуўшы ў ізалятар журналістаў, адаб’юць у іх ахвоту гаварыць, пісаць і паказваць праўду. Бо, верагодна, так адбылося б з імі самімі.
Сапраўды, людзей сістэмы лёгка запалохаць, прыціснуць, прымусіць маўчаць. Але тых, для каго найвышэйшай чалавечай каштоўнасцю з’яўляецца не наседжанае месца і рахунак у банку, а свабода, гэткім не запужаеш. Таму што сапраўдная ўлада — у вольнага слова. А ціхары, АМАПаўцы ў балаклавах, «суддзі» і нават дзіўны вусаты дзед з аўтаматам, які чамусьці думае, што ён — прэзідэнт, — проста вартыя жалю блазны.