Эканаміст: Верагоднасць увядзення адзінай валюты блізкая да нуля

Чаму Мінск і Масква не змогуць дамовіцца пра адзіную валюту?

Прэм’ер-міністр Расіі Дзмітрый Мядзведзеў у зносінах з прэсай працягвае згадваць працу над увядзеннем адзінага эмісійнага цэнтра і адзінай валюты для Мінска і Масквы. Нацыянальны банк гэтую інфармацыю абвяргае.
— Тэарэтычна ў расійскіх калег можа быць які-небудзь праект. Але цяпер дадзенае пытанне не абмяркоўваецца ў прынцыпе, — паведаміў прэс-сакратар Нацыянальнага банка Беларусі Аляксандр Цімашэнка.
Следам Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што праца над так званай 31-й дарожнай картай аб стварэнні наднацыянальных органаў і адзінай валюты не вядзецца.
Што вырашаюць ўрады дзвюх краін за зачыненымі дзвярыма, можна толькі здагадвацца. Аднак увядзенне адзінай для Беларусі і Расіі валюты здаецца малаверагодным. Чаму — тлумачыць старэйшы аналітык «Альпары» Вадзім Іосуб.
Паводле яго слоў, верагоднасць ўвядзення ў Беларусі і Расіі ў бліжэйшай перспектыве адзінай валюты блізкая да нуля. Няма для гэтага ні эканамічнай мэтазгоднасці, ні палітычных перадумоў.

У эканамічнай інтэграцыі яшчэ конь не валяўся

У сусветнай практыцы адзіная валюта ўводзіцца як заключны этап глыбокай інтэграцыі.
— Інтэграцыя ў такім выпадку мае на ўвазе, з аднаго боку, свабоду руху тавараў, паслуг, капіталу, рабочай сілы. З іншага — у краін гарманізаваныя макраэканоміка і эканамічныя цыклы: павінны быць падобныя працэнтныя стаўкі, дэфіцыт або прафіцыт бюджэту, адносіны доўгу ў ВУП, — адзначае эканаміст.
Часцей за ўсё ў краінах, якія імкнуцца да выкарыстання агульнай валюты, аб’ядноўваюць падаткова-бюджэтную сістэму. Але бываюць і выключэнні, да прыкладу, Еўрасаюз, які пакінуў у краінах-удзельніцах розны падыход да падаткаабкладання і бюджэтнай палітыцы. І варта адзначыць, што ў сувязі з гэтым у некаторых яго членаў узнікалі крызісныя сітуацыі.
У адносінах Беларусі і Расіі не рэалізаваны нават самы першы і асноўны крок, які адкрывае шлях адзінага эмісійнага цэнтра, — свабодны рух тавараў, адзначае эксперт.
— Па-першае, у нас розныя цэны і няма адзінага таварнага рынку для энерганосьбітаў, па-другое, па астатніх пазіцыях вядуцца вечныя гандлёвыя войны. Гэта значыць, у рэальнай эканамічнай інтэграцыі яшчэ конь не валяўся, — лічыць эксперт.

У Мінска і Масквы супрацьлеглыя інтарэсы

Вазьміся партнёры Саюзнай дзяржавы за стварэнне наднацыянальных органаў і адзінага эмісійнага цэнтра, аднаму з іх прыйдзецца адмовіцца ад часткі сваёй улады і самастойнасці. І спробы прывесці як ўдалы прыклад адносіны паміж краінамі еўразоны, дзе такія вялікія краіны, як Германія, на роўных будуюць эканамічныя і палітычныя адносіны з самымі маленькімі ўдзельнікамі аб’яднання, некарэктныя. У Еўрасаюзе краін-удзельніц шмат, яны прадстаўлены, зыходзячы з працэнтных суадносін іх насельніцтва, а рашэнні прымаюцца па дэмакратычным прынцыпам.
Такога роду саюз Беларусі і Расіі, з улікам таго, што эканоміка першай — гэта 3% ад эканомікі другі, не рэалізуецца.

— Маскве не цікава каб у пытаннях грашова-крэдытнай палітыкі Беларусь мела такі ж голас, як і Расія. На сітуацыю роўнасці галасоў яна не пойдзе. А любы іншы варыянт — гэта проста голас Расіі, не пытаючыся Беларусь, — кажа Вадзім Іосуб.
Адзіны эмісійны цэнтар і агульная валюта, з усімі зменамі, якія яны ў сабе нясуць, без роўнасці галасоў — фактычна азначалі б адмову беларускага прэзідэнта ад той улады, якую ён мае зараз.
— Для нашага кіраўніцтва слова «суверэнітэт», можа быць, дастаткова абстрактнае, але што такое асабістая ўлада крайне зразумела. За апошнія 25 гадоў кіраўнік дзяржавы прыклаў шмат намаганняў, каб атрымаць абсалютную ўладу і яе захаваць, — лічыць эксперт.
Ён мяркуе, што другі шлях стаў бы для Беларусі стратай эканамічнага суверэнітэту. Бо ўсе эканамічныя рашэнні пры такім зыходзе прымаліся б аднаасобна Масквой.
Цяжка ўявіць, што Крэмль пагодзіцца на роўнасць галасоў у наднацыянальных органах або што Аляксандр Лукашэнка добраахвотна аддасць права вырашаць эканамічныя пытанні Крамлю. Перамовы па гэтым пытанні могуць доўжыцца бясконца. Але паколькі інтарэсы бакоў ідуць паралельнымі лініямі, знайсці рашэнне, што не прыціскала б інтарэсаў ні адной з іх, практычна немагчыма.
Паводле Заўтра тваёй краіны