Асобная думка. Сіла без розуму

Штодня прадстаўнікі ўладнай вертыкалі самага рознага ўзроўню дэкларуюць, што разам нейкія «мы» — мацнейшыя! Але чамусьці ні ад каго з іх не чуваць, што разам «мы» — разумнейшыя. «Сіла ёсць — розум не патрэбны». Цяпер гэты выраз натуральна можа стаць адной з асноў дзяржаўнай ідэалогіі.

Апошнім часам, як грыбы пасля цёплага дажджу, расце колькасць рознага кшталту спецпадраздзяленняў па ўсіх абласцях дзяржавы. Такім чынам хутка справа дойдзе і да раёнаў ды сельсаветаў. Браневікі розных тыпаў, дроны, найноўшая (насамрэч, не) зброя, штотыднёвыя вучэнні то там, то тут — усё гэта павінна дэманстраваць няспынны клопат дзяржавы пра бяспеку і нястрымны рост прафесіяналізму сілавікоў у цяжкай справе абароны айчыны. Пытанне «Ад каго?» — тэма для асобнай размовы. А вось адказ на пытанне «Як?», хутчэй за ўсё, будзе не вельмі прыемным.
Не так даўно «суперпрафесіяналы» аднаго са шматлікіх спецпадраздзяленняў правялі «бліскучую», паводле меркавання кіраўніцтва, аперацыю па ліквідацыі «тэрарыста» ў Гродне. Падчас штурму кватэры ён нібыта кінуў у іх бок гранату і нават страляў з аўтамата. Зноўку не будзем спыняцца на сумнеўных падрабязнасцях, а звернем увагу на вынік. А ён такі, за які кіраўнікі падобнай спецыяльнай аперацыі на тым жа Захадзе атрымалі б па шапцы і, хутчэй за ўсё, былі б звольненыя ў сувязі з прафесійнай непрыдатнасцю. Там паспяховай аперацыяй лічыцца тая, у выніку якой «тэрарыст» узяты жывым і здаровым, бо гэта крыніца вельмі каштоўнай інфармацыі. Але ж гэта ўсё патрабуе, у першую чаргу, працы розуму, а ўжо потым бразгання берцамі і іншага «тра-та-та».
Разумнаму чалавеку яшчэ не вельмі зразумела, чаму ад першай хвіліны без суду і следчых дзеянняў загінулага адразу пачалі называць «тэрарыстам». Ці не павінны спачатку ўстанавіць яго асобу, прад’явіць абвінавачанні, потым мусіць адбыцца суд, выносіцца прысуд? А, ну канешне ж, што я тут... Сіла ж ёсць!
Сіла цяпер дамінуе літаральна паўсюль. Заўважылі ў хоць якой нязгодзе з афіцыйнымі поглядамі? Аніякіх сумневаў, разважанняў: «воўчы білет» — і на вуліцу! Не мае значэння ані твая кваліфікацыя, ані каштоўнасць як працаўніка. Розум — вельмі небяспечная і непажаданая рэч у гэтыя часы. Цяпер разам «мы» павінны быць моцнымі, а не разумнымі. А хто не «мы» — той «вораг» і мусіць быць знішчаны. Такая вось зусім простая ўстаноўка.
Кожны дзень дзясяткі беларусаў адчуваюць на сабе «сілу» беларускай дзяржавы — ператрусы, збіццё, арышты. Дзясяткі тысяч праз гэта прайшлі. Сотні тысяч сваякоў і сяброў таксама працягваюць адчуваць боль і пакуты закратаваных. А праўладныя медыя кожны дзень запэўніваюць сваю аўдыторыю ва «ўсенароднай падтрымцы» адзінага вернага курсу адзінага магчымага «кіраўніка» гэтай шматпакутнай краіны.
А для тых, хто не «іх» аўдыторыя — абразы, пагрозы, здзекі і агромністая радасць ад пакут катуемых.
Памятаеце, колькі разоў «кіраўнікамі» самага высокага ўзроўню на ўсіх магчымых пляцоўках сцвярджалася, што «гэтыя змагары гатовы ўсіх нас перавешаць і нават дзяцей пазабіваць» у самых розных варыяцыях? Нейрабіёлаг і філосаф Найеф Аль-Радхан сцвярджае, што папераджальная агрэсія, выкліканая страхам (выжывання) — чалавечая рэакцыя на «несправядлівасць», якая ўспрымаецца як пагроза выжыванню і часцей за ўсё з’яўляецца прычынай неймавернай жорсткасці.

Як мы бачым, розуму ўладам стварыць жорсткую сілу хапіла, але каб далей кантраляваць яе — ужо бракуе. Бо, паводле даследаванняў таго ж Аль-Радхана, «рызыкі гэтай агрэсіі і наступнай за ёй жорсткасці павінны быць зведзены да мінімуму з дапамогай мер умацавання даверу і палітыкі, якая садзейнічае інклюзіўнасці і прадухіляе анархію». Ці разумеюць улады гэта?
Усе падзеі, на жаль, сведчаць пра тое, што ўлады не толькі не збіраюцца абмяжоўваць агрэсіўныя паводзіны як медыйнага, так і сілавога блоку, але толькі спрыяюць яшчэ большаму ўжыванню сілы, працягваючы граць на іх страху выжывання, і гэтым самым яшчэ больш зацягваюць і сябе, і іх у няспынную крывавую варонку рэпрэсій, пакінуўшы сілу без розуму.
Але ж усім без выключэння трэба памятаць, што сіла без розуму нежыццяздольная. Проста таму, што розум здольны вынайсці шлях абыходу і далейшага падпарадкавання любой сілы ці наўпрост здольны стварыць мацнейшую сілу. А вось сіла без розуму можа толькі вішчаць аб сваёй моцы і жэрці рэсурсы, пакуль яны ёсць. Ну, а калі скончацца рэсурсы — пачне жэрці сама сябе. Іншага не бывае.