«Я прасіў, каб мне выдалілі толькі два пальцы». Як цяпер жывуць беларусы, параненыя на мітынгах

Тры гісторыі з тых, якія беларусы не забудуць ніколі.

Ужо больш чатырох месяцаў сілавікі працягваюць прымяняць спецсродкі супраць беларусаў, якія выходзяць на вуліцы, каб выказаць сваю нязгоду з гвалтам і беззаконнем. Ім кідаюць прама пад ногі светлашумавыя гранаты, страляюць на паражэнне, збіваюць дубінкамі. У выніку некалькі чалавек загінулі, а сотні атрымалі раненні рознай ступені цяжкасці.

Ніхто з сілавікоў да адказнасці прыцягнуты не быў, чаго не скажаш пра пацярпелых, на якіх заводзяць адміністрацыйныя і крымінальныя справы. DW даведаўся, як цяпер сябе адчуваюць трое сур'ёзна пацярпелых падчас пратэстаў беларусаў, і што з імі адбываецца.

«Потым прыехала судмедэксперт, цікавілася, дзе адзенне і чаму я не забраў разарваны красовак»

«На каталцы прывезлі ў рэанімацыю, аперацыю рабілі пад агульным наркозам, апошняе, што я памятаю, як прасіў, каб мне выдалілі толькі два пальцы. Калі ачуўся, зразумеў, што не магу глядзець на сваю нагу», — успамінае 33-гадовы мянчук Георгій Сайкоўскі. Пасля ўдзелу ў пратэстах ён апынуўся ў інвалідным крэсле — з-за ранення асколкам светлашумавой гранаты яму ампутавалі частка ступні.

Сайкоўскі прызнаецца, што ўвечары 10 жніўня мэтанакіравана ішоў на пратэсты — быў абураны вынікамі выбараў. Калі дэманстранты даведаліся, што да станцыі метро «Пушкінская» высунуліся сілавікі, сталі блакаваць дарогу, распавядае ён. «Сілавікі паехалі па зялёных зонах, і пачаўся нейкі 41-ы год. У адзін момант я не адхіліўся ад светлашумавой гранаты. Прыляцеў асколак, разарвала красовак, я дапоўз да клумбы, там мяне ўжо падхапілі людзі», — кажа пацярпелы. Мужчыну пасадзілі ў першую якая трапіла машыну і адвезлі ў бальніцу. Там ён правёў 51 дзень.

За гэты час Сайкоўскага паспелі наведаць следчы і судмедэксперт: «Следчы пыталася, ці маглі кінуць гранату пратэстоўцы або з акна бліжэйшага дома. Я прапанаваў ёй напісаць, што наступіў на снарад часоў Другой сусветнай вайны. Потым прыехала судмедэксперт, цікавілася, дзе адзенне і чаму я не забраў разарваны красовак».

Георгій кажа, што падаў дзве заявы ў праваахоўныя органы, але вінаватых дагэтуль няма, затое яго самога цяпер хочуць прыцягнуць да адміністрацыйнай адказнасці за ўдзел у несанкцыянаваных масавых мерапрыемствах.

З 1 лістапада Георгій Сайкоўскі знаходзіцца на рэабілітацыі ў Польшчы. Разам з ім у цэнтры зараз больш за 20 беларусаў, пацярпелых падчас пратэстаў. Георгій перасоўваецца ў інвалідным крэсле. Пратэз, які зноў дазволіць яму хадзіць, могуць зрабіць і правільна паставіць толькі ў Ізраілі ці ЗША. «На рэабілітацыі ў Польшчы буду да 25 снежня, потым планую падаць дакументы на праграму Кастуся Каліноўскага. Калі не зраблю, паеду ва Украіну», — дзеліцца сваімі планамі Георгій Сайкоўскі.

«Дробныя аскепкі да гэтага часу магу намацаць»

Доўгая рэабілітацыя спатрэбілася і 30-гадовага Рамана Зайцаву. Ён распавядае, што атрымаў раненне ўвечары 9 жніўня. «У раёне стэлы «Мінск горад-герой» было шмат людзей. Дарогу калоне перагарадзілі сілавікі, яны стаялі насупраць у метрах 20-30, потым рушылі наперад, спачатку светлашумавыя гранаты кідалі перад натоўпам,а калі пад'ехалі вадамёты, пачаўся наступ. Праз пару секунд у мяне стукнулася граната і выбухнула на грудзях», — успамінае Раман Зайцаў.

Пасля выбуху ў мужчыны, па яго словах, лопнулі барабанныя перапонкі, але ён не страціў прытомнасць і змог одпаўзці на некалькі метраў. «З рота кроў ішла, я сам увесь у крыві быў, паглядзеў на правую руку, тырчалі косткі двух пальцаў. Я яшчэ трохі прапоўз і ўпаў на бок, мяне падхапілі нейкія хлопцы, аднеслі да «хуткай», — распавядае мужчына. — Там зрабілі ўкол, паставілі кропельніцу, заляпілі раны. Потым я страціў прытомнасць, або пачаў дзейнічаць наркоз».

Амаль трое сутак Зайцаў быў у медыкаментознай коме, ачуўся ў рэанімацыі ваеннага шпіталя. Паводле яго слоў, урачы дзівіліся, што ён выжыў: «У мяне быў удар сэрца, асколкам прабіта лёгкае. Тыдзень правёў у рэанімацыі, потым перавялі ў хірургію, зрабілі, напэўна, з дзясятак аперацый-здабывалі аскепкі, праўда, толькі тыя, якія былі бачныя, дробныя дагэтуль магу намацаць».

Раман Зайцаў прабыў у шпіталі месяц, а нядаўна мужчыну правялі аперацыю па аднаўленні барабаннай перапонкі. «Цяпер раны амаль не баляць. Слых павінен вярнуцца дзесьці праз год, — адзначае Зайцаў. — Калі я ляжаў у шпіталі, прыходзілі са Следчага камітэта, была заведзеная крымінальная справа па факце ранення, мяне апытвалі. Потым справу перадалі іншаму сьледчаму, каму, не сказалі. Два разы прыходзілі адпіскі: МУС лічыць, што ў іх дзеяннях складу злачынства няма».

«Аказваецца, я праходжу, па крымінальнай справе»

30-гадовы Міхаіл Малашчанка, як і Раман Зайцаў, раненне атрымаў увечары 9 жніўня падчас наступу сілавікоў у раёне стэлы «Мінск горад-герой». Ён распавядае, што быў у першым шэрагу пратэстоўцаў, ад ачаплення яго аддзяляла каля 30 метраў. Калі да сілавікоў падцягнулася падмацаванне, яны пачалі наступаць і закідваць натоўп гранатамі, успамінае Міхаіл.

«Было вельмі гучна, я зачыніў вушы, у гэты момант і атрымаў кулю ў шыю. Я адчуў моцны ўдар у вобласці грудзей, збілася дыханне, падумаў, што ў мяне трапіў нейкі снарад. Магчыма, так яно і было, таму што ў мяне не толькі агнястрэльнае раненне шыі, але і апёк у вобласці пляча, — распавядае Малашчанка. — Вядома, я не бачыў, хто ў мяне страляў, але, думаю, пры жаданні знайсці страляў не складзе працы. Тым больш у СМІ ёсць Відэа з гэтым надыходам сілавікоў».

Пасля ранення мужчына паспрабаваў выбрацца з натоўпу і знайсці «хуткую». У дзяжурнай машыне яму аказалі першую дапамогу і праз нейкі час адвезлі ў 10-ю бальніцу. Там правялі аперацыю, дасталі кулю. У бальніцы Міхаіл прабыў да 26 жніўня. Пасля выпіскі Малашчанка звярнуўся ў Следчы камітэт РБ. Нядаўна яму прыйшло паведамленне, што справа закрытая, так як траўма аднесена да катэгорыі лёгкіх, а страляў знайсці немагчыма. «У пачатку снежня па адрасе, дзе я прапісаны, але не пражываю, прыходзілі з ператрусам. Аказваецца, я праходжу, па крымінальнай справе, праўда, да гэтага часу не ведаю, якая гэта справа і ў якой якасці я ў ім фігурую», — кажа Малашчанка.