«Раніцай паступіў, увечары памёр». У мінскай бальніцы пасля ўколу памёр пацыент

Некалькі тыдняў таму, 12 сакавіка, у 11-й гарадской бальніцы Мінска памёр 24-гадовы мінчанін Данііл. Як распавёў знаёмы маладога чалавека, яго лячылі ад сінусіта пасля выраўноўвання насавой перагародкі. Пазней стала вядома, што хлопец памёр пасля ўколу антыбіётыка. «Люстэрка» распавядае падрабязнасці надзвычайнага здарэння.

«У нас усіх быў шок, бо ён малады і здаровы хлопец»

Паводле слоў знаёмага Данііла Сяргея (імя зменена), перад аперацыяй малады чалавек праходзіў медкамісію ў ваенкамаце. У войска яго не ўзялі з-за праблем з перагародкай і складанасці з дыханнем і накіравалі ў бальніцу, каб выправіць сітуацыю.

— Гэта і праўда было трэба, бо да таго часу ён зусім перастаў дыхаць, толькі з лекамі мог, — кажа суразмоўца. — І вось у канцы лютага лёг у бальніцу. Яму зрабілі аперацыю. Усё было нармальна. Вядома, нос хварэў, гэта зразумела, але іншых праблем не было. І праз тыдзень Данііла выпісалі дадому, ён працягваў лячыцца і адчуваў сябе нармальна. Адзінае, што развіўся сінусіт, хоць тэмпературы не было. Тады ў панядзелак, 11 сакавіка, ён паехаў да лекара, і яна прапанавала на тыдзень легчы ў бальніцу. І вось раніцай у аўторак, 12 сакавіка, мама адвезла яго ў 11-ю бальніцу, груба кажучы, з насмаркам, а ўвечары ёй патэлефанавалі і сказалі, што Данііл памёр.

Сяргей адзначае: у медыцынскіх дакументах пазначана, што прычынай смерці стаў анафілактычны шок (гэта значыць вострая алергічная рэакцыя) пасля ўвядзення антыбіётыка цэфтрыаксон. Стан маладога чалавека пагаршаўся імкліва, і рэанімаваць яго не ўдалося.

— Наколькі я ведаю, усё адбылося вельмі хутка, літаральна за хвіліны. Яму зрабілі ўкол, яго вырвала, ён сказаў: «Дрэнна дыхаць», і адключыўся, — распавядае Сяргей. Паводле яго слоў, алергіі на лекі ў Данііла да гэтага не было.

— Сама лекарка казала, што прэпарат той жа групы хлопцу ўжо калолі раней і ўсё было ў парадку, — тлумачыць малады чалавек. — Наогул не ведаю, навошта яны гэта прызначылі, тым больш нутравенна. Данііл, здаецца не настолькі моцна хварэў, і сінусіт не быў запушчаным. Калі гэта адбылося, у нас усіх быў шок, бо ён малады і здаровы хлопец.

Сяргей адзначыў, што такая смерць маладога чалавека ў бальніцы па змаўчанні надзвычайнае здарэнне, і ў пракуратуры адразу пачалі праверку. Але родныя Данііла ўсё роўна напісалі заяву з просьбай разабрацца, ці стала прычынай трагедыі «неналежнае аказанне дапамогі».

На дадзены момант праверка працягваецца, але па выніках ускрыцця сям'і паведамілі, што ўнутраныя органы ў маладога чалавека абсалютна здаровыя. А вынікі гісталогіі (аналізу тканін) стануць вядомыя толькі ў сярэдзіне красавіка.

«Каштоўнасць лекара тут нашмат вышэйшая». Стаматолаг эміграваў у Літву і распавёў пра розніцу

Лекар: «Такія рэчы практычна немагчыма прадказаць»

Пра тое, наколькі верагодная вострая рэакцыя на лекі і як сябе засцерагчы, выданне пагаварыла з лекарам-тэрапеўтам з шасцігадовым стажам Віктарам (імя змененае). Гаворачы аб цэфтрыаксоне, ён адзначае, што гэтыя лекі ўжываюць даволі часта.

— Гэты прэпарат наогул вельмі шырокага спектру дзеяння, — распавядае медык. — Часцей за ўсё яго выкарыстоўваюць для лячэння інфекцый мачапалавой сістэмы, нырак, у выпадку запалення дыхальных шляхоў, брушных інфекцый.

Што тычыцца вострай рэакцыі на лекі, і ў прыватнасці на антыбіётыкі, то гэта часта непрадказальная сітуацыя, кажа суразмоўца. Справа ў тым, што анафілаксія ўяўляе сабой гіперадчувальнасць першага тыпу і можа развіцца на абсалютна любое рэчыва: ад шакаладу да пэўнага прэпарата.

— Прычым антыбіётыкі валодаюць падвышанай рызыкай узнікнення алергічных рэакцый, — кажа доктар. — Наколькі я ведаю, імавернасць гэтага блізу 0,1-001%. Але калі прэпарат распаўсюджаны і яго прымаюць паўсюдна, то колькасць людзей, у якіх адбываецца падобная рэакцыя, будзе прыкметнай. Але не ва ўсіх яна будзе перацякаць у анафілактычны шок. Уплывае вельмі шмат розных нюансаў: шлях траплення прэпарата (калі ўводзіць лекі нутравенна, біядаступнасць будзе вышэй, ён хутчэй ўсмоктваецца і распаўсюджваецца, чым калі прымаць аральным спосабам), канцэнтрацыя рэчыва і час падачы. Да таго ж у аснове алергічнай рэакцыі ляжыць механізм сенсібілізацыі (павышэнне адчувальнасці арганізма да ўздзеяння якога-небудзь фактару навакольнага або ўнутранай асяроддзя). А значыць, каб развіўся анафілактычны шок, трэба, каб чалавек ужо кантактаваў з тым ці іншым рэчывам. Гэта значыць, пры першым трапленні цэфтрыаксона ў арганізм яго не будзе, а ў другі раз ужо можа. Ці ў чалавека ніколі раней не было рэакцыі пры дазоўцы ў 100 мг, але яна пачнецца пры дазоўцы ў 1000. Таму, на жаль, такія рэчы практычна немагчыма прадказаць.

У Мінску пацыент напаў з сякерай на брыгаду лекараў. Двое трапілі ў рэанімацыю

«У многіх установах у Беларусі проста няма магчымасці праверыць, ці будзе ў пацыента алергія»

Складанасці ў дыягнаставанні алергій і анафілактычнай рэакцыі дадае і праблема ўзаемадзеяння прэпаратаў, працягвае Віктар. Напрыклад, у чалавека не было ніякай рэакцыі на цэфтрыаксон, але калі прыняць яго разам з парацэтамолам, пры іх узаемадзеянні можа ўтварыцца рэчыва, якое выкліча анафілактычную рэакцыю.

— Акрамя таго, гіперадчувальнасць не заўсёды звязаная менавіта з антыбіётыкам, — адзначае лекар. — У складзе любога прэпарата ёсць дапаможныя рэчывы (кансерванты, стабілізатары і гэтак далей), і ў кожнага вытворцы яны адрозніваюцца. Гадоў сем таму быў выпадак, наколькі я памятаю, як раз з цэфтрыаксонам — назіралася вельмі шмат алергічных рэакцый. Тады канфіскоўвалі партыю і разбіраліся з гэтым. Таму гэтая тэма вельмі складаная.

Раней у Беларусі ўжо былі выпадкі анафілактычнага шоку ад цэфтрыаксону. Так, у студзені 2017 года на працягу трох дзён тры чалавекі памерлі пасля ўвядзення гэтага прэпарата. Пасля гэтага пад часовую забарону для выкарыстання патрапілі цэфтрыаксон і гідрахларыд лідакаіна вытворчасці Барысаўскага завода медыцынскіх прэпаратаў. Само прадпрыемства страціла на скандале каля 2,5 мільёна долараў.

Калі ў вас ёсць асцярогі, што пасля прыняцця прэпарата можа ўзнікнуць анафілактычны шок, трэба звярнуцца да алерголага і здаць пробы. Але гарантаваць 100-працэнтную эфектыўнасць тут складана, удакладняе Віктар, асабліва, калі вы не ведаеце, што менавіта шукаць.

— У Беларусі такія пробы бясплатныя, але толькі па сведчаннях ад алерголага, — тлумачыць суразмоўца. — Таму што можна рабіць велізарнае мноства розных спроб і тэстаў, але яны ўсё не маюць ніякага сэнсу, калі ты першапачаткова не ведаеш, у якім кірунку глядзець. Да прыкладу, у выпадку з астмай, сістэмнай чырвонай ваўчанкай, рознымі відамі аўтаімунных захворванняў пацыенты больш схільныя да алергічных рэакцый. А калі яна ёсць на пеніцылін, то ў невялікага адсотка людзей узнікае перакрыжаваная рэакцыя і на цэфтрыаксон. Але ў звычайнага чалавека яна можа быць на ўсё, што заўгодна, проста вы маглі раней з гэтым не сутыкацца. Груба кажучы, у мяне можа быць алергія на мяса аднарога, але я проста ніколі яго не паспрабаваў. Тым больш у многіх спроб адчувальнасць не такая высокая, што азначае вялікую колькасць прытворнададатных і ілжываадмоўных вынікаў.

Анафілактычны шок, які адбыўся з Даніілам, развіваецца вокамгненна, ад пары хвілін да гадзіны, адзначае медык. У чалавека ўзнікае ўдушша, азызласць гартані і іншых органаў, пачынаюцца праблемы з дыханнем. Таксама сціскаюцца сасуды, могуць паражацца ныркі, печань. Але часцей за ўсё ў такой сітуацыі людзі паміраюць менавіта ад удушша.

— Лячэнне анафілактычнага шоку — гэта заўсёды адрэналін (ён жа эпінефрын) і корцікастэроіды. На жаль, у Беларусі, наколькі я даведваўся, наогул недаступны адрэналін у выглядзе шпрыц-ручак для аднаразовага прымянення, — распавядае лекар. — Але з іх дапамогай можна экстранна дапамагчы чалавеку. Гэта значыць, людзі, у якіх ёсць рэакцыя на нейкія прэпараты або ўкусы пчол, да прыкладу, павінны мець з сабой такую шпрыц-ручку на выпадак, калі нешта адбудзецца. Вяртаючыся да лячэння, калі адрэналін і корцікастэроіды не дапамагаюць, тады ідзе інтубацыя, ШВЛ, у далейшым падтрымліваючая тэрапія ў залежнасці ад сітуацыі. Калі ж нейкі прэпарат прызначаюць у бальніцы, то ў многіх установах у Беларусі проста няма магчымасці праверыць, ці будзе ў пацыента алергія. Не ў кожнай нават ёсць алергалагічнае аддзяленне. Таму, груба кажучы, з пункту гледжання практыкі, медыкам прасцей паставіць побач з чалавекам рэаніматолага з адрэналінам напагатове і наборам для інтубацыі, чым спрабаваць нешта даведацца загадзя.