Сальвадор Далі, Ян Павал ІІ, Джордж Буш: якія вядомыя людзі змагаліся з хваробай Паркінсана
Учора сусьвет адзначаў дзень барацьбы са страшэннай хваробай, названай у гонар Джэймса Паркінсана, які ў пачатку ХІХ стагодзьдзя апісаў яе прыкметы. Сярод тых, хто сутыкаецца з гэтай хваробай нямала знакамітасьцяў.
Сальвадор Далі змагаўся з хваробай Паркінсана
Хвароба Паркінсана, вядомая як «трасячы параліч» у працы, напісанай брытанскім аптэкарам Джэймсам Паркінсанам у 1817 годзе, была пастаўленая ў цэнтр ўвагі медыцыны як складанае нэўралягічнае захворваньне. Назіраньні Паркінсана заклалі асновы ў нэўралёгіі, падрабязна апісваючы такія сімптомы, як міжвольнае дрыжаньне, зьніжэньне мышачнай сілы і схільнасьць да нахіленай наперад паставы.
Напрацягу працяглага часу людзі ня мелі эфектыўнага сродку ад хваробы. Толькі ў 1960-х гадах значны прарыў адбыўся са стварэньнем прэпарату левадопы.
Майкл Дж. Фокс
Верагодна кожны неаднаразова бачыў фільм «Назад у будучыню». Мала хто мог сабе ўявіць, што за кулісамі здымкаў і рэпетыцыяў адбываецца драма актора. Ва ўзросьце 29 гадоў Фоксу была пастаўлены дыягназ "хвароба Паркінсана". Гэта быў 1991 год, сапраўдны пік яго кар’еры. Ён трымаў у таямніцы ад грамадзкасьці інфармацыю амаль сем гадоў.
Дрыжыкі пачаліся ў яго мезенцы, і потым распаўсюдзіліся на іншыя часткі. У 1998 годзе Фокс абнародаваў свой дыягназ. Неўзабаве Фокс выявіў, што яго самая ўплывовая роля была не перад камэрай, а ў шэрагу дасьледчыкаў. У 2000 годзе ён заснаваў Фонд Майкла Дж. Фокса для дасьледаваньняў хваробы Паркінсана.
Нягледзячы на дыягназ, Фокс працягваў здымацца, адаптуючы свае ролі ў адпаведнасьці з новымі зьменлівымі здольнасьцямі. Яго выступ ў серыяле «Добрая жонка» выклікаў станоўчыя водгукі. Ён напісаў некалькі кнігаў, якія прапануюць шчыры погляд на яго барацьбу з хваробай, дзе побач выступаюць аптымізм з рэалізмам.
Ня так даўно актор атрымаў ганаровы Оскар за кар'еру.
Мухамэд Алі
Гэтага баксёра часта называюць найвялікшым з тых, хто выходзіў на рынг. Дыягназ Алі быў пастаўлены ў 1984 годзе, праз тры гады пасьля завяршэньня вялікай кар'еры, і барацьба баксёра з гэтым нэйрадэгенэратыўным захворваньнем вялася пад пільнымі вачыма ўсяго сьвету. Відавочна, хвароба паўплывала на яго спадчыну такім жа глыбокім чынам, як і яго дасягненьні ў боксе. Ці памяталі б сёньня Мухамеда Алі так моцна, калі б не Паркінсан? Хутчэй не, ён застаўся б вялікім спартоўцам мінуўшчыны, як адзін з, але не як самы.
Ва ўзросьце 42 гадоў ён і сьвет даведаліся пра страшэнны дыягназ. Падчас кар’еры ён неаднаразова атрымліваў траўмы галавы. Фактар, які, на думку шматлікіх людзей, спрыяў яго стану. Нягледзячы на гэта, Алі застаўся нязломленым, і яго дыягназ стаў пачаткам яшчэ аднаго разьдзелу ў жыцьці, дзе ён працягваў натхняць і абараняць іншых.
Глядзіце таксама
Яго дзейнасьць дапамагла дэстыгматызаваць хваробу і прыцягнула ўвагу да цяжкага становішча тых, хто жыве з Паркінсанам. Алі сустракаўся з сусьветнымі лідэрамі, удзельнічаў у місіях па вызваленьні закладнікаў і падтрымліваў незьлічоныя дабрачынныя арганізацыі. Мухамед Алі памёр у 2016 годзе ва ўзросьце 74 гадоў.
Джордж Буш – старэйшы
41-ы прэзідэнт Злучаных Штатаў (1989-1993) на працягу свайго жыцьця сутыкаўся са шматлікімі праблемамі як на палітычнай арэне, так і ў стане асабістага здароўя. У яго апошнія гады галоўная бітва была з сасудзістым паркінсанізмам, станам, які імітуе хваробу Паркінсана, але ўзьнікае ў выніку шматлікіх невялікіх інсультаў, якія ўплываюць на здольнасьць мозгу кантраляваць рухі.
У адрозьненьне ад хваробы Паркінсана, якая зьяўляецца дэгенэратыўнай, сасудзісты паркінсанізм зьвязаны з праблемамі крывацёку і звычайна не ўплывае на кагнітыўныя функцыі такім жа чынам. Тым не менш, гэта стварала значныя праблемы для Буша, які быў вядомы актыўным ладам жыцьця.
Стан Буша ў першую чаргу паўплываў на яго рухомасьць, у апошнія гады жыцьця ён быў вымушаны карыстацца інвалідным вазком. Гэта былі значныя зьмены для чалавека, які нават у свае 80 гадоў сьвяткаваў дзень народзінаў скокам з парашутам. Але Джордж Буш справіўся з гэтымі зьменамі. Ён падтрымліваў, наколькі гэта было магчыма, шчыльны графік публічных выступаў, дабрачынных мерапрыемстваў і сямейных заняткаў. Джордж Буш – старэйшы памёр у 2018 годзе ва ўзросьце 94 гадоў.
Сальвадор Далі
Сальвадор Далі, адна з самых знакавых фігураў сюррэалістычнага руху, вядомы яркімі і мудрагелістымі вобразамі, напрыканцы жыцьця захварэў. У 1980-я гады ў Далі дыягнаставалі хваробу Паркінсана. Гэты стан непрыкметна паўплываў на апошнія гады яго яркай кар'еры.
Наступствы хваробы Паркінсана для Далі пачаліся як ледзь прыкметныя дрыжыкі, але паступова ўсё больш заўважныя. Для мастака, чыя праца залежала ад дакладных рухаў рук для стварэньня дэталяў, падобных да мары, гэта было складанай задачай. Дыягназ быў пастаўлены ў той час, калі творчая дзейнасьць Далі ўжо запавольвалася, але хвароба таксама ўнесла свае карэктыроўкі.
Нягледзячы на дыягназ, Далі працягваў ствараць творы мастацтва, хаця стыль і частата зьмяніліся. Яго пазьнейшыя працы былі менш падрабязнымі. Ён засяродзіўуўвагу на больш шырокіх мазках і вялікіх фарматах, якія не патрабавалі дробнай маторыкі.
Далі пайшоў з жыцьця ў 1989 годзе, калі яму было 84.
Сьвяты Ян Павал ІІ
Папа Ян Павал ІІ, адна з самых уплывовых асобаў у сучаснай гісторыі, сутыкнуўся з глыбокім асабістым выклікам, які паўплываў на апошнюю частку яго пантыфікату: хваробай Паркінсана. Дыягназ быў пастаўлены ў пачатку 1990-х гадоў, хаця чуткі пра яго стан пачалі хадзіць раней.
Пантыфік за 80-я гады аб’ехаў дзясяткі краінаў ва ўсім сьвеце, рэч, якая здавалася немагчымай у параўнаньні з папярэднікамі. Аднак, калі хвароба Паркінсана пачала разьвівацца, гэтыя паездкі і яго фізычная актыўнасьць былі прыкметна абцяжараныя. Рукі Папы дрыжалі падчас публічных выступаў, а яго гаворка стала невыразнай.
Дыягназ Папы Рымскага Яна Паўла ІІ прыцягнуў сусьветную ўвагу да хваробы Паркінсана.
Глядзіце таксама
Нягледзячы на прагрэсію сімптомаў хваробы Паркінсана, Папа Ян Павал ІІ заставаўся поўным рашучасьці выконваць сваю ролю духоўнага лідэра амаль палутара мільярдаў каталікоў ва ўсім сьвеце. Яго стан не перашкодзіў падтрымліваць інтэнсіўны графік, увасабляючы філязофію, паводле якой асабістыя пакуты былі шляхам да духоўнага паглыбленьня і спосабам удзелу ў пакутах Езуса Хрыста.
У сваіх пазьнейшых творах і прамовах Папа часта разважаў пра сэнс чалавечых пакутаў і істотнасьць вытрываньня праз фізычныя хваробы. Ён разглядаў свае пакуты як Божы ўдзел у пакутах чалавецтва.
Такім чынам, яго хвароба стала неад’емнай часткай пасланьня і місіі, яна дадала пласт чалавечага досьведу да яго вучэньня аб годнасьці, пакутах і каштоўнасьці чалавечага жыцьця. Папа Ян Павал II памёр у 2005 годзе ва ўзросьце 84 гадоў.