Заход на наступнае кола

Рэжым Лукашэнкі працягвае рухацца па коле, і вырвацца з гэтага заганнага руху не ўяўляецца магчымым. Бо ніхто не хоча з яго вырывацца. Усіх задавальняюць адныя і тыя ж дзеянні, адныя і тыя ж думкі, адныя і тыя ж праблемы — з цыклу ў цыкл... І таму мы называем гэты перыяд «застоем».

«Чарговай падставай для знешніх нападак на Беларусь стане, відавочна, кампанія па выбарах прэзідэнта (гэтая кампанія па нападках на Беларусь ужо пачалася, вы гэта ведаеце). Ужо, напэўна, пачалі пісаць нарыхтоўкі гучных планаў па «звяржэнні рэжыму» і прасіць мільёны долараў на гэтыя бескарысныя мэты. Кожныя пяць гадоў просяць. Адразу засмучу ідэйных натхняльнікаў: расхістаць сітуацыю і ўвесці краіну ў бездань хаосу мы не дазволілі і не дазволім. Вы гэта ўбачыце», — сказаў Лукашэнка.

Гэта цытата не пяцігадовай, не дзесяцігадовай даўніны. Лукашэнка гэта сказаў на тыдні, прымаючы даверчыя граматы паслоў у Мінску. І гэтыя словы практычна ідэнтычныя ўсім яго заявам перад кожнымі выбарамі. Не адну пяцігодку запар Лукашэнка заяўляе, што «краіну хочуць укінуць у бездань хаосу» нейкія знешнія сілы. Хоць на самай справе нічога падобнага рабіць не трэба — ён і сам з гэтым выдатна справіўся.

Асобна варта адзначыць, што сказаў гэта Лукашэнка, прымаючы даверчыя граматы паслоў Кітая, Казахстана, Сербіі, Алжыра, Маўрытаніі, Бурундзі, Кувейта, Дамініканскай Рэспублікі і Уругвая. Прычым паслы чатырох краін — Алжыра, Бурундзі, Кувейта і Маўрытаніі — нават не «беларускія» паслы на самай справе. Яны будуць працаваць у Расіі, а ў Беларусі — толькі «па сумяшчальніцтве». 

Было б зразумела, калі б такія заявы ён рабіў перад пасламі з «недружалюбных» краін, але паслы з «недружалюбных» краін даўно ў Беларусі не прысутнічаюць. Дык каго з «саюзнікаў» папярэджваў Лукашэнка?

Хутчэй за ўсё, нікога. Проста прамовы пра «расхістаць сітуацыю» — штовыбарчы рытуал Лукашэнкі. Пахваліцца дасягненнямі ён не можа, бо дасягненняў і няма. Таму — трэба зноў шукаць знешніх ворагаў, якія хочуць «звяржэння рэжыму» і ўсяляк перашкаджаюць будаваць нам «светлае заўтра».

«Надыходзіць маразм». Лукашэнка пачынае паўтараць памылкі позняга Брэжнева

Лепшай ілюстрацыяй адсутнасці дасягненняў з'яўляецца статыстыка занятасці. Здавалася б, і заробкі выраслі неймаверна (па Белстаце, канешне), і вакансій на рынку — лапатай грабі, а МАЗ дык увогуле даплачвае любому, хто прывядзе ім якога-ніякага, а работніка, але... У жніўні беларускія прадпрыемствы прынялі на працу 78,9 тысячы чалавек, а звольнілі — 91,2 тысячы. Такім чынам, колькасць звальненняў аказалася большай, чым працаўладкаванняў, на 12,3 тысячы.

У цэлым па выніках васьмі месяцаў у краіне было прынята на працу 433,5 тысячы чалавек, а звольнена 481,5 тысячы. Колькасць звальненняў перавысіла колькасць працаўладкаванняў амаль на 48 тысяч. Гэта значыць, беларуская эканоміка ў чарговы раз страціла такі горад, як Кобрын.

Вядома, частка гэтых звальненняў — людзі, якія выйшлі на пенсію. Але іх менавіта што частка, а страта за 8 месяцаў умоўнага Кобрына азначае, што эміграцыя з Беларусі не спыняецца.

Бягуць яны, нягледзячы на тое, што, па словах прэм'ер-міністра нашай краіны Рамана Галоўчанкі, у свеце нарастаюць крызісныя з'явы, давер да сусветных валют падае, развітыя краіны разглядаюць ЕАЭС толькі ў якасці крыніцы сыравіны і рынку збыту. Але хвалюе ва ўсёй гэтай сітуацыі нашага прэм'ера толькі беларускі праект «Еўразійскі электробус», які павінен быў стаць узорным прыкладам прамысловай кааперацыі, але чамусьці не становіцца.

Як заявіў Галоўчанка, насуперак «каштоўнасцям глабалізацыі» ідзе рэгіяналізацыя сусветнага рынку, адбываецца дэвальвацыя міжнароднага права і аўтарытэту міжнародных арганізацый. Усё гэта стварае небяспечную нявызначанасць у сусветнай эканоміцы. Выйсце Галоўчанка бачыць у перамовах аб зоне свабоднага гандлю з ААЭ, Інданезіяй і часовым пагадненні з Манголіяй. Таксама ён заклікаў паглядзець на патэнцыял супрацоўніцтва з іншымі краінамі Азіі і Поўдня Афрыкі.

На гэтым фоне ўспамінаецца анекдот пра пасяджэнне ў калгасе савецкіх часоў: «На парадку дня два пытанні: рамонт хлява і пабудова камунізму. Паколькі дошак няма, пераходзім адразу да другога пытання». Паколькі развітым краінам мы не можам прапанаваць нічога, акрамя сыравіны і свайго рынку, мы пойдзем да краін «далёкай дугі», кажа Галоўчанка. Вось толькі практыка паказвае, што і тым краінам нам прапанаваць няма чаго. Інакш ідэя пра супрацоўніцтва з Азіяй і Афрыкай не пакрылася б нафталінам.

Але ўспамінаюць гэтую нафталінавую ідэю з зайздроснай цыклічнасцю.

У Лукашэнкі няма адказу на пытанне «што рабіць?»

А пакуль мы ходзім па коле, колькасць карыстальнікаў спадарожнікавага інтэрнэт-сэрвісу Starlink у свеце перавысіла 4 мільёны. Пакуль мы змагаемся за «Еўразійскі электробус», у зборачным цэху аўтамабіляў Model 3 на гігафабрыцы кампаніі Tesla ў Шанхаі сышоў з канвеера мільённы электрамабіль кітайскай вытворчасці, прызначаны для экспарту.

Пакуль мы губляем рабочых, Тоуота motor павялічвае свае інвестыцыі ў вытворцу паветраных таксі Joby Aviation на $500 млн., а ваюючая Украіна на гэтым тыдні пачне будаваць інфраструктуру для падлучэння першай плывучай электрастанцыі магутнасцю 250 МВт.

«Бег па коле» — гэта не стабільнасць, як бы нас у гэтым не спрабавалі пераканаць. Гэта сапраўды застой. Застой адсутнасці развіцця, адсутнасці новых тэхналогій, і нават «імпартазамяшчэнне» ў выглядзе тых жа электробусаў — гэта не крок не наперад, гэта ўсяго толькі адставанне ад лідараў. Знаходзячыся ў пазіцыі «застою», мы рызыкуем адстаць ад усяго астатняга свету назаўжды. Таму што самы дарагі і самы неаднаўляльных рэсурс у свеце — гэта час. І чым больш мы ходзім па коле і шукаем ворагаў замест таго, каб знаходзіць сяброў, тым больш мы адстаем ад усіх.

Менавіта да гэтага прыводзіць адсутнасць бачання будучыні краіны. А яно ў рэжыму менавіта што адсутнічае, паколькі трансфармавалася ў «бачанне будучага рэжыму». А вось краіне ад гэтага становіцца вельмі дрэнна. Таму людзі з яе і бягуць — дагэтуль.