Ігар Бабкоў пра свае 50 гадоў: «Да апошніх кропак яшчэ далёка»
Беларускі філосаф, пісьменнік і паэт Ігар Бабкоў, які пару гадзін таму ўганараваны прэміяй Гедпройца, сёння святкуе 50-годдзе. Радыё Свабода пагутарыла з юбілярам пра ягоную творчасць.
— Сёньня будзе абвешчаны ляўрэат прэміі Гедройца, вы трапілі ў шорт-ліст. Наколькі гэта важна для вас?
— Сама гэтая прэмія вельмі значная для беларускай літаратуры і беларускага літаратурнага працэсу. Пачынаюць выходзіць кнігі, абуджаюцца чытачы, абуджаюцца крытыкі, зьяўляюцца
рэцэнзіі. Гэта вельмі простыя рэчы, але бязь іх літаратура засыхае. Што тычыцца майго асабістага ўспрыняцьця, то тут больш складана: я лічу, што літаратару нельга арыентавацца
на посьпех, на прэміі, пісаць, зыходзячы з такой пэрспэктывы. Таму я пасьпяхова альбо беспасьпяхова спрабую для самога сябе рабіць выгляд, што нічога звышнатуральнага
не адбываецца.
— Што лічыце самым важным з вашых твораў і спраў? Ці згодныя, што ваш раман «Адам Клакоцкі і ягоныя цені» пазначаны
як самы значны твор на Вікіпэдыі?
— Я лічу, што сапраўдная значнасьць паўстае, калі ўсё сканчаецца, калі ставяцца апошнія кропкі. А хацелася б верыць, што да апошніх кропак яшчэ
далёка. Раман «Адам Клакоцкі і ягоныя цені» — ня самая значная, а самая нечаканая і мая самая ўлюбёная кніга. Увогуле той тып
літаратуры, які блізкі мне, не прызнае дзяленьня на «лепшае» і «горшае», «значнае»
і «нязначнае». Гаворка хутчэй вядзецца пра стварэньне аўтарам свайго сьвету. Калі ў аўтара ёсьць такія амбіцыі і такая магчымасьць, калі яму ўдалося стварыць
свой пазнавальны і важны сьвет, то тады ўсё ўдалося.
— Вы працуеце ў Інстытуце філязофіі НАН Беларусі. Ці можаце ацаніць узровень сучаснай беларускай філязофіі?
— Мне складана адказаць, таму што, працуючы ўнутры пэўнай сытуацыі, нельга рабіць выгляд, што ты знаходзісься звонку. Сёньня я дактарант Інстытуту філязофіі НАН
і пішу доктарскую дысэртацыю пра першую палову 19 стагодзьдзя, пра фантастычна цікавы для мяне пэрыяд. Я думаю, што напрыканцы маёй дактарантуры па выніках дысэртацыі
выйдзе кніга на гэтую тэму.
— Рэцэнзію на вашу кнігу «Хвілінка. Тры гісторыі» напісаў журналіст Радыё Свабода Ян Максімюк. Ці згодныя
вы з адной зь ягоных высноваў — пра тое, што ў кнізе вы пэсымістычна ацэньваеце ролю беларускага інтэлектуала?
— Гаворачы на гэтую тэму, я б сказаў, што інтэлігенцыя ў Беларусі зьнікла гадоў 15–20 таму, у той самы час, калі «жалезная
заслона» пала і мы ўвайшлі ў сьвет «Макдоналдса», коміксаў і Галівуда. У гэтым сьвеце няма інтэлігенцыі, ёсьць толькі інтэлектуалы,
са сваім крышачку іншым бачаньнем сябе і сьвету і крышачку іншым тыпам інтэлектуальнай, мысьленчай працы.