Балгарыя для бежанцаў: шэраг пакут, абразаў і зневажанняў
У "памятцы для бежанцаў" на арабскай мове Балгарыю называюць краінай нумар адзін сярод варожых ў адносінах да мігрантаў дзяржаў. Ксенафобія і ісламафобія там шырока распаўсюджаныя.
"На нас напала група балгараў з пяці чалавек. Мне ўдалося збегчы, а вось майму сябру — не. Яго павалілі на зямлю. Чацвёра з тых, хто нападаў, наступіўшы яму на рукі і на ногі, прыціснулі да зямлі і трымалі яго, у той час як пяты скакаў на ім, як на батуце. Яны адпусцілі яго, толькі спалохаўшыся святла фар пад'язджаючага аўтамабіля. Мой сябар моцна пацярпеў, у яго былі дыягнаставаныя множныя пераломы. Іншага бежанца з Ірака скінулі з моста вышынёй у два з паловай метры, перад гэтым парэзалі нажом . Цяпер ён не можа нармальна рухаць нагамі і кульгае ". Гэта аповяд ірацкага бежанца, словы якога прыводзіць праваабарончая арганізацыя ProAsyl.
У адным з інтэрнатаў для бежанцаў у Балгарыі
Больш за дзесяць тысяч чалавек з арабскіх краін прыбылі ў Балгарыю з першай хваляй бежанцаў у 2013—2014 гадах. Яны рэгулярна паведамлялі пра дрэннае абыходжанне, як з боку балгарскіх
уладаў, так і насельніцтва ў цэлым. І хоць у самой Балгарыі выказваюцца меркаванні, што ўцекачы спецыяльна перабольшваюць, каб хутчэй працягнуць свой шлях далей на Захад, факт застаецца фактам
— большасць балгараў вельмі негатыўна ставіцца да бежанцаў. Кожны дзень на форумах у інтэрнэце з'яўляюцца каментары, поўныя нянавісці. Акрамя таго, адзначаюцца выпадкі нападу на
бежанцаў, а таксама дэманстрацыі і палітычныя акцыі супраць іх. Лозунгі заўсёды адны і тыя ж: Балгарыя — бедная хрысціянская краіна, вы нам тут не патрэбныя!
Бежанцаў у Балгарыі ня чакае сардэчны прыём
Аднак афіцыйныя апытанні грамадскай думкі на гэтую тэму наогул не праводзіліся, падкрэслівае сацыёлаг Жыўка Георгіеў. "Палітыкі проста не хочуць яго знаць", — кажа ён. Сацыёлаг Андрэй Райчаў таксама прытрымліваецца думкі, што з пачатку бягучага года ўцекачы па дарозе на Захад імкнуцца пазбегнуць балгарскіх тэрыторый, бо насельніцтва ставіцца да іх вельмі агрэсіўна. "Балгары лічаць гэтых новапрыбылых кімсьці накшталт "цыганоў", — тлумачыць Райчаў, а гэта паняцце ў Балгарыі мае вельмі негатыўную канатацыю." Адзіны вопыт кантакту сярэднестатыстычнага балгарына з "чужынцамі" звязаны з цыганамі, якія жывуць у краіне. Тое, што ўцекачы сёння рухаюцца ў Еўропу праз Македонію, — следства такога непрымання", — падсумоўвае балгарскі сацыёлаг.
Мала кантактаў з замежнікамі
На самай справе, большасць балгараў рэзка негатыўна ставіцца да этнічнай меншасці рома, што жыве ў краіне, і гэта стаўленне як пад капірку пераносіцца на бежанцаў. Акрамя таго, баўгары, у
адрозненне ад грамадзян краін былой Югаславіі — Македоніі і Сербіі, доўгія дзесяцігоддзі знаходзіліся за жалезнай заслонай і практычна не маюць вопыту зносін з замежнікамі і замежнымі
культурамі.
Памежны плот паміж Балгарыяй і Турцыяй
Балгарыя пабудавала плот на мяжы з Турцыяй
Тое, што большая частка бежанцаў — мусульмане, яшчэ больш падлівае масла ў агонь. Бо нацыянальная самасвядомасць ў Балгарыі грунтуецца, перш за ўсё, на спрошчанай гісторыі так званага "500-гадовага турэцкага прыгнёту", падчас якога тэрыторыя сённяшняй Балгарыі была часткай Асманскай імперыі. Гэта пацвярджаюць і каментары апытаных DW у Facebook балгараў: "Няма чаго ім тут рабіць! Мусульмане 500 гадоў рэзалі нас, як курэй" ці "Вон адсюль! У нас і без таго хапае праблемаў з нашымі цыганамі, якія называюць сябе рома і туркамі".
Памятка для бежанцаў з інтэрнэту
Падобна на тое, што ўцекачы ведаюць аб падобным стаўленні і стараюцца трымацца далей ад Балгарыі. Арабіст Уладзімір Чукаў распавядае, што ёсць тры асноўных крыніцы, адкуль арабамоўныя ўцекачы чэрпаюць звесткі пра Балгарыю. Па-першае, гэта гісторыі, якімі дзеляцца ў сацсетках іншыя ўцекачы. Затым ідуць ацэнкі нелегальных перавозчыкаў людзей, якія хутка распаўсюджваюцца сярод мігрантаў. Трэцяя крыніца — гэта так званая "памятка для бежанцаў", з якой Чукаў таксама змог азнаёміцца ў інтэрнэце.
"Бежанцы выбіраюць свой маршрут або пункт прызначэння па прынцыпе "Indian file", — тлумачыць прафесар Чуков. Гэты тэрмін выкарыстоўваўся для апісання стратэгіі ўезду імігрантаў у Вялікабрытанію ў сярэдзіне XX стагоддзя. Азначае ён тое, што мігранты прыбываюць у краіну "гужам", адзін за іншым, а затым перадаюць інфармацыю з вуснаў у вусны.
Па словах Чукава, "памятку для бежанцаў" ён знайшоў на адным з вэбсайтаў, дружалюбным да рэжыму Асада. "Там Балгарыя займае першае месца сярод краін, якія рэкамендуецца пазбягаць шукаюць прытулку. Маўляў, баўгары ў большасці сваёй расісты, а ўцекачы ўтрымліваюцца ў лагерах ў нечалавечых умовах".
Сцверджанне, з якім пагадзіліся б многія ўцекачы. Да прыкладу, Ахмет А., які ў размове з ProAsyl так падсумоўвае свой досвед: "Жыццё ў Балгарыі — гэта сапраўднае пекла. Увесь час, які я там правёў, быў шэрагам пакут, абразаў і зневажанняў. Ні балгарскія чыноўнікі, ні самі балгары ня ставіліся да бежанцаў добразычліва ".