Чагос вярнуўся дадому. Дасье ў карыкатурах
3-га кастрычніка Вялікабрытанія аб'явіла аб перадачы Маўрыкію суверэнітэту над архіпелагам Чагос у Індыйскім акіяне. Такім чынам Лондан страціў апошнюю калонію ў Афрыцы.
Чагос — маленькі архіпелаг у Індыйскім акіяне. Першымі вока на яго паклалі французы. У XVIII стагоддзі Францыя абвясціла выспы часткай сваёй калоніі Маўрыкій. Аднак у 1814 годзе Чагос быў перададзены Францыяй Вялікабрытаніі, якая ў 19 стагоддзі стала глабальнай імперыяй. Тэматычная карыкатура сучасніка.
60-ыя гады сталі эпохай дэкаланізацыі, пра што добра сведчыць тагачасныя творы карыкатурыстаў ( гл, прыклад унізе). 12 сакавіка 1968 года Маўрыкій таксама атрымаў незалежнасць. Аднак раней, у лістападзе 1965 года, Вялікабрытанія, у парушэнне Дэкларацыі ААН "Аб прадастаўленні незалежнасці каланіяльным краінам і народам", прыняла закон "Аб брытанскай тэрыторыі ў Індыйскім акіяне", па якім Чагос адрываўся ад Маўрыкія і заставаўся пад брытанскім кантролем. Пры гэтым усё мясцовае насельніцтва было прымусова дэпартаванае, каб не перашкаджаць працы амерыканскай ваеннай базы Дыега-Гарсія, якую Лондан пагадзіўся тут размясціць.
У адказ Порт-Луі (сталіца Маўрыкія) разгарнуў грамадскую кампанію па дэкаланізацыі. Увесь афрыканскі кантынент далучыўся да гэтай тэмы, выступаючы супраць рэшткаў каланіялізму. Кульмінацыя кампаніі прыпала на люты 2019-га, калі Міжнародны суд ААН сваім рашэннем абавязаў Вялікабрытанію вярнуць архіпелаг Чагос пад суверэнітэт Маўрыкія. Гэтае рашэнне было падтрымана Генеральнай асамблеяй. Барацьба Маўрыкія і Вялікабрытаніі за Часог - сюжэт адной з карыкатур.
Цяпер дамоўленасць дасягнута. Брытанцы сыходзяць, а амерыканцы змогуць выкарыстоўваць Дыега-Гарсію яшчэ 99 гадоў. Абарыгэны, якіх у 1960-х і ў 1970-х змушалі пакінуць выспы, атрымалі права вярнуцца дадому». Для брытанскіх правых навіна аб сыходзе з Гадзіны стала шокам. Рупар кансерватараў апублікаваў карыкатуру, персанажы якой баяцца, што хутка Лондан адмовіцца ад вострава Уайт (выспа паміж Ірландыяй і Брытаніяй).
Між тым усплыла кулуарная інфармацыя аб некаторых аспектах падрыхтоўкі рашэння наконт Чагоса. Аказваецца, лейбарысцкі ўрад Вялікабрытаніі адмовіўся ад суверэнітэту над выспамі, нягледзячы на прыватныя папярэджанні з боку ЗША і асцярогі янкі наконт таго, што гэты стратэгічны фарпост можа дастацца Кітаю. Сапраўды, Маўрыкій добра супрацоўнічае з Пекінам. Пайшлі нават чуткі аб тым, што побач з Дыега-Гарсія можа з'явіцца кітайская ваенная база, што вядома адгукнецца кабінету Стамера. На гэтым малюнку ў адной з кансерватыўных газет сябры кабінета лейбарыстаў загадзя спрабуюць вызначыць — хто будзе казлом адушчэння за правал з Чагосом.
Але, магчыма, Чагос гэта не фінал. Тэрытарыяльнай саступкі Лондана гальванізавалі прэтэнзіі на яе іншыя калоніі. Так, напрыклад, Аргенціна аператыўна нагадала, што пад акупацыяй знаходзяцца і Фальклендзкія выспы, таксама вядомыя як Мальвінскія. Буэнас-Айрэс запатрабаваў вярнуць іх як мага хутчэй. Пакуль гэта толькі рыторыка, аднак экс-прэм'ер Барыс Джонсан ужо размясціў істэрычную калонку аб тым, што цяпер ён "баіцца за Фалкленды". Сітуацыя вакол Фальклендаў (Мальвін) мяркуючы па карыкатурах сапраўды напружаная. Зрэшты, нічога дзіўнага ў перспектыве таго, што Фалькленды стануць аргенцінскімі няма: будзь якая імперыця позна або рана мае ляснуцца.
