Сёння Чэхія святкую Дзень дзяржаўнасці

28 верасня Чэхія святкуе дзень свайго апекуна, святога Вацлава. Гэты дзень з'яўляецца таксама Днём чэшскай дзяржаўнасці. Вацлаў (907-935) з роду Пржэмыславічаў, сын герцага Враціслава і язычніцы Драгаміры, быў князем чэскім з 924 па 935 год.



Помнік Сьвятому Вацлаву на Вацлаўскай плошчы ў Празе (Фота: Sergey Kelin, Shutterstock)

Выхаваны сваёй бабуляй па бацькоўскай лініі, дбайнай хрысціянкай, Вацлаў з дзяцінства быў рэлігійны і, калі стаў на чале дзяржавы, вёў хутчэй манаскі чым свецкі лад жыцця.

Вацлаў многае зрабіў для распаўсюджвання хрысціянства ў Чэхіі, па яго распараджэнню ў Празе была пабудавана царква святога Віта. Менавіта Вацлаў спрыяў таму, каб у яго краіне маглі ва ўзаемнай павазе развівацца літургіі як на славянскай, так і на лацінскай мове.

Для свайго часу Вацлаў быў незвычайна адукаваным чалавекам: ён пісаў глаголіцай, гаварыў па-латыні і па-грэцку. У 924 годзе, атрымаўшы ўладу, ён ужо ведаў, што такая маленькая краіна як Чэхія, раздзіраецца ўміжусобіцамі і акружаная прагнымі да чужой зямлі суседзямі, можа выжыць і заквітнець толькі ў тым выпадку, калі яе народ будзе больш патрабавальны да сваёй адукацыі і маральнасці.

Па адной з легенд, уступаючы на прастол, Вацлаў сказаў, што хоча правіць так, каб у краіне яго быў свет, каб суддзі судзілі справядліва і каб народ жыў па законах Божым. У гэтым ён сам падаваў прыклад.

Шматлікія легенды апавядалі пра дабрыню і справядлівасці Вацлава. У Англіі і да гэтага часу на Каляды спяваюць песню «Пра добрага караля Вацлава». Вацлаў меў у народзе вялікую папулярнасць і, быўшы абвешчаным святым, стаў уважацца нябесным заступнікам Чэхіі, яе сімвалам.

У 14 стагоддзі культ святога Вацлава стаў у Чэхіі афіцыйным. Астанкі святога Вацлава пахаваныя ў капэле сабора святога Віта ў Празе. Сцены капэлы ўпрыгожаны напаўкаштоўнымі камянямі, а яе кампазіцыйнай асновай з'яўляецца статуя святога Вацлава працы архітэктара і скульптара Пятра Парлержа. 

З часоў сярэднявечча чэшскі народ у цяжкія перыяды сваёй гісторыі чакаў спаўнення легенды пра бланіцкіх рыцараў. Згодна з легендай, на гары Бланік заўсёды гатовыя да бою рыцары святога Вацлава, і калі чэхам прыйдзецца горш за ўсё, рыцары прыйдуць на дапамогу народу, і на чале рыцарскага войска будзе скакаць Вацлаў на белым кані.