Сусветныя цікавосткі: Эпідэмія пераваротаў, іншапланецяне і Апенгеймер, няма гімна — няма перамогі

Чым растлумачыць цыклічнасць пераваротаў у Афрыцы? Як звязана атамная бомба з іншапланецянамі? Хто быў галоўнымі ворагамі для нацыстаў да яўрэяў? Чаму не перамагае жаночая зборная ЗША па футболе ў Новай Зеландыі? Пра ўсё гэта — у новым выпуску сусветных цікавостак.

Афрыка і перавароты

Дзяржаўны пераварот у Нігерыі, дзе 26 ліпеня да ўлады прыйшлі вайскоўцы, прымусіў гісторыкаў успомніць гісторыю путчаў на чорным кантыненце. Аказалася, што гэта вельмі папулярная з'ява. З студзеня 1950-га па ліпень 2023 года ў Афрыцы было здзейснена каля 220 дзяржаўных пераваротаў. Гэта 44% ад усіх спроб звяржэння ўлады ў свеце. Ёсць тут і свае рэкардсмены. Спіс афрыканскіх краін, у якіх адбылася найбольшая колькасць дзяржаўных пераваротаў, узначальвае Судан. Тут з 1950 года зафіксавана 17 дзяржаўных пераваротаў. На другім пасля Судана месцы — Бурундзі, дзе ўладу зрыналі 11 разоў. Нарэшце, «бронза» ў Ганы і Сьера-Леоне (10 пераваротаў). Яшчэ адна цікавая дэталь: па статыстыцы чамусьці ўсплёск пераваротаў у Афрыцы адбываецца кожныя 30 гадоў. Мяркуючы па ўсім, такое мы зараз і назіраем. Пасля перыяду адноснага спакою з 2013 па 2020 год у Афрыцы зноў успыхнула мода на путчы. З 2019-га мір быў сведкам 13 спроб дзяржаўнага перавароту ў Афрыцы, у тым ліку ў Судане, Чадзе, Буркіна-Фасо, Малі і г. д. Чым тлумачыцца такі феномен, пакуль невядома. У любым выпадку яшчэ ў 2021-м Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш казаў пра «эпідэмію» пераваротаў у Афрыцы.

Па матэрыялах брытанскай прэсы

Іншапланецяне і Апенгеймер

Прыхільнікі тэорыі аб існаванні іншапланецян не прайшлі міма фільма «Апенгеймер» — аднаго з галоўных хітоў гэтага года. Фільм распавядае пра жыццё Роберта Апенгеймера — амерыканскага навукоўца, пад кіраўніцтвам якога ў 1945 годзе была створаная атамная бомба. Амерыканскі ўфолаг Стывен Грыр, які сцвярджае, што бачыць іншапланецян з васьмігадовага ўзросту, кажа, што менавіта Апенгеймеру мы абавязаны тым, што іншапланецяне зацікавіліся нашай планетай і пачалі рэгулярна адпраўляць у нашу галактыку свае лятаючыя талеркі. Маўляў, іх напалохала бомба Апенгеймера. Маштаб разбурэнняў у Нагасакі ў выніку прымяненне атамнай бомбы занепакоіў іншапланецян. Зялёныя чалавечкі вырашылі заняцца пастаянным маніторынгам працэсаў на Зямлі, каб спыніць магчымую атамную вайну. Сапраўды, менавіта пасля 1945-га зафіксаваны бум паведамленняў аб іншапланецянах. Толькі ў 1947 годзе ў ЗША было зарэгістравана больш за 800 падобных назіранняў.

Па матэрыялах амерыканскай прэсы

Калі харваты і славенцы былі «ворагамі нумар адзін»

У сувязі з 75-годдзем адстаўкі Беніта Мусаліні ўспамінаюць малавядомыя старонкі гісторыі італьянскага фашызму. Напрыклад, аказваецца, што зусім не яўрэі першапачаткова лічыліся ў фашысцкай Італіі ворагамі нумар адзін. На гэтую ролю адразу пасля Першай сусветнай вайны былі «прызначаны» балканскія славяне — харваты і славенцы. Як вядома, па выніках сусветнай бойні да Італіі ў 1919 годзе адышоў аўстрыйскі горад Трыест, а таксама ўсё Аўстрыйскае памор'е. Асноўнае насельніцтва рэгіёна было славянскім, што рэзка не задавальняла італьянскіх фашыстаў. Тым больш, што сярод тутэйшых былі папулярныя сацыялістычныя ідэі. З'явілася тэза аб тым, што «славянская раса» з антыфашысцкімі перакананнямі падрывае «італьянскі парадак рэчаў». Адсюль фашысты зрабілі адназначную выснову: рэгіён павінен быць зачышчаны. Прыкладна да канца 1922 года імі арганізоўваюцца рэгулярныя правакацыі супраць славянскіх арганізацый і іх актывістаў, аж да забойстваў і падпалаў. Пры гэтым фашысты хутка знайшлі саюзнікаў сярод дзяржапарату, царквы, інтэлігенцыі і італьянскіх каланістаў. Такі тактычны блок збольшага дазволіў Мусаліні наладзіць супрацоўніцтва з элітай, што палегчыла прыход да ўлады ў 1922-м, каб пасля ў тым ліку пачаць поўную італізацыю рэгіёна. Адным словам, за некалькі гадоў да поўнамаштабнага пераследу яўрэяў фашысты адтрэніраваліся на іншых «небяспечных» нацыях — славенцах і харватах.

Па матэрыялах італьянскай прэсы

Няма гімна — няма перамогі?

У Новай Зеландыі працягваецца чэмпіянат па футболе сярод жанчын. На турніры зборная ЗША, мякка кажучы, не ўразіла. Баланс выступаў з'яўляецца горшым за ўсю гісторыю. Чаму? Адказ ведаюць амерыканскія кансерватары, якія звярнулі ўвагу, што футбалісткі практычна не спяваюць гімн ЗША перад пачаткам матчаў. Толькі чатыры гульцы кладуць рукі на грудзі, калі гучыць гімн ЗША. А падпяваюць з усёй каманды толькі трое. Нават трэнерская каманда захоўвала маўчанне. У той жа час саперніцы спяваюць гімн шчыра і дзякуючы гэтаму фактару, калі верыць кансерватарам, лёгка абыгрываюць амерыканак. Зрэшты, такая пазіцыя выклікала сустрэчную крытыку. Шмат хто кажа, што спартсменам перад матчам наогул не да спеваў. Спартоўцы не спяваюць, паколькі намагаюцца моўчкі канцэнтравацца перад барацьбой. Насамрэч скандал з гімнам дастаткова штучны. Пакуль амерыканскія футбалісткі выйгравалі, ніхто, у тым ліку ўра-патрыёты, не звяртаў увагу на тое, што многія з іх ігнаруюць мелодыю гімна.

Па матэрыялах нямецкай прэсы