Бізнес просіць разабрацца з Указам №488

Савет па развіцці прадпрымальніцтва заклікае ўнесці змены ва Указ ад 2012/10/23 №488 «Аб некаторых мерах па папярэджанні незаконнай мінімізацыі сум падатковых абавязацельстваў».

У запісцы, накіраванай Саветам у Адміністрацыю Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь утрымліваецца аналіз практыкі прымянення Указа № 488. Вынікі гэтага аналізу сведчаць, што правапрымяняльная практыка гэтага нарматыўнага акта перашкаджае нармальнаму ажыццяўленню дзейнасці і стварае атмасферу прэзумпцыі вінаватасці юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў (ІП), што здзяйсняюць або якія ўчынілі раней здзелкі з удзелам контрагентаў, пасля прызнаных кантралюючымі органамі ілжэпрадпрымальніцкімі структурамі, піша Эканамічная газета.
Па-першае, у добрасумленных контрагентаў няма дастатковых механізмаў, каб сябе засцерагчы. З мэтай мінімізавання рызыкі юрыдычныя кампаніі рэкамендуюць суб'ектам не толькі адсочваць дадзеныя рэестра камерцыйных арганізацый і індывідуальных прадпрымальнікаў з павышанай рызыкай здзяйснення правапарушэнняў у эканамічнай сферы, але і выканаць цэлы шэраг неўласцівых, адцягваючых ад асноўнай дзейнасці функцый, у тым ліку вывучыць усю магчымую інфармацыю пра будучыню контрагента ў Інтэрнэце і водгукі аб ім, праверыць паўнамоцтвы прадстаўнікоў кампаніі — ці маюць яны права прадстаўляць інтарэсы і падпісваць дакументы, наведаць офіс партнёра, каб даведацца ці па сваім месцазнаходжанні ён знаходзіцца, ці верныя кантактныя тэлефоны, правяраць бланкі строгай справаздачнасці пастаўшчыкоў, запытваць у пастаўшчыкоў-рэзідэнтаў дакументы, якія пацвярджаюць законнасць увозу закупленых тавараў і г.д.
Гэтыя дзеянні ствараюць дадатковую нагрузку на суб'екты гаспадарання, але пры гэтым не забяспечваюць гарантый іх абароны ад прымянення санкцый. Але нават калі пры заключэнні кантракту з кампаніяй або прадпрымальнікам у рэестры дадзены суб'ект адсутнічае -—няма гарантый, што гэты контрагент ў будучыні там не апынецца.
Па-другое, у выпадку выяўлення ілжэпрадпрымальніцкай структуры Дэпартаментам фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю (ДФР) выносяцца прадпісанні ўсім суб'ектам, якія калі-небудзь здзяйснялі з ёй здзелкі.
Пасля атрымання прадпiсання юрыдычная асоба або ІП абавязаны самастойна палічыць і выплаціць у поўным аб'ёме падаткі (зборы, пошліны), прадставіць у ІМПЗ удакладненую дэкларацыю і на працягу 20 рабочых дзён з даты атрымання такога прадпісання праінфармаваць орган фінансавых расследаванняў аб прынятых мерах па выкананні прадпісання з дадаткамі, якія гэта пацвярджаюць.
Такім чынам, у суб'екта гаспадарання з'яўляецца прамы абавязак добраахвотна прызнаць сябе правапарушальнікам «без суда і следства».
Па-трэцяе, калі суб'ект вырашыў абскардзіць прадпісанне, то орган фінансавых расследаванняў мае права прызначыць і правесці праверку юрыдычнай асобы або ІП альбо ўсе дакументы адправіць у ІМПЗ па месцы пастаноўкі на ўлік для правядзення праверкі, што часцей за ўсё і адбываецца на практыцы.
Гэта не толькі ставіць пад пагрозу дзелавую рэпутацыю суб'екта гаспадарання, але часцей за ўсё ў сканчаецца яшчэ вялікімі санкцыямі.
Па-чацвёртае, большасць уключаных у рэестр суб'ектаў можна прызнаць лжэструктурамі з высокай доляй умоўнасці. Па дадзеных СМІ па стане на красавік 2016 г. рэестр утрымліваў 6600 суб'ектаў гаспадарання, а на красавік 2017 г. — ужо 7609.
Пры гэтым 5375 суб'ектаў былі ўнесены ў яго выключна на падставе «неразмяшчэння па сваім юрыдычным адрасе» і толькі 257 суб'ектаў былі прызнаныя ілжэпрадпрымальніцкімі на падставе прысуду суда.
Такім чынам, пагроза выяўлення адносін з лжэструктурамі распаўсюджваецца на ўсё большую сукупнасць дзеючых суб'ектаў гаспадарання. Паколькі неабходнасць правяраць размяшчэнне партнёра па юрыдычным адрасе з'явілася толькі з 1 студзеня 2013 г., а рэтраспектыўнае прымяненне Указа №488 не абмежавана ніякім тэрмінам, то пад сумнеў ставяцца здзелкі 2010-2011 гг. і практычна ні адна з дзеючых юрыдычных асоб або ІП не могуць быць гарантаваныя ад атрымання прадпісанняў ДФР.
На думку Савета, неабходна ўнясенне змяненняў ва Указ №488 у мэтах забеспячэння абароны добрасумленных суб'ектаў прадпрымальніцкай дзейнасці, абмежавання тэрміну рэтраспектыўнага прымянення яго норм, а таксама забеспячэння рэалізацыі прынцыпу прэзумпцыі невінаватасці суб'ектаў пры ажыццяўленні праверак іх дзейнасці усімі без выключэння кантралюючымі органамі.
Заява з нагоды Указа № 488 — першая сур'ёзная акцыя Савета па развіцці прадпрымальніцтва пасля прыняцця Указа ад 2017/10/10 № 370, якім устаноўлены яго новыя склад і паўнамоцтвы. Таму вынік шмат у чым вызначыць адносіны паміж дзяржавай і Саветам, а таксама давер да яго ў дзелавой супольнасці Беларусі ў далейшым.
Паводле belaruspartisan.org