Хронікі рэпрэсій за 5 лістапада: Новая хваля затрыманняў, арышт вядомага шоумена Дзядзі Вані

Новая хваля затрыманняў напярэдадні выбараў 2025 года, 14 новых палітвязняў, першы прысуд за «адмаўленне генацыду беларускага народа».

У Беларусі назіраецца рэзкае ўзмацненне рэпрэсій супраць грамадзянскай супольнасці і актывістаў. Паводле інфармацыі праваабаронцаў і незалежных крыніц, за апошнія тыдні па ўсёй краіне адбыліся масавыя затрыманні, ператрусы і допыты. Гэтая хваля рэпрэсій разглядаецца як падрыхтоўка рэжыму да прэзідэнцкіх выбараў, запланаваных на 2025 год.

• Так, на мінулым тыдні ў Бабруйску прайшоў рэйд сілавікоў

У людзей праводзілі ператрусы, некаторых пасля затрымлівалі. Вядома, што некаторыя пасля выйшлі на волю, а некаторыя — дагэуль знаходзяцца за кратамі.

Паведамляецца, што сярод затрыманых і тыя, каго не затрымлівалі па адміністрацыйных справах раней.

• 14 новых палітвязняў

Праваабаронцы паведамілі, што прызналі палітвязнямі яшчэ 14 чалавек. Сярод іх — Анатоль Чурыкаў, Ілля Лукашэнка, Пётр Кавалёў, Валерый Мароз, Сяргей Пятручык, Андрэй Карчага, Дзмітрый Буланаў, Яўген Бычко, Аляксандр Клімашэвіч, Сяргей Нічыпарук, Аляксандр Мартысевіч, Анастасія Фосцій, Дзмітрый Шчэрба і Аляксандр Шукайла.

Праваабаронцы адзначаюць, што большасць новых палітвязняў былі арыштаваныя за ўдзел у мірных пратэстах або за выказванне сваёй грамадзянскай пазіцыі ў інтэрнэце. Многія з іх былі асуджаныя па так званых «народных» артыкулах Крымінальнага кодэкса, якія часта выкарыстоўваюцца для пераследу апазіцыйна настроеных грамадзян.

Праваабаронцы падкрэсліваюць, што сітуацыя з палітвязнямі ў Беларусі застаецца вельмі напружанай, і заклікаюць улады неадкладна і безумоўна вызваліць усіх палітвязняў і спыніць палітычна матываваныя пераследы.

Паводле дадзеных праваабарончага цэнтра «Вясна», на дадзены момант у Беларусі налічваецца 1312 палітычных зняволеных. Ініцыятыва «Dissidentby» прыводзіць яшчэ большую лічбу — 1420 палітвязняў.

• Затрыманы вядомы спявак і шоумэн Іван Вабішчэвіч (Дзядзя Ваня)

Стала вядома, што 44-гадовага артыста затрымалі яшчэ ў верасні. Што яму інкрымінуецца — невядома, як і тое, дзе ён цяпер знаходзіцца. 

Магчыма, спевака затрымалі «за палітыку» — маўляў, па Вабішчэвіча прыйшлі за падзеі 2020 года. Рэч у тым, што ў сілавікоў і раней узнікалі пытанні да яго, але гэтыя прэтэнзіі нібыта ўдалося ўрэгуляваць і Дзядзя Ваня працягнуў музычную дзейнасць. Праўда, выступаў ён перадусім у Расіі. Зрэшты, знаёмыя Вабішчэвіча пакуль тэарэтычна дапускаюць, што прычынай арышту маглі стаць і іншыя пытанні — напрыклад, грашовыя.

Instagram Івана Вабішчэвіча апошні раз абнаўляўся 26 верасня. Прыкладна з гэтага часу ён неактыўны ў іншых сацсетках і месенджарах. 

• Першы прысуд за «адмаўленне генацыду беларускага народа»

У Мінскім гарадскім судзе 30 кастрычніка вынеслі першы прысуд у Беларусі за «адмаўленне генацыду беларускага народа» (ч. 1 арт. 130-2 КК). 55-гадовага тынкоўшчыка з Мінскага раёна Андрэя Савіцкага асудзілі да трох гадоў калоніі ва ўмовах агульнага рэжыму. Яго абвінавацілі яшчэ і ў «абразе» Лукашэнкі (ч. 1 арт. 368 КК). Падставай для пераследу сталі пасты ў «Аднакласніках» пра Хатынь і Лукашэнку.

Вядома, што  Андрэя Савіцкага  затрымалі ў лютым і змясцілі пад варту. Затрыманне ажыццяўлялі супрацоўнікі ГУБАЗіКа і САХРа. 

«У сваіх публікацыях фігурант адмаўляў генацыд беларускага народа з боку нямецкіх захопнікаў падчас Вялікай Айчыннай вайны, рэабілітуючы фашыстаў і прыпісваючы савецкім грамадзянам злачынствы, учыненыя акупантамі», — сцвярджаў МУС пасля затрымання.

Такі прысуд вынес Яўген Пісарэвіч, які неаднаразова разглядаў палітычна матываваныя справы.

• Старонку «Грустный Коленька» ва «УКантакце» прызналі «экстрэмісцкай»

Адпаведнае рашэнне прынятае судом Ленінскага раёну Гродна 1 лістапада. Адзначым, што на гэтую старонку падпісаныя 2659 чалавек, а абнаўлялася яна апошнім раз летам 2020-га года.

Таксама «экстрэмісцкі» спіс папоўнілі Youtube-канал «Проект MotolkoHelp:Беларускі Гаюн», TikTok-акаўнт «grec_company_group», а таксама Instagram-старонкі «borduhaev», «bypolofficial», «ciesna_brama», «mayaksiar».

• Улады ліквідуюць Беларускую асацыяцыю садзейнічання ААН, што працавала 35 гадоў

На 12-га лістапада ў Мінскім гарадскім судзе прызначана пасяджэнне паводле пазову Міністэрства юстыцыі аб ліквідацыі грамадскага аб’яднання «Беларуская асацыяцыя садзейнічання Арганізацыі Аб’яднаных Нацый». Гэта вынікае з раскладу пасяджэнняў, піша «Свабода» са спасылкай на «Позірк».

Арганізацыю зарэгістравалі ў кастрычніку 1989 году і перарэгістравалі ў чэрвені 1991-га. На партале грамадскіх аб’яднанняў яе кіраўніком значыцца Віктар Іваноў, адрасам знаходжання пазначаны Мінск, вул. Бабруйская, 5А. Там знаходзіцца рэктарат Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту.

Публічных звестак аб актыўнасці аб’яднання апошнім часам няма.

Гэтая лічба на 35 арганізацый большая, чым месяц таму.

Паводле інфармацыі https://www.lawtrend.org/freedom-of-association/monitoring-situatsii-so-svobodoj-assotsiatsij-i-polozheniem-organizatsij-grazhdanskogo-obshhestva-v-respublike-belarus-oktyabr-2024  Lawtrend , на канец кастрычніка як мінімум 1161 арганізацыя знаходзілася ў працэсе прымусовай ліквідацыі, 677 прынялі рашэнне аб самастойнай ліквідацыі.

• Берасцейцаў судзяць за ўдзел у пратэстах

Сёння ў судзе Ленінскага раёна Брэста пачынаюць судзіць Міхаіла Ляшкевіча, Іллю Мельнічука, Дзмітрыя Максімука. Іх абвінавачваюць паводле арт. 342 Крымінальнага кодэкса. Справу разглядае суддзя Аляксандр Семянчук. 

Вядома, што Дзмітрыя Максімука затрымалі ў снежні 2024 года. На відэа, якое апублікавалі праўладныя каналы, бачна, што да яго прыйшлі як мінімум трое ўзброеных сілавікоў у экіпіроўцы. На камеру затрыманы берасцеец казаў, што быў на акцыі пратэсту на праспекце Машэрава, а таксама, што прайшоў рэгістрацыю ў чаце-боце «Перамога» і адпраўляў інфармацыю ў чат-бот праекта «Голас».