Што змянілася ў беларускай ідэалогіі пасля ўкраіна-расійскага канфлікту?

Грамадства

Беларуская дзяржаўная ідэалогія функцыянальна не паўплывала на падзеі, што адбываюцца ў краіне.

tt_konferencia_minsk_1.jpg

«Беларуская дзяржаўная ідэалогія пасля ўкраіна-расійскага канфлікту». Такая была тэма дакладу акадэмічнага дырэктара Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў (BISS) філосафа Пятра Рудкоўскага, які прагучаў на канферэнцыі «Эвалюцыя і дэвальвацыя: праблема дэмакратычнага парадку ва Усходняй Еўропе», якая прайшла ў Мінску. Дадзенае мерапрыемства было арганізавана Інстытутам «Палітычная сфера» сумесна з пасольствам Літвы ў Беларусі, Польскім інстытутам у Мінску і іншымі структурамі.
 Як адзначыў Пётр Рудкоўскі, асноўныя спробы стварыць беларускую ідэалогію прыйшліся на 2003-2006 гады. Філосаф назваў гэты час «перыядам падручнікаў» і апісаў ідэалагічныя дамінанты. Да іх адносіліся:

  • «Выратавальная» ролю савецкага кіраўніцтва ў гісторыі Беларусі;
  • Прыярытэт калектывізму над індывідуалізмам;
  • русафільства — тэзіс, што беларускі народ — адгаліноўванне ад расійскага супернарода;
  • «Маніхеізм» — тэндэнцыя апісваць свет у чорна-белых мадальнасці;
  • Антыадраджэнне. Значная частка ідэалагічных тэкстаў давала зразумець, што нацыянальнае адраджэнне - гэта дрэнна. Нацыянальнае адраджэнне звязвалася з БНФ, а БНФ — з нацызмам.
  • Адзінства лідэра і нацыі.
Аднак пасля ўкраіна-расійскага канфлікту ў беларускай нацыянальнай ідэалогіі адбыліся змены.

Паводле слоў Пятра Рудкоўскага, змянілася ўспрыманне дзяржаўнай ідэалогіі прадстаўнікамі ўлады. Яна не стала сутнасным элементам, здольным на нешта ўплываць. Гэта значыць функцыянальна ідэалогія не мела сувязі з адбываюцца ў краіне зменамі.
 У той жа час змястоўныя метамарфозы беларускай дзяржідэалогію апынуліся даволі істотнымі.
 У прыватнасці, у ёй перасталі дамінаваць русафілізм і антыадраджэнне. Філосаф звязвае гэта з канфліктам, які адбыўся паміж Уладзімірам Пуціным і Аляксандрам Лукашэнкам, які трансфармаваўся ў канфлікт паміж Лукашэнкам і «рускім светам». Яго вынікам стаў ўхіл у беларускае адрадджэнства: у краіне стала больш увагі надавацца беларускай мове і сталі ісці працэсы пераасэнсавання ролі нацыянальнай культуры.
 Таксама, на думку Пятра Рудкоўскага, зведалі змены такія дамінанты, як «манихеизм», ролю савецкай улады ў гісторыі Беларусі і прыярытэт калектывізму. Менш за ўсё падвергнуўся змене ідэалагічны штамп аб адзінстве лідэра і народа.
Паводле thinktanks.by