Што змянілася ў беларускай ідэалогіі пасля ўкраіна-расійскага канфлікту?
Беларуская дзяржаўная ідэалогія функцыянальна не паўплывала на падзеі, што адбываюцца ў краіне.
«Беларуская дзяржаўная ідэалогія пасля ўкраіна-расійскага канфлікту». Такая была тэма дакладу акадэмічнага дырэктара Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў (BISS) філосафа Пятра Рудкоўскага, які прагучаў на канферэнцыі «Эвалюцыя і дэвальвацыя: праблема дэмакратычнага парадку ва Усходняй Еўропе», якая прайшла ў Мінску. Дадзенае мерапрыемства было арганізавана Інстытутам «Палітычная сфера» сумесна з пасольствам Літвы ў Беларусі, Польскім інстытутам у Мінску і іншымі структурамі.
Як адзначыў Пётр Рудкоўскі, асноўныя спробы стварыць беларускую ідэалогію прыйшліся на 2003-2006 гады. Філосаф назваў гэты час «перыядам падручнікаў» і апісаў ідэалагічныя дамінанты. Да іх адносіліся:
- «Выратавальная» ролю савецкага кіраўніцтва ў гісторыі Беларусі;
- Прыярытэт калектывізму над індывідуалізмам;
- русафільства — тэзіс, што беларускі народ — адгаліноўванне ад расійскага супернарода;
- «Маніхеізм» — тэндэнцыя апісваць свет у чорна-белых мадальнасці;
- Антыадраджэнне. Значная частка ідэалагічных тэкстаў давала зразумець, што нацыянальнае адраджэнне - гэта дрэнна. Нацыянальнае адраджэнне звязвалася з БНФ, а БНФ — з нацызмам.
- Адзінства лідэра і нацыі.
Паводле слоў Пятра Рудкоўскага, змянілася ўспрыманне дзяржаўнай ідэалогіі прадстаўнікамі ўлады. Яна не стала сутнасным элементам, здольным на нешта ўплываць. Гэта значыць функцыянальна ідэалогія не мела сувязі з адбываюцца ў краіне зменамі.
У той жа час змястоўныя метамарфозы беларускай дзяржідэалогію апынуліся даволі істотнымі.
У прыватнасці, у ёй перасталі дамінаваць русафілізм і антыадраджэнне. Філосаф звязвае гэта з канфліктам, які адбыўся паміж Уладзімірам Пуціным і Аляксандрам Лукашэнкам, які трансфармаваўся ў канфлікт паміж Лукашэнкам і «рускім светам». Яго вынікам стаў ўхіл у беларускае адрадджэнства: у краіне стала больш увагі надавацца беларускай мове і сталі ісці працэсы пераасэнсавання ролі нацыянальнай культуры.
Таксама, на думку Пятра Рудкоўскага, зведалі змены такія дамінанты, як «манихеизм», ролю савецкай улады ў гісторыі Беларусі і прыярытэт калектывізму. Менш за ўсё падвергнуўся змене ідэалагічны штамп аб адзінстве лідэра і народа.
Паводле thinktanks.by