Аднак у трэндзе!

Не можа не радаваць те, што фестываль беларускамоўнай рэкламы і камунікацыі «Аднак» расце і пашыраецца. Калі на першы фестываль збіралі беларускамоўную рэкламу «з бору па сосенцы», працы за некалькі папярэдніх год, і набралі толькі 105 такіх працаў, то зараз за год было пададзена больш за 400 заявак ад 200 удзельнікаў. Па меркаванні арганізатараў, гэта дэманструе як устойлівае развіццё беларускамоўнага рэкламнага рынку, так і ўздым цікавасці да ўдзелу ў фэсце маладых прафесійных рэкламістаў.



Папярэдні слайдНаступны слайд

Уганараванне пераможцаў фэста адбылося ў Мінску ўвечары 25 чэрвеня. У гэтым годзе было прысуджана аж 6 гран-пры, 17 першых месцаў, 33 другія месцы і 41 трэцяе, так што шанаванне пераможцаў зацягнулася ледзьве не да ночы. Прызавых месцаў шмат, бо было шмат цікавых працаў. Прычым, «Аднак» не дзеліць рэкламу па нейкіх прыкметах, акрамя прафесійных. Таму на стэндах — выставах твораў, якія трапілі ў «шорт-ліст», рэкламу можна было пабапчыць самую розную: і палітычную, і прэзентацыйную, і камерцыйную, і сацыяльную.

Як паведаміў адзін з арганізатараў фэсту, кіраўнік парталу Marketing.by Сяргей Скараход, не можа не радаваць тое, што якасць працаў, пададзеных на фестываль, значна ўзрастае. Але і тут не без хібаў. Нашыя рэкламісты, па ягоных словах, імкнучыся прадаць «чужы» тавар, не ўмеюцьпрадаваць свой — рэкламу. То бок, не навучыліся падаваць рэкламную канцэпцыю сцісла і дасціпна для замоўцы. А «замоўцам» у дадзеным выпадку выступадла журы фэста, і падыходы да працаў у іх таксама былі прафесійныя. «На «Канскіх ільвах», напрыклад, у журы ёсць 10 — 15 секундаў, каб зразумець, ці ёсць у рэкламе нейкая «фішка», ідэя, ці ёсць там за што зачапіцца. У нас, канешне, не так шмат працаў, як у Канах, але фармат прэзентацыі, фармат падачы — ніжэй плінтусу. У нашага журы было ну хай 10 хвілінаў для таго, каб прачытаць слайды з вялікай колькасцю тэкста. І ўсё роўна часам было незразумела, што гэта за праект і яккі ягоны вынік», — адзначыў Скараход.

Сяргей Скараход: рэкламістам трэба ўмець і прадаваць сябе

Таксама арганізатары адзначылі і ўплыў, які яказвае фестываль на рэкламны рынак Беларусі. Сёння беларускамоўная рэклама стала адны з трэндаў рэкламнага рынку. Адпаведна, яна ўплывае і на свядомасць насельніцтва. Напярэдадні фэсту кампанія МАСМІ зрабіла даследаванне па замове кампаніі «Будзьма беларусамі!». Выявілася, што 56% беларусаў пазітыўна ўспрымаюць беларускую мову ў рэкламе, а 60% падтрымалі афармленне гарадоў і вітрын крамаў на беларускай мове.

Суарганізатар фэста, каардынатар кампані «Будзьма беларусамі!» Алена Макоўская распавяла, што ў 2009 годзе, калі гэты фэст пачынаўся, аналагічнае апытанне давала зусім іншыя лічбы. «Праўда, параўноўваць гэтыя апытанкі, як кажуць сацыёлагі, не зусім карэктна, таму шт пытанні былі сфармуляваныя крыху па-іншаму. Але тады толькі 37% вызначылі, што жадалі б бачыць рэкламу на беларускай мове», — адзначыла яна.

Алена Макоўская: адной мовы ў рэкламе недастаткова

Па словах Макоўскай, асноўная задача кампаніі «Будзьма беларусамі!» і фестывалю «Аднак», як пляцоўкі для данясення сваіх думак і мэтаў — паглыбленне нацыянальнай ідэнтычнасці беларусаў. З гэтым пакуль што таксама не ўсё ў парадку — у беларускамоўнай рэкламе існуюць пэўныя «праблемы з падыходам». Бо адной мовы ў рэкламе недастаткова: не хапае глыбіннага асэнсавання беларускасці, апоры не толькі на мову, але і на культурныя традыцыі, на ментальную дакладнасць і самаідэнтыфікацыю беларусаў. Недастаткова аформіць рэкламную прадукцыю валошкамі і нацыянальнымі арнаментамі, каб яна мела сапраўды беларускую сутнасць.

«Мы б хацелі засяродзіць увагу вытворцаў на тое, што пазіцыянаванне прадукту праз беларускую мову і беларускую камунікацыю ў значнай ступені спрыяе і продажу прадукту. Тут, як мы заўважылі, ёсць наўпроставая сувязь. Напрыклад, некаторыя буйныя карпарацыі, якія прыходзяць на рынак краіны, робяць свае кампаніі на беларускай мове. Гэта нездарма. Яны кажуць: «Мы прыйшлі да вас, але мы вашыя, мы размаўляем з вамі на вашай мове». Абмяркоўваючы беларускую рэкламу, мы часта ўжывалі такое слова, як «лакалізацыя». Гэта такі адказ нацыянальных супольнасцяў на глабалізацыю свету. Усе нацыянальныя культуры разважалі: ідзе глабалізацыя, і як бы нам не растаць у гэтай плыні. Лакалізацыя — гэта такі сродак, такі кампраміс: адаптаванне глабальных трэндаў да лакальнага менталітэту, лакальнай культуры. Беларуская мова і культура — гэта те, на што мы абапіраемся, тое, чаго няма больш ні ў каго, тое, чым мы адметныя і цікавыя свету», — адзначыла Макоўская.

Упершыню ў фэсце з’явіўся такі фармат, як конкурс у воркшопе. Гэта калі шмат рэкламістаў збіраюцца разам, перад імі ставяць задачу, і яны ў сціслы час (для «Аднак» — два дні) распрацоўвюць рэкламную кампанію. Такіх воркшопаў было тры: першы — кампанія супраць «спайсаў», другая — па павелічэнні выкарыстання пластыкавых картаў, і трэці — інфаграфікі. Маркетолаг кампаніі «Белкарт» Кацярына Калюга была здзіўленая тым, як маладыя рэкламісты выканалі задачу, і, па яе прызнанні, прыняслі шмат цікавых ідэй па прасоўванні ў Беларусі безнаяўных плацяжоў. «Я ўяўляю, як цяжка было ўдзельнікам, таму што першы дзень — гэта скажам так, «пастаноўка задачы», яе абмеркаванне з усіх бакоў. І толькі адзін дзень адводзіўся на тое, каб стварыць рэкламу. Рэкламу поўнасцю — назву, слаган, дызайн… Гэта шалёная праца, але яна атрымалася», — адзначыла Калюга.

Кацярына Калюга: На "Аднак" "Белкарт" займеў шмат ідэяў

Сапраўды, для «Белкарт» такія кампаніі актуальныя, бо, па словах Калюгі, у Беларусі толькі 30% плацяжоў ажыццяўляюцца ў безнаяўным парадку, а 70% — гатоўкай. Таму пераможцам гэтага воркшопу «Белкард» уручыў свае прызы — банкаўскія карткі з налічанымі на іх грашовымі ўзнагароджаннямі ў 4 мільёны рублёў.

Але ўсё ж, нягледзячы на прафесійны падыход да рэкламы, да яе абмеркавання і ўвасаблення, нягледзячы на тое, што журы судзіла працы «па-даросламу» і падыходзіла да працаў з прафесійнымі крытэрамі, якія ёсць на любым іншым рэкламным фестывалі, ад «Канскіх ільвоў» да «Белага квадрата», «Аднак» не збіраецца ператварацца ў фестываль камерцыйнай рэкламы. Галоўная ягоная частка ўсё ж сацыяльная і грамадская, адзначыў той жа Скараход.

«У нас дастаткова вялікі блок сацыяльнай і грамадска значнай рэкламы, то бок не камерцыйных праектаў. Калі бізнэс ідзе па гэтым шляху, я нават казаў сябрам журы, каб яны і на гэта звярнулі ўвагу. Мала ў нас бізнэса, камерцыйнай камунікацыі на беларускай мове», — дадаў Скараход.

«Аднак» — сам па сабе не камерцыйны праект, адзначыў Скараход. «Удзел у фэсце бясплатны, ўдзельнікам не налічваюцца балы, якія яны могуць пакласці сабе ў партфоліа. Нашая задача — намацацйь асноўныя моманты, трэнды ў развіцці беларускай мовы, камунікацыі, каб бізнэс на гэта звяртаў увагу. На сёння мы бачым, колькі беларускай мовы ў камерцыйнай камунікацыі. Мы лакальны беларускі фестываль, у нас няма сусветных амбіцый, але ёсць мэта — прыносіць больш беларускай мовы ў рэкламу, беларускай арыентаванасці ў камерцыйную камунікацыю», — адзначыў ён.

Дарэчы, добра, што гэта разумеюць і спонсары. Генеральным партнерам «Аднак» выступае кампанія velcom, і начальнік аддзела кіравання брэндамі velcom Зміцер Курловіч адзначыў: функцыя фестывалю зараз — хутчэй асветніцкая. «Галоўны вынік — што мы больш атрымліваем працаў, што ў нас больш партнераў з кожным годам, і больш людзей ведаюць і ўдзельнічаюць у ім», — сказаў Курловіч.

Зміцер Курловіч: "Аднак" -- іміджавы і адукацыйны

Так што «Аднак» паспяхова рухаецца наперад. Галоўнае, каб не «тармазіў» бізнэс. Пакуль што, ужо, канешне, не першым, але праз выкарыстанне беларускаарыентаванай рэкламы, можна «ўскочыць у трэнд». Калі прамарнаваць час — цябе абгоняць канкурэнты. А іх на рынку, як і беларускамоўных рэкламістаў, ужо дастаткова багата.