Дасье ў карыкатурах: Цмок супраць тыгра
Нью-Дэлі і Пекін накіроўваюць войскі на кітайска-індыйскую мяжу. Эксперты лічаць, што існуючыя супярэчнасці дзвюх ядзерных дзяржаў робяць ваенны канфлікт цалкам магчымым.
Прычына канфрантацыі ляжыць высока ў Гімалаях. Гэта высакагорны рэгіён Аксайчын, размешчаны на мяжы КНР, Пакістана і Індыі. Тэрыторыя кіруецца Кітаем, але аспрэчваецца Індыяй. На першы погляд, нічога асаблівага з сябе гэты горны край не ўяўляе. Аднак яго геапалітычнае значэнне архіважнае. Наглядна гэты аспект адлюстраваў мастак індыйскага выдання Express. Калі ўявіць карту ўсходняй Індыі ў выглядзе пеўня, то кантроль над Аксайчынам дазваляе ў любы момант перарэзаць птушцы горла — разарваць камунікацыю цэнтра з шэрагам правінцый на Паўночным Усходзе.
Першы сур'ёзны ўзброены канфлікт (кітайска-індыйская вайна) з-за гэтага рэгіёну паўстаў у 1962 годзе. Тады з індыйскага боку загінула амаль 3400 чалавек. Па выніках баёў, як лічаць у Дэлі, Пекін захапіў частку спрэчнай тэрыторыі. На думку ж кітайцаў, яны проста вярнулі сваю зямлю. Зрэшты, нягледзячы на ўзаемную непрыязнасць, Індыя і КНР паступова выпрацавалі пэўную формулу суіснавання. З іншага боку, мяжа ў Гімалаях стала для абедзвюх краін пытаннем ірацыянальнай справядлівасці. Час ад часу памежнікі абодвух бакоў уступалі ў рукапашныя бойкі, вынікі якіх ацэньваюцца глабальна. Так, перамогу індыйскіх салдат у сутычцы з кітайскімі жаўнерамі ў 2017-м адзін з індыйскіх карыкатурыстаў выявіў як рэванш за 1962 год.
І вось пасля 45 гадоў адноснага міру на мяжы Індыі і Кітая зноў пралілася кроў. Індыйскі бок кажа, што ў сярэдзіне чэрвеня больш за 300 узброеных кітайцаў напалі на 55 салдат з Індыі. Кітайцы былі ўзброены жалезнымі дубінкамі і бейсбольнымі бітамі ўторканымі цвікамі. Некаторыя індусы былі забітыя да смерці, іншыя скінутыя ў горную раку. Тэма бейсбольных біт з цвікамі вельмі абурыла індыйскае грамадства і знайшла адлюстраванне ў карыкатурах.
А вось у кітайскага боку ёсць уласная версія. На думку ўзброеных сіл Паднябеснай, індыйскія салдаты свядома перасеклі мяжу з Кітаем і не падпарадкаваліся патрабаванню пакінуць тэрыторыю. Такім чынам, па кітайскай версіі, дзеянні іх салдат былі самаабаронай на сваёй тэрыторыі. Так ці інакш, паўстала небяспека вайны з удзелам ядзерных краін, агульнае насельніцтва якіх складае больш за два млрд. чалавек. Мастак газеты Global Times арыгінальна праілюстраваў сітуацыю, што склалася ў чэрвені 2020-га, з дапамогай праекцыі на бытавую сцэну.
Зрэшты, ёсць меркаванне, што сітуацыя неяк стабілізуецца. На самай справе, для Дэлі гэты канфлікт не так ужо і выгадны, таму што Пекін сёння з'яўляецца адным з самых буйных інвестараў у індыйскія тэхналагічныя стартапы. Да таго ж на індыйскай тэрыторыі працуе шмат кітайскіх прадпрыемстваў. Нарэшце абедзве краіны маюць ядзерную зброю, і немагчыма судзіць, які бок пераможа ў выпадку адкрытага ваеннага супрацьстаяння. Таму, ёсць меркаванне, што важнасць супрацоўніцтва ўсё-ткі пераважыць. Прынамсі, абодва бакі ўжо адцягнулі войскі ад мяжы. Праўда, як лічыць мастак выдання Global Affaires Press, дасягнуты мір будзе выглядаць вельмі арыгінальна.
У заключэнне трэба адзначыць адзін момант. Хоць геапалітычнае значэнне спрэчнага рэгіёну вялікае, тут практычна няма людзей. Гэта выклікае лагічнае пытанне — навошта краіны канфліктуюць? Гэтым жа пытаннем задаецца еці (дзікі снежны чалавек, які, паводле павер'яў, жыве ў Тыбеце) — герой карыкатуры паўднёва-афрыканскага выдання Mail & Guardian. Назіраючы за бойкай індусаў і кітайцаў, герой малюнка кажа: «І яны яшчэ называюць мяне агідным».
