Сусветныя цікавосткі: Трэцяя сусветная ўжо сёлета, ці зрынуць флэшкі дыктатуру і калі адзначаць Дзень абаронцаў Казахстана

 

Уся гэтая гісторыя пачалася ў далёкім 1977-ым, калі нейкі амерыканскі падлетак узяў у бібліятэцы аднаго з гарадоў штата Тэхас кнігу аб рамонце аўтамабіляў маркі «Chiton». Узяў — і на цэлыя 44 гады забыўся, што трэба вярнуць кніжку ў бібліятэку. На днях чытач нечакана ўспомніў аб абавязку карыстальніка бібліятэкі і вырашыў занесці фаліянт назад. Бібліятэкары былі нямала здзіўлены яго візіту і пасля ўсяго вырашылі запытаць у сацыяльных сетках: «А вы таксама доўгі час не вярталі кнігі ў бібліятэку?» У выніку знайшоўся нейкі брытанскі пенсіянер Дэвід Хікман, які, прачытаўшы пост, раптам згадаў, што яшчэ ў 1964-ым узяў і не вярнуў у бібліятэку «Закон для аўтамабілістаў». Ён тут жа паспяшаўся з кнігай у бібліятэку, дзе яму, паводле брытанскага закона, былі вымушаны налічыць штраф за пратэрміноўку. Аказалася, што бібліятэка мае права патрабаваць ад Хікмана за вяртанне кнігі са спазненнем на 58 гадоў 42 340 фунтаў стэрлінгаў. Але ў выніку ўсё скончылася добра. Пачуўшы цікавую гісторыю, работнікі бібліятэкі вырашылі адмовіцца ад каласальнага штрафу.

Пачынаючы з 1992 года, Казахстан адзначае Дзень абаронцаў 2 мая. У гэты дзень у 1992-ім папярэдні прэзідэнт Назарбаеў падпісаў указ аб стварэнні казахстанскіх узброеных сіл. І вось на днях нечакана актыў партыі «Ак Жол» вуснамі свайго лідара Цімура Кулібаева прапанаваў адзначаць Дзень абаронцы Айчыны 16 ліпеня. Якраз у гэты дзень у 1918 годзе казахскае аддзяленне расійскай Партыі канстытуцыйных дэмакратаў, што называла сябе «Алаш-Орда», прыступіла да фарміравання ўласных вайсковых атрадаў.

Ініцыятыва адразу не спадабалася частцы грамадства. Справа ў тым, што гэтыя атрады знаходзіліся непасрэдна пад камандаваннем белых генералаў, якія ваявалі за адзіную і непадзельную Расію. Іншымі словамі, фарміраванні «Алаш-Орды» разглядаліся як дадатковае «гарматнае мяса». У прынцыпе, такі падыход яшчэ можна было аспрэчыць, але тут з'явіліся больш цікавыя контраргументы. Шмат хто згадаў, што яшчэ нядаўна Цімур Кулібаеў быў самым верным «назарбаеўцам» і нават плакаў на камеру, калі Елбасы абвясціў аб сыходзе на пенсію. Ды і сама «Ак-Жол» — гэта прадукт назарбаеўскай адміністрацыі, якая з яе дапамогай спрабавала фліртаваць з часткай сярэдняга бізнесу. У гэтым плане ініцыятыву наконт новага Дня абаронцы Казахстана хутчэй можна разглядаць як спробу рэабілітавацца за былую лаяльнасць да Назарбаева. Думаецца, гэта толькі пачатак. Бліжэйшым часам былыя фанаты Елбасы будуць аўтарамі самых радыкальных праектаў па руйнаванні спадчыны былога патрона.

 

Арыгінальным спосабам Фонд правоў чалавека (HRF), некамерцыйная арганізацыя з ЗША, вырашыў прарываць інфармацыйную ізаляцыю грамадзян КНДР ад знешняга свету. Актывісты кладуць USB-прылады ў бутэлькі, закаркоўваюць іх і пускаюць у мора недалёка ад тэрыторыі КНДР. Разлік робіцца на тое, што шклатару выкіне на паўночнакарэйскі бераг, дзе бутэлькі могуць падабраць мясцовыя жыхары, каб затым на сваіх камп'ютарах прагледзець змесціва флэшкі. Як правіла, на такія флэшкі запісваюць класіку Галівуда накшталт «Тытаніка», нейкія вядомыя паўднёвакарэйскія фільмы і матэрыялы пра ўніверсальныя правы чалавека, актуальныя падзеі ў свеце. Фонд рапартуе, што за мінулы год адправіў у Паўночную Карэю 2000 бутэлек з флэшкамі. З улікам таго, што ўсе замежныя СМІ ў КНДР забаронены, магчыма, гэта адзіны спосаб расказаць грамадзянам КНДР аб тым, што адбываецца ў свеце.

Праўда, шмат у каго ёсць сумневы наконт эфектыўнасці такой кампаніі. Магчыма, для барацьбы з флэшкамі апошнім часам рэжым узмацніў жорсткасць законаў за прагляд замежнай культурнай прадукцыі. А летась у Паўночнай Карэі двое падлеткаў былі пакараны смерцю за тое, што глядзелі нейкі паўднёвакарэйскі серыял. Менавіта таму з нядаўняга часу ўрад Паўднёвай Карэі забараняе прыватным групам адпраўляць матэрыялы ў Паўночную Карэю без папярэдняй санкцыі. Зрэшты, гэты закон не распаўсюджваецца на HRF, які мае амерыканскую прапіску. У Фондзе заявілі, што працягнуць і далей хістаць рэжым Кімаў флэшкамі ў бутэльках.

Па матэрыялах брытанскай прэсы