Колькі будзе каштаваць бензін пасля пераходу Беларусі на сусветныя цэны на нафту?

Запушчаны Расіяй падатковы манеўр мяркуе павелічэнне падатку на здабычу карысных выкапняў і абнуленне нафтавых экспартных пошлін. З-за гэтага кошт расійскай нафты для Беларусі, павялічыцца. Мінфін Расіі разлічвае завяршыць падатковы манеўр ўжо ў 2019 годзе.

Чым усё павернецца для эканомікі краіны і ці будзе народ пратэставаць з-за падаражэння — пра гэта распавёў эканаміст Леанід Фрыдкін.
— Гэта стане досыць сур’ёзнай праблемай для нафтаперапрацоўчай галіны і для эканомікі Беларусі ў цэлым — адзначае эканаміст Леанід Фрыдкін. — Адбудзецца пералом — мадэль, заснаваная на маржы паміж льготнай расійскай цаной на нафту і сусветнай цаной, перастане працаваць. Гэтая маржа больш не будзе паступаць у краіну. Беларускім НПЗ прыйдзецца працаваць не на прэферэнцыйных умовах, а так, як працуюць аналагічныя заводы ў любой еўрапейскай краіне. І, адпаведна, ніякага датацыйнага кошту для асобных спажыўцоў гаруча-змазачных матэрыялаў у Беларусі не будзе.
Мультыплікатыўны эфект будзе вельмі сур’ёзны. Перш за ўсё для транспартнай галіны і сельскай гаспадаркі.
— Ці можа мадэрнізацыя НПЗ нівеліраваць наступствы пераходу на сусветныя кошты?
— Калі Беларусь зможа прапанаваць еўрапейскаму спажыўцу больш запатрабаваную лінейку прадукцыі, то гэта дазволіць захаваць рынак і, магчыма, забяспечыць дастатковае паступленне выручкі, каб сама мадэрнізацыя акупіліся. Зрэшты, здзівіць нейкім новым прадуктам еўрапейцаў даволі складана.
— На якія рынкі можа прэтэндаваць Беларусь пасля мадэрнізацыі свайго НПЗ? Ці варта наогул разлічваць на новыя рынкі?
— Калі казаць аб пастаўках гаруча-змазачных матэрыялаў ва Ўкраіну, то гэты рынак мы захаваем у любым выпадку. А магчымасць захавання еўрапейскага рынку будзе залежаць ад таго, наколькі нашы цэны будуць канкурэнтаздольныя там, ці будзе адпавядаць еўрапейскім стандартам якасць прадукцыі пасля мадэрнізацыі заводаў. Калі казаць пра больш далёкія краіны, то я не думаю, што гэта будзе выгаднае супрацоўніцтва. Пакрыццё рынкаў нафтаперапрацоўчымі заводамі досыць раўнамернае. Вазіць з Беларусі гэтую прадукцыю занадта далёка і наўрад ці мэтазгодна.

— У «Белнафтахіме» заявілі аб неабходнасці павышэння коштаў на 23% для кампенсацыі росту коштаў на нафту. Уявім сабе, што гэтая мэта дасягнутая. Ці можна чакаць, што ў агляднай будучыні цэны больш павышацца не будуць?
— Я нават дапускаю, што пасля гэтага нас будзе чакаць яшчэ некалькі этапаў. Перш на пару-тройку адсоткаў, потым яшчэ. Паколькі, калі ўсе выдаткі на мадэрнізацыю прыйдзецца адбіваць на ўнутраным рынку, то цэны тут будуць расці. Як я ўжо казаў у самым пачатку, чым даражэй будзе нафта, тым складаней будзе датаваць эканоміку і стрымліваць цэны для насельніцтва.
— У 2011 годзе неаднаразовы рост коштаў на паліва прывёў да пратэстаў аўтамабілістаў. З пачатку гэтага года цэны на бензін і дызель у Беларусі павышаліся ўжо шэсць разоў, увогуле на 5,6%. І гэта яшчэ не мяжа. Ці варта чакаць паўтарэння сітуацыі сямігадовай даўніны?
— Магчыма, падобныя акцыі будуць адбывацца, але яны не прынясуць ніякага эфекту. Таму што адступаць «Белнафтахім» асабліва няма куды.
Калі людзі ездзяць на машынах і крычаць, што ў нас дарагі бензін, то гэта адзін градус незадаволенасці. А вось калі ім ужо не па кішэні заправіць машыну і яны пешшу ідуць маршыраваць — іншы. А раз да другога градуса справа не дайшла, то такую незадаволенасць можна асабліва і не прымаць у разлік.
Паводле «Заўтра тваёй краіны»