Алесін: Беларуская авіяцыя вартая кнігі рэкордаў Гінэса ў пытанні «латання дзірак»

Навошта Беларусі расійскія знішчальнікі і чаго яшчэ не хапае нашай арміі — пра гэта ваенны аглядальнік Аляксандр Алесін.

— Некаторыя расійскія СМІ ў сераду выйшлі з загалоўкамі аб тым, што «Беларусі тэрмінова спатрэбіліся расійскія знішчальнікі». Ці так гэта?
— Калі ўзяць колькасць баявых самалётаў у беларускай авіяцыі, то, дапусцім, франтавыя бамбавікі СУ-24 у нас выведзеныя, спісаныя і, магчыма, ужо нават прададзеныя па прычыне таго, што іх лётны рэсурс выпрацаваны, а грошай, каб правесці карэнную мадэрнізацыю і капітальны рамонт, у краіне няма. Дакладна такая ж сітуацыя са знішчальнікамі-перахопнікамі СУ-27. Гэта самалёты пачатку 1980-х гадоў, яны сваё выляталі і таксама знятыя з палётаў і выведзены ў рэзерв. Магчыма, іх таксама прададуць ў слабаразвітыя краіны.
Што тычыцца знішчальнікаў МіГ-29, то яны аднымі з першых у савецкай арміі былі пастаўленыя ў Беларускую ваенную акругу і з тых часоў знаходзяцца ў нас у эксплуатацыі. Некаторыя самалёты прайшлі па тры капітальныя рамонты. Значная частка штурмавікоў СУ-25 выведзена ў рэзерв, паколькі не хапае сродкаў для падтрымання іх лётнай прыдатнасці. Мы ўжо маем некалькі лётных здарэнняў, у тым ліку і з трагічным зыходам. Становіцца небяспечна лётаць на гэтых машынах, а мадэрнізаваць увесь парк няма магчымасці. 10-12 самалётаў МІГ-29 па ўказанні прэзідэнты мадэрнізавалі, магчыма, яшчэ 10 мадэрнізуем, і таго будзе каля 20. Але ў нас цяпер 40 такіх самалётаў.
У выніку не будзе чым прыкрыць паветраную прастору і падтрымліваць наземныя войскі. Хоць часткова мы папаўняем гэтыя страты закупкамі вучэбна-баявых знішчальнікаў ЯК-130, але яны ўсё роўна не могуць зачкрыць усю нішу знішчальнікаў-бамбавікоў. Яны не могуць перахопліваць высакахуткасныя звышгукавыя самалёты, таму Беларусі жыццёва неабходныя такія знішчальнікі, як СУ-30. Калі бяздзейнічаць, то хутка ўсе самалёты савецкай вытворчасці стануць на прыкол з прычыны выпрацоўкі техресурса, а аднаўленне гэтага рэсурсу і рамонт будуць патрабаваць грошай, сувымерных з набыццём новых самалётаў.
— Вы сказалі аб трох капітальных рамонтах ваенных самалётаў. Што гэта значыць?
— Тры капітальныя рамонты — гэта сусветны рэкорд, годны Кнігі рэкордаў Гінэса. Беларусам ставяць у заслугу ўжо тое, што яны распрацавалі дакументацыю на тры капітальныя рамонты. Гэта наватарская справа, паколькі ніхто ў свеце столькі капітальных рамонтаў для баявых самалётаў не праводзіць. А беларусы дабіліся.
— З чым звязана мітусня ў расійскіх СМІ па гэтым пытанні?
— З досыць крыўднай і хваравітай заявай Лукашэнкі напярэдадні прэзідэнцкіх выбараў у Расіі. Ён як бы намякаў на ф’ючэрсныя здзелкі, маўляў, калі вы нам пасля выбараў такія самалёты будзеце пастаўляць, то мы зараз будзем лаяльныя да Расіі, вернымі саюзнікамі.
— А ці толькі ў самалётах заключаюцца праблемы беларускай арміі?
— Не толькі. У нас шмат дзе неабходна латаць дзіркі. Напрыклад, нягледзячы на ​​тое, што ў нас маецца сістэма С-300, Польшча можа атрымаць ад амерыканцаў ракеты Хомарк, характарыстыкі якіх набліжаюцца да аператыўна-тактычных ракет па далёкасці і баявых уласцівасцях. Перахапіць такія ракеты С-300 не змогуць, калі яны будуць накіраваныя супраць нас. А С-400 мае магчымасць выконваць супрацьракетныя задачы, таму рэальна існуе дэфіцыт новай баявой тэхнікі, а старая савецкая тэхніка набліжаецца да вычарпання свайго рэсурсу. Бясконца працягваць яе эксплуатацыю мы не можам.
— Пра якія сумы ідзе гаворка, калі казаць аб ваенным бюджэце і патрэбах у мадэрнізацыі?
— Наш ваенны бюджэт у параўнанні з суседзямі мізэрны, ён складае каля 1% ад ВУП. Зараз адзін дывізіён С-400 каштуе прыкладна столькі, колькі ўвесь наш вайсковы бюджэт. Туркі закупілі ў Расіі 4 дывізіёны, і па некаторых дадзеных дывізіён варта парадку 600-700 мільёнаў даляраў, што ў эквіваленце адпавядае нашаму ваеннаму бюджэту за 2017 год. Абяцаюць, што у 2018 годзе бюджэт будзе 800 мільёнаў даляраў.
Што мы можам купіць? Самалёты СУ-30 каштуюць каля 30 мільёнаў даляраў за штуку. Гэта значыць 12 самалётаў абыдуцца нам у гадавы ваенны бюджэт. Хоць абяцалі, што будзем закупляць па чатыры на год, але і гэта больш за 200 мільёнаў даляраў. Калі расейцы не пойдуць насустрач, калі не будзе ільготных продажаў або схем тыпу ленд-ліза, то Беларусь хутка застанецца без ваеннай тэхнікі.
— Ці можа ўсё ж такі Масква пайсці насустрач Мінску ў гэтым пытанні?
— У Расіі няма выбару. Беларусь — гэта яе фарпост. Калі тут не будзе трывалага супрацьпаветранага шчыта, гэта ўзмацніць моц верагоднага ўдару, які можа быць нанесены праз тэрыторыю Беларусі па цэнтральных прамысловых раёнах Расіі, па Маскве. Калі пярэдні эшалон будзе тут, то да Масквы даляціць менш крылатых ракет, частка з іх будзе збітая тут. Інакш уся гэтая моц абрынецца на СПА Маскоўскага раёна. Так што пайсці насустрач Мінску — гэта ў інтарэсах Расіі.
Акрамя таго, натаўцы ўжо знаходзяцца ў краінах Балтыі, у Польшчы, таму тут зноў жа цікавасць Расіі ва ўмацаванні беларускага фарпоста. Да таго ж у 2018 годзе ўступаюць у строй базы ПРА ў Польшчы і Румыніі. Калі ў Беларусі будуць сродкі, каб іх дастаць, то гэта толькі плюс Расіі. У свой час расейцы хацелі вырашыць гэтую задачу проста — размяшчэннем тут расійскіх вайсковых баз. Мне здаецца, што яны спецыяльна не хацелі ўзмацняць беларускае войска, думаючы, што яно загібее, і тады беларусы з распасцёртымі абдымкамі сустрэнуць тут расійскія ваенныя базы, расійскія войскі высунуцца самі на захад і створаць тут перадавы рубеж абароны. Але Лукашэнка ім гэтага не дазволіў, і расейцам давядзецца шукаць кампраміс, які заключаецца ў даўзбраенні беларускай арміі больш сучаснай зброяй на ўмовах, якія Беларусь пацягне. Магчыма, будзе крэдыт на вельмі доўгі далягляд пад малы працэнт, і, як гэта часта бывае, такія крэдыты не вяртаюцца. Можа быць і такі варыянт, улічваючы важнасць беларускага фарпоста.
Паводле Заўтра тваёй краіны