Целы, створаныя для любові

Нашы целы створаны не толькі для вайны — гэтая думка круціцца ў маёй галаве, калі я сядаю ў таксоўку, якая вязе мяне па незнаёмых раёнах Вільні. Нашы целы не павінны пастаянна змагацца за выжыванне, пакутаваць ад псіхасаматыкі, ПТСР, трывогі. Мы не робаты, запраграмаваныя па адным сцэнары.

...У салоне грае павольная музыка, а на шкле асядаюць кроплі дажджу. Проста ў гэты момант мільёны людзей па ўсім свеце займаюцца каханнем, дораць першыя і апошнія пацалункі, нараджаюць дзяцей, вядуць іх у садкі і школы і забіраюць з садкоў і школ, гатуюць сняданак ці вячэру, выбіраюць будучае жытло, атрымліваюць дыплом ці заробак, купляюць падарункі, смакуюць віно ці апошні кавалак хлеба. Проста ў гэты момант людзі пражываюць свае жыцці, у якіх поўна звычайных праблем, нічым не падобных да мяжы, за якой пачынаюцца несвабода, гвалт і смерць.

Я ўжо забыла, як гэта — калі навіны былі такімі прымітыўнымі, што можна было нават не разгортваць газету. Калі газеты яшчэ былі — тыя, што хацелася чытаць. Забыла, што раней самымі шчымлівымі момантамі былі падгледжаныя ў чужых вокнах сцэны звычайнага жыцця, а не слёзы сваякоў затрыманых і забітых. Калісьці сэрца шалёна білася ад позірку каханага чалавека, а цяпер яно заходзіцца ад кожнага стуку ў дзверы.

Нашы целы створаны для любові. Для таго, каб іх лашчылі пяшчотныя рукі пад партытуру дажджу. Для нябачных пейзажаў, што малююць вусны на скуры, для многіх бяссонных начэй — але не ад страху, а ад блізкасці, якую не хочацца страціць.

Шэрыя мінскія вуліцы забылі пра ўсё гэта. У іх цяпер зусім іншы дыяпазон, іншая хваля — міліцэйскіх зводак, хронік затрыманняў, ужо звыклых аднастайных навін... Жыццё звялося да функцыянавання — часцей за ўсё, у рэжыме ўцёкаў. Мы — як загнаныя ў кут звяры, якім ужо не да любові, ласкі і гульняў. Нам бы выжыць, і гэтае «выжыць» вызначае ўсё.

За мяжой несвабоды, там, дзе музыка азначае штосьці іншае, чым запаўненне цішыні, выпростваюцца плечы і з’яўляюцца дзіцячыя спадзевы на новыя павароты лёсу, новыя знаёмствы, хочацца прыгод і сюжэтаў — перастаеш ладзіць бясконцыя хаўтуры па сабе, сваім жыцці, радзіме, няздзейсненых марах і немагчымых цяпер планах. 

«Толькі мёртвая рыба плыве па цячэнні» — аднойчы гэтая фраза  вырвала мяне з цемры цяжкай дэпрэсіі. Я не хачу быць мёртвай. Што больш спрацоўвае: упартасць ці прага да жыцця — я не ведаю, але цяпер дапаўняю гэты гімн жывому яшчэ адной фразай, якую, спадзяюся, буду трымаць у галаве ў самыя чорныя моманты:

Вяртаючыся на змрочныя мінскія вуліцы, я буду думаць пра мір.

Так ці іначай, ён аднойчы настане. Так ці іначай скончыцца гэтая ціхая, нябачная для знешняга свету вайна — і з руінаў разбураных лёсаў паўстане нешта новае, іншае. Якім яно будзе, я не ведаю. Але маю надзею, што будзем лепшым — калі мы не забудзем, як гэта — любіць адно аднаго, давяраць сябе іншым рукам і не сціскацца ад страху ў чаканні ўдараў. Калі мы зноў даверымся пяшчоце, якая навучыць нас размаўляць са светам — і хай гэта больш ніколі не будзе мова сілы.