Кікбаксёр Іван Ганін: Пасля таго, як мяне ўдарыў ахоўнік, захацелася зарагатаць

Зусім нядаўна на волю выйшаў кікбаксёр Іван Ганін. Ён правёў у жодзінскай турме 10 сутак. «Трыбуна» пагутарыла з Іванам Ганіным. Кікбаксёр, які не раз станавіўся пераможцам Кубка свету ў вазе да 57 кілаграмаў, распавядае, чым яго здзівілі амапаўцы і ўспамінае, як у турме яго ўдарыў самы кволы з сілавікоў.

— У першую чаргу хацеў бы падзякаваць усім, хто аказваў мне падтрымку, хто выказваў словы салідарнасці. Пасля свайго вызвалення ніяк не магу адказаць на ўсе паведамленні, якія прыйшлі мне ў сацсетках. Дзясяткі пасланняў з самымі добрымі словамі. Я быў проста прыемна шакаваны, калі даведаўся, што пасля майго затрымання неабыякавыя людзі хутка знайшлі кантакты маіх бацькоў, майго брата (хоць нямногія ведалі, што ён у мяне ёсць), пачалі прапаноўваць дапамогу, падтрымку. Больш таго, мне і цяпер пастаянна прапануюць якую-небудзь дапамогу, у тым ліку фінансавую. Гледзячы на ўсё гэта, я разумею, што беларусы сапраўды неверагодныя. І з такім народам мы пераможам, усё будзе добра.
— Ведаю, што на наступны дзень пасля вызвалення ты паехаў здаваць тэст на каронавірус. Ёсць сімптомы?
— Гэта больш у мэтах бяспекі, каб потым спакойна хадзіць у залу на трэніроўкі. У камеры ў нас ніхто не хварэў, усё нармальна, але так як на працягу гэтых дзесяці сутак шмат рухацца не атрымлівалася, было мала паветра, вітамінаў, перыядычна круціла мышцы, было не вельмі камфортна. Плюс у нас то выключалі ноччу дзённае святло, то пакідалі яго і яно гарэла кругласутачна. У чацвер, калі атрымаў перадачу, знайшоў там маску на вочы, таму стала крыху лягчэй, але да гэтага было вельмі цяжка, проста немагчыма спаць са святлом.
— Ты ўжо быў у сваім зале? Як там цябе сустрэлі?
— Яшчэ не ездзіў, але мне адтуль тэлефанавалі, з нецярпеннем чакаюць вяртання. Аказваецца, дзеці, мае вучні, рабілі мне малюнкі і пісалі лісты ў турму. Былі звароты і ад бацькоў гэтых дзетак, але, на жаль, ніводны ліст да мяне так і не дайшоў. У чацвер я сустрэўся з адным мужчынам, які займаўся са мной некалькі гадоў таму, у мінулым зале. І ён распавёў, што яго трое дзяцей таксама мне нешта малявалі. Нават самы маленькі, які не ўмее гэта рабіць, спрабаваў намаляваць для мяне карцінку.
— Улічваючы ўсю падтрымку, адчуваеш сябе героем?
—  Не, я проста адзін з амаль 30 тысяч герояў. Нядаўна бачыў, колькі беларусы адседзелі агулам за гэтыя тры з невялікім месяцы (46 гадоў у сукупнасці – Tribuna.com), і туды ўнесены мае 10 сутак. Невялікі ўклад:). Але, ведаеш, мне вельмі шкада Олю Хіжынкову. Ёй далі ў выніку 27 сутак, амаль месяц на Акрэсціна ... гледзячы на ўсё гэта, разумею, што мне яшчэ пашанцавала, можна сказаць, я трапіў у санаторый, таму што адседзеў усяго дзесяць.
Быў у нас там адзін ахоўнік — Міхалыч. Ён у мяне асацыяваўся з прапаршчыкам з фільмаў:). Плюс, наколькі зразумеў, ён быў там самым галоўным, таму што, па-першае, быў самым спакаваным у плане формы і абмундзіравання, а па-другое, пастаянна аддаваў загады астатнім ахоўнікам. Нам ён сказаў, што працуе ў жодзінскай турме каля 25 гадоў, а самому яму каля 50. І ў адносінах да затрыманых не перагінаў, не збіваў, як некаторыя, не лаяўся пастаянна матам.
Так, называў нас немцамі, але ад яго гэта не гучала, як нейкае прыніжэнне і абраза. Плюс з Міхалычам можна было дамовіцца, ён выконваў некаторыя нашы просьбы. Напрыклад, мы папрасілі неяк аловак, ён сказаў, што абавязкова спытае ў калегаў, пашукае. І так, сапраўды, схадзіў кудысьці і выканаў просьбу.
Яшчэ ён пастаянна ўсім падымаў настрой тым, што ніколі не адказваў аднаскладова. "Можна пытанне?" — "Можна Машку за ляжку". Апошні яго хіт: "Здымаем навалачкі і здаем прасціны. Ды куды вы матрацы цягнеце? Вы што, іх на сувеніры хочаце забраць?» Сваім нейкім армейскім гумарам падымае нам настрой.
Увогуле, можна сказаць, што нават у такіх установах ёсць цалкам нармальныя людзі. З імі можна было пагутарыць на чалавечай мове. А былі і тыя, хто размаўляў выключна нецэнзуршчынай. Вось з імі знайсці агульную мову не атрымлівалася. Памятаю, у аўторак пасля вячэры мы пайшлі на шпацыр, зайшлі ва ўнутраны дворык, дзе былі турнікі і брусы. Убачылі снег, Андрэй адразу зляпіў невялікага снегавіка. І быў там ахоўнік, які якраз ударыў мяне ў жывот, калі мы толькі прыехалі ў Жодзіна. Ён крыкнуў на ўсіх: "Каманда была глядзець уніз!" І тут жа замахнуўся на мяне, нібыта хацеў кінуць у мяне сняжком. Усё гэта адбывалася на вачах у Міхалыча, і вось ён спыніў гэтага ахоўніка, не дазволіў нават замахвацца.
Андрэй (многаборац Андрэй Краўчанка, які сядзеў разам з Іванам у адной камеры — рэд.) сказаў у сваім інтэрв'ю, што пасля ўдару ў жывот я ўстаў у стойку. Усё было крыху па-іншаму.
Гэты калідор — быццам нейкія катакомбы: рухаешся па ім то ўверх, то ўніз, то налева, то направа. Сапраўдны лабірынт, і калі хтосьці захоча адтуль збегчы, то, мне здаецца, проста заблукае. Нас завялі туды з аўтазака, паставілі ў шарэнгу спіной да сценкі, прымусілі прысядаць з выцягнутымі наперад рукамі. Але так як калідор быў не такім ужо шырокім, рукі даводзілася прыбіраць, каб ахоўнік прайшоў. Ён хадзіў туды-сюды, але ў нейкі момант спыніўся насупраць мяне і глядзеў, як я прысядаю. Пры гэтым увесь час чамусьці называў мяне байцуха. Нават не зразумеў, чаму. Увогуле, я прысядаю, ахоўнік глядзіць ва ўпор, і я пачаў усміхацца. Не спецыяльна, проста ў нейкі момант захацелася ўсміхнуцца. І ў гэты момант ахоўнік мяне ўдарыў у жывот. У яго былі такія пальчаткі, дзе на костках нейкія пластыкавыя ўстаўкі. Я мяркую, што ахоўнік хацеў урэзаць мне ў сонечнае спляценне, але зрабіў гэта крыху ніжэй і лявей, чым трэба. Нейкага ўрону ад удару я не адчуў: рэбры не пашкодзіў, дыханне не збілася. Гэты ахоўнік, калі зірнуць, быў самым кволым сярод астатніх. Былі сілавікі нашмат здаравей яго, але яны больш крычалі і мацюкаліся. Увогуле, нават пасля ўдару я працягнуў прысядаць у тым жа тэмпе. Ахоўнік жорстка пачаў пытацца, чаго гэта я ўсміхаюся. І ў гэты момант я не ўстаў у стойку, як казаў Андрэй, а развёў рукі шырэй і сагнуў іх у локцях, каб ахоўнік змяшчаўся. Потым паставіў рукі так, каб у наступны раз паспець абараніцца.
— Гэта значыць жадання адказаць на ўдар не было?
— Не. Не ведаю, ці правільнымі былі мае паводзіны або не, але я ніякай агрэсіі не выяўляў. Так, такія паводзіны ахоўніка было непрыемным, ужо крыху пазней я думаў: "Вось які ж ты #####, што так робіш". Але гэта пазней, а на калідоры адказваць яму агрэсіяй не хацелася.
Ну і давялося праглынуць сваю гордасць, калі было самае зневажальнае пакаранне: нас прымушалі 50 метраў на карачках паўзці. Для мяне гэта было невыносна, жорстка, але і тады я стрываў, вытрымаў.

— Што ты адчуваў, пра што думаў, калі цябе ўдарылі?
— Не ведаю чаму, можа, так псіхіка спрацавала, але ў мяне ўзнікла рэзкае жаданне заржаць. Я ўсе свае намаганні, у тым ліку разумовыя, накіраваў на тое, каб утрымацца ад смеху. А так бы, магчыма, дасталося яшчэ больш. Тым больш, наколькі памятаю, хтосьці з пачатку калоны сказаў, што ён ужо не можа прысядаць, стаміўся, і ахоўнік яго пачаў біць нагамі. У якую частку цела, не ведаю дакладна, таму што не мог паглядзець, але гук удараў быў чутны.
– На працягу дзесяці сутак ўдалося паразважаць аб тым, чаму сілавікі так жорстка абыходзяцца з беларусамі, якія, па сутнасці, нічога крымінальнага не робяць?
— Не, не думаў пра гэта. Проста я сутыкнуўся з тым, што рэальна ў гэтай сістэме ёсць і нармальныя людзі, а ёсць і тыя, з кім па-чалавечы не пагутарыш, хто ўвесь час перагінаюць палку. Міхалыч, напрыклад, адэкватны, а той ахоўнік, які мяне ўдарыў, дзёрзкі, такіх, як ён, наколькі зразумеў, адпраўлялі на сустрэчу затрыманых ля ўваходу ў жодзінскую турму.
Увогуле, ёсць падзел у сілавікоў на нармальных і, скажам так, не вельмі нармальных людзей. І з гэтым я сутыкнуўся ў тым ліку пры затрыманні. Як распавядаў Андрэй, нас дасталі з машыны недалёка ад "Макдональдса" ў раёне Кальварыйскай. Мяне адзін сілавік затрымаў, Андрэя — другі, нашага сябра Пашу —трэці. Мне здалося, што ўсё адбылося за 30 секунд. Мы толькі селі ў салон, як пад'ехаў бус, адтуль выскачылі амапаўцы і ў наступнае імгненне я ўжо стаяў з рукамі за спіной і ў сцяжках. І мне ў твар хтосьці тыкаў мабільным тэлефонам, каб на камеру я сказаў свае імя і прозвішча. Што я запомніў, дык гэта вочы сілавікоў. У гэтых вочы выразна была бачная вялікая празмернасць адрэналіну, але ўсё роўна мяне ніхто не ўдарыў пры затрыманні, такой жэсці, як у Андрэя, не было. Так, затрымлівалі мяне жорстка, але не білі. Толькі высока задралі рукі і моцна счапілі сцяжкамі. І яшчэ крычалі: "А што ты наогул сабе думаў?2
Пасля таго, як сілавікі абшукалі машыну, яны дазволілі яе зачыніць, самі паклалі ключы ў кішэню штаноў. Я папрасіў перакласці іх у кішэню байкі, каб не страціць. Амапаўцы зрабілі гэта і нават самі закрылі кішэню на замок. Потым мяне завялі ў адзін мікрааўтобус, а хлопцаў – Андрэя і Пашу — у іншыя. Там мяне прыняла іншая група амапаўцаў, і, што самае цікавае, яны пасадзілі на мяккае сядзенне, спіной да кіроўчага месца. Я папрасіў, каб мне аслабілі сцяжкі, таму што рукі былі сцягнутыя вельмі моцна, і кісці пачалі дранцвець. Амапаўцы знайшлі нейкі ножык, пачалі падпілоўваць сцяжкі. Хтосьці спераду сказаў, што ў яго ёсць абцужкі, але яны не спатрэбіліся. Тут па рацыі я чую, што загадана ехаць, кіроўца рэзка чапаецца, і той, хто мне пілаваў сцяжкі, кажа: «Цішэй ты, а то будзе тут першы, хто буудзе з адрэзанымі рукамі". У выніку мне ўсё аслабілі, і рукам стала значна камфортней.

Я разам з тымі, хто мяне затрымліваў, паехаў на затрымання да задняга ўваходу ў ГЦ «Галерэя». Адзін чалавек мяне нават прытрымліваў, каб на паваротах я нікуды не паляцеў. Цалкам адэкватна пагутарылі па дарозе. Яны мяне пыталіся, хто я, чаго мне не хапае, якіх пераменаў хачу. Пыталіся, ці плаціць мне фонд дапамогі. А яшчэ цікавіліся, ці хачу я стаць міністрам спорту. Адказаў ім, што, вядома, няма такой мэты, тым больш у палітыку лезці наогул не хачу, сябе там не бачу. Увогуле, нармальна мы пагаварылі. Прыехалі за "Галерэю", я чую ў рацыі: "Вось там двое ідуць, трэба іх браць". Але ў салоне адзін амапавец кажа: "Якое браць? Там жа пенсіянеры. Не спыняемся". У выніку мы прыехалі да ГЦ, і сілавікі пабеглі за людзьмі да пад'ездаў. Засталіся са мной некалькі чалавек, і адзін амапавец з нейкім драбавіком спытаў у мяне, ці хварэў я каронавірусам. Атрымаўшы адмоўны адказ, сказаў, што лепш тады ў масачцы пабыць, і нацягнуў яе мне вышэй. Я папрасіў сілавікоў зняць з мяне капюшон — выканалі і гэтую просьбу. Шчыра, калі мяне затрымлівалі, я чакаў ад амапаўцаў чаго заўгодна, думаў, што цяпер пачнуць па галаве скакаць, але пазней быў проста шакаваны тым, як сілавікі, якія прынялі мяне ў бусе, паводзілі сябе. Я хачу верыць у тое, што сярод сілавікоў таксама ёсць людзі, якія проста выконваюць сваю працу і не хочуць збіваць людзей, калечыць іх. Яны пастаянна здзекаваліся нада мной: «Вось, ты тут едзеш на двух сядзеннях, на мяккім. Але нічога, цяпер пересядешь ў аўтазак і зразумееш, што такое камфорт».
Калі амапаўцы пабеглі за людзьмі па пад'ездах, я спрабаваў увесь час прыпадняць галаву — было цікава, што там адбываецца. Але амапавец з драбавіком пастаянна прымушаў мяне вочы апускаць. А потым зусім сказаў сесці на кукішкі на падлогу. А я так не люблю гэта, тым больш ведаю, чым багата гэта для маіх каленаў, якія я і так рамантаваў ўжо па два разы кожнае. Я сеў і выцягнуў трохі ногі. Амапавец нічога не сказаў, проста стаў побач і прытрымліваў рукой за плячо.
— Баяўся, што ўцячэш?
– Наўрад. Дарэчы, калі яны мне рэзалі сцяжкі, ужо ведалі, што я кікбаксёр, і жартавалі: "Вось цяпер вызвалім цябе, аслабім сцяжкі, ты нас яшчэ і паб'еш". На што я адказваў: «Вы такія коні, а я зусім маленькі ў параўнанні з вамі. Мне трэба больш прасторы для манеўру. Нават чыста тэарэтычна не змагу вас пабіць". Увогуле, усё гэта праходзіла без якой-небудзь агрэсіі, без якой-небудзь злосці, што мяне рэальна ўразіла.
Пасля таго, калі амапаўцы скончылі бегаць па дварах і пад'ездах, яны вярнуліся ў бус, і ў тым жа складзе мы паехалі на месца, дзе мяне затрымалі. Там нас паставілі да сценкі будынка, я ўбачыў, як прывялі Андрэя. Мне адразу здалося, што ён нейкі змарнаваны, але калі мы разгаварыліся, я зразумеў, што ўсё нармальна. Калі шчыра, баяўся за яго і Пашу, таму што Андрэй мне шапнуў, што пры затрыманні яго і Пашу ўдарылі галавой.
А ў РУУС атрымалася цікавая сітуацыя. Адзін з міліцыянтаў падышоў да Андрэя і спытаў у яго: "Ты ж у КДБ служыў? У якім званні?" Андрэй быў маёрам, як мы ведаем. Міліцыянт паклікаў да сабе падначаленага і загадаў зняць з Андрэя сцяжкі, таму што «гэта паважаны чалавек». А потым зноў пачаў пытацца ў Краўчанкі, чаго яму не хапае, ці разумее ён, што адбываецца ў краіне. Увогуле, усё ў такім родзе. Потым сілавікоў кудысьці выклікалі, і яны ўцяклі.
– Які ты вывад для сябе зрабіў па выніках гэтага перыяду?
—  Ператрываў дзесяць сутак, адседзеў, было цяжка, таму што гэта ўсё ж такі турма — не санаторый. Стаў я больш упэўнены ў нашай перамозе? Не. Узровень маёй упэўненасці застаўся такім жа. Так я ўяўляў сабе турму? Я наогул гэтага ніколі не рабіў, не разважаў, што праходзяць людзі за кратамі.
— На тваім месцы мог аказацца любы. Зараз, пасля вызвалення, ты стаў больш абачлівым і асцярожным?
 — Калі шчыра, такое ёсць. У сераду шмат ездзіў па справах, і быў страх, што могуць затрымаць. Незразумела калі і незразумела хто, часта азіраўся, думаў, што выйду з крамы, а мяне прымуць у той жа дзень, калі выйшаў. Не буду адмаўляць, ёсць пэўны страх. Тым больш у нас у камеры былі тры чалавекі, якіх на пустым месцы затрымалі, яны нічога не рабілі. Груба кажучы, падышоў міліцыянт, запрасіў прайсці для гутаркі, ну а сама гутарка ўжо адбылася ў аўтазаку па дарозе ў РУУС. Спадзяюся, у хуткім часе мой страх пройдзе. 
Публікуецца ў скарачэнні. Тэкст цалкам bytribuna.global.ssl.fastly.net