«Кожны чалавек у Беларусі рызыкуе трапіць у жорны рэпрэсій ні за што»
Калі «часам не да законаў» становіцца асноўным законам краіны, чалавечыя жыцці ламаюць нават за тое, што самі называюць легальным.
Ілюстрацыйнае фота «НЧ»
Следчы камітэт завяршыў расследаванне крымінальнай справы ў дачыненні да 63-гадовай жыхаркі Брэста. Яе абвінавацілі ў «садзейнічанні экстрэмісцкай дзейнасці» за тое, што яна пераводзіла грошы палітвязням у СІЗА.
У СК паведамілі, што ў 2021 годзе жанчыну прысудзілі да 1,5 гадоў «хатняй хіміі» за «абразы на адрас прадстаўнікоў улады». Пазней сілавікоў зацікавіла, што жанчына адпраўляла грашовыя пераводы ў СІЗА «выключна асобам, якія ўчынілі злачынствы экстрэмісцкай накіраванасці» (палітвязням. — Заўв. рэд.).
— Прасцей кажучы, спачувала і дапамагала тым, хто займаўся падрыўной дзейнасцю ў дачыненні да Беларусі, удзельнічаў у масавых беспарадках, граміў гарадскую інфраструктуру, ужываў гвалт у дачыненні да праваахоўнікаў, публікаваў іх асабістыя звесткі ў сетцы Інтэрнэт, — заявілі ў СК.
Як паведамляюць праваабаронцы «Вясны», гаворка ідзе пра палітзняволеную пенсіянерку Наталлю Малец. Жанчына знаходзіцца ў СІЗА, ёй выстаўленае абвінавачанне паводле ч. 1 арт. 361-4 Крымінальнага кодэкса і пагражае да шасці гадоў пазбаўлення волі.
Падобна на тое, гэта першы публічны выпадак, калі ў Беларусі будуць судзіць чалавека за грашовыя пераводы асобам, якія ўтрымліваюцца пад вартай або адбываюць тэрмін. Пры гэтым згодна з заканадаўствам, такія пераклады дазволеныя.
Глядзіце таксама
— Гэта класічны прыклад палітычна матываваных рэпрэсій, — каментуе сітуацыю «Салідарнасці» юрыст Алег Агееў. — Нават калі гэта першы выпадак у такіх абставінах, гэта зусім не першае абсалютна неправавое абвінавачанне за цалкам легальныя дзеянні. Гэты спіс ужо ідзе на тысячы.
Кожны такі выпадак паказвае, што беларуская прававая сістэма перастала быць прававой. Сутнасць палітычных рэпрэсій у гэтым і заключаецца: любога чалавека можна асудзіць, і з-за адсутнасці эфектыўных механізмаў абароны ад прававога самавольства кожны кейс атрымліваецца ўсё трагічней і абсурдней.
Здзіўляе толькі цынізм, з якім выбіраюцца людзі для палітычна матываванага пераследу.
Юрыст адзначае, што адна з мэт палітматываванага пераследу — запалохаць.
— Яны не могуць асудзіць усіх нязгодных, таму трэба выбарачна асуджаць людзей, каб астатнія баяліся. У сваёй логіцы яны дзейнічаюць паслядоўна, і гэта выклікае пачуццё трагедыі разбураных чалавечых жыццяў з-за такога бязмежжа людзей, якія павінны стаяць на варце закона. А яны ўсё часцей самі пераступаюць закон, топчуць права і здаровы сэнс.
І гэта зусім не першы кейс, калі за салідарнасць і дапамогу адно аднаму легальнымі спосабамі людзей асуджаюць. Проста форма гэтай салідарнасці бывае рознай, але гэта не мяняе сутнасці: гэтае абсалютна легальнае дзеянне пераследуецца ў крымінальным парадку.
Яны самі публікуюць статыстыку: 20 з чымсьці адсоткаў — справы экстрэмісцкай накіраванасці, гэта значыць прыкладна траціна ўсіх дзеянняў следчых органаў сёння ўяўляе з сябе палітматываваны пераслед.
Глядзіце таксама
Гэты кейс стаў публічным, не здзіўлюся, калі за падобнае ўжо ёсць людзі, якія адбываюць пакаранне і баяцца пра гэта сказаць уголас.
Агееў лічыць, што ў Беларусі і далей будуць вынаходзіць новыя спосабы рэпрэсій у дачыненні да нязгодных.
— Максімум, якога яны дасягнулі, захоўваецца. Каб адмяніць палітычныя рэпрэсіі, патрэбна палітычная воля. А па рыторыцы прадстаўнікоў рэжыму мы бачым, што рэпрэсіі згортваць не збіраюцца. Таму гэта будзе працягвацца. Кожны чалавек у Беларусі, які знаходзіцца пад юрысдыкцыяй беларускага рэжыму, рызыкуе трапіць у жорны рэпрэсій ні за што.