«Нават калі б $ 20 тысяч давалі ў раддоме, нараджаць бы не сталі»

Што думаюць беларускія жанчыны пра «сямейны капітал».



З 1 студзеня 2015 года ў Беларусі ўводзіцца «сямейны капітал» у памеры 10 тысяч долараў пры нараджэнні трэцяга або наступных дзяцей. Хоць з нагоды даты можна спрачацца: нават пры самым спрыяльным збегу абставінаў грошы ўдасца атрымаць толькі пры дасягненні дзіцем 18-гадовага ўзросту, гэта значыць з 1 студзеня 2033 года!

Усохлі у чатыры разы

Пару дзён таму Аляксандр Лукашэнка заявіў наступнае:
— Мы вызначыліся, што для нас гэта найважнейшая праблема. Насельніцтва ў Беларусі павінна прырастаць. За трэцяга і кожнага наступнага дзіцяці сям'і прадастаўляецца 10 тысяч долараў. Яны змогуць скарыстацца гэтым капіталам праз 18 гадоў. Гэта ўжо будзе, мы пралічылі, 14 тысяч долараў, а можа быць, нават 15 тысяч. Гэта грошы добрыя.
Характэрна, што яшчэ ў мінулым годзе агучваў зусім іншыя лічбы:
— Там за першага дзіцяці, дапусцім, 10 тысяч долараў. У доларах мы адкрываем рахунак. За другога — 20 тысяч. За трэцяга падвойваецца. А калі ты яшчэ уносіш на гэты рахунак сродкі на будучага свайго трэцяга або другога, дзяцей сваіх, то мы больш у два разы даем, — казаў ён на сустрэчы з рабочымі БелАЗа.
Каментуючы тады словы беларускага лідэра, міністр працы і сацыяльнай абароны Мар'яна Шчоткіна заўважыла:
— Калі нешта выплачваць, то спачатку трэба адшукаць на гэта грошы.
Выходзіць, зараз знайшліся?.. І гэта пры тым, што на наступны год усе выдаткі зрэзаныя і нават сціплы запланаваны рост можа аказацца фікцыяй. Між тым, па словах міністра, у рэспубліканскім бюджэце на 2015 год на гэты праект запланаваны сродкі ў памеры 1,8 трыльёна рублёў.
Але што ж думаюць з нагоды небывалага ўзбагачэння самі жанчыны? Ці падштурхне іх новы ўказ нараджаць траіх дзяцей?

«А колькі грошай трэба, каб гэтага дзіцяці падняць на ногі, Лукашэнка палічыў?»

Лілія, якая збіраецца ў бліжэйшы час завесці першага дзіцяці, была рэзкаватай:
— Абяцанкі - цацанкі, а дурню радасць! Калі б у мяне было двое дзяцей, то за 10 тысяч, якія магчыма атрымаеш толькі праз 18 гадоў, я б не стала нараджаць. Я што — хворая? Скарыстацца гэтымі грашыма можна будзе праз 18 гадоў — гэта доўга. Віламі па вадзе пісана гэтая пастанова. Ды і наогул: дзіця не за грошы ў свет з'яўляецца, а для сямейнага шчасця. Можа, алкашы якія і будуць нараджаць, хоць яны і так і так нараджалі б, і без гэтых грошай. Выбары хутка, вось і абяцаюць з тры кораба! А колькі грошай трэба, каб гэтага дзіцяці падняць на ногі, Лукашэнка палічыў? Куды больш гэтых 10 віртуальных тысяч. На працы, а ў нас вялікі жаночы калектыў, абмяркоўвалі гэты закон, так ніхто ў далоні не запляскаў. Ды і навошта ў нашай краіне пладзіць шматдзетныя сем'і? Бо яны ж звычайна бедныя, неўладкаваныя...

«Лепш павялічыць дзіцячую дапамогу, ды панабудаваць дзіцячых садоў, школ і паліклінік нармальных»

Інга, якая выхоўвае сына, зыходзячы з наяўнага вопыту, паставілася да «перадвыбарнай» навіны таксама без энтузіязму:
— Смешна, і нават агідна было прачытаць пра гэтае «пачынанне». У параўнанні з Расіяй, гэта здзек. Перадвыбарны. Нармальныя людзі заводзяць дзяцей не дзеля грошай. І нават калі б у мяне было двое, трэцяга завесці не вырашылася б. І не таму, што грошай не хапіла б, хоць гэта найважнейшы фактар, выкруціліся б, а з-за таго, што прыйшлося б пазбавіць шмат чаго не толькі дваіх дзяцей, але і сябе з мужам ва ўсім абмежаваць.
І нават калі б гэтыя 10 тысяч давалі адразу, падумала б, ці заводзіць трэцяга дзіцяці, хоць менавіта аб вялікай сям'і марылася ў юнацтве. Як падумаеш, што на тры гады ў дэкрэт, пачнуцца фінансавыя праблемы, і кар'ерны рост стопарыцца не толькі на тры гады... А потым праблемы з дзіцячым садам (вазіць напэўна прыйдзецца ажно за 6 прыпынкаў), чэргі ў паліклініцы, бальнічныя, адпрошванні... На працу браць маладую маму асаблівых ахвочых няма!
Так што, улічваючы ўсё вышэйсказанае, ацаню гэты дэкрэт, ці як там дакумент называецца, адмоўна. Калі ўжо і даваць грошы, то як у Расіі, праз тры гады пасля нараджэння дзіцяці. А лепш павялічыць дзіцячую дапамогу, дзіцячыя сады, школы і паліклінікі нармальныя панабудаваць, ды настаўнікам і медыкам зарплату павялічыць на гэтыя грошы!

«Як потым яму ў вочы глядзець?»

Не адчувае захаплення ад увядзення мацярынскага капіталу і Святлана. Яна летам мае намер аддаць другога дзіцяці ў дзіцячы сад і выйсці на працу не чакаючы трохгадовага ўзросту дачкі:
— Ды каб ім там праваліцца, з іх «капіталамі»! Дачцэ тры гады споўніцца ў кастрычніку, але да восені напэўна не дацягну, прыйдзецца аддаваць дзіця ў сад раней. Дзякуй богу, месца ёсць: усталі на чаргу, як толькі з радзільні прыехалі. Навучаныя вопытам. Як пражыць за гэтыя 2,5 мільёна «дзіцячых»? Муж зарабляе нядрэнна, ён кіроўца, але ўсё роўна грошай ні на што не хапае — мне б гэтыя 10 тысяч не зашкодзілі. У Расіі ж за другога плацяць, так? Хоць мы з мужам ніколі аб трэцім не задумваліся, і нават калі б 20 тысяч давалі ў раддоме, нараджаць яго не сталі б. Хоць у мяне некалькі сябровак-знаёмых, якія менавіта з-за ільготнага крэдыту нараджалі трэцяга. Я бы не змагла. Як потым яму ў вочы глядзець: не дзеля шчасця, а дзеля квадратных метраў народжанаму?

«Матчын капітал» не павялічвае нараджальнасць

У сувязі з гэтым цікава зірнуць на досвед суседзяў. Ці сапраўды павелічэнне выплат можа падштурхнуць да нараджэння дзіцяці? Так у Расіі Закон «Аб матчыным капітале» быў уведзены з 1 студзеня 2007 года. Тады па ім належыла выплата 250 тысяч расійскіх рублёў за другога дзіцяці (або за трэцяга або любога наступнага народжанага i ўсыноўленага, калі раней сертыфікат не браўся). Сума індэксавалася кожны год з улікам інфляцыі. З 1 студзеня 2014 г. яна склала 429.408 рублёў (больш за 13 тысяч даляраў па тагачасным курсе).
1 кастрычніка 2014 Міністэрства эканамразвіцця РФ накіравала афіцыйны ліст прэм'ер-міністру Мядзведзеву «Аб адмене мацярынскага капіталу за нараджэнне другога дзіцяці», а таксама з просьбай спыніць яго выдачу. У ім адзначана, што прадастаўленне мацярынскага капіталу не павялічвае колькасць дзяцей, а толькі «зрушвае каляндар нараджэнняў»: сем'і проста вырашаюцца на нараджэнне яшчэ аднаго дзіцяці раней, чым планавалі. У Мінэканамразвіцця мяркуюць, што спыніўшы выдачу мацярынскага капіталу, дзяржава зэканоміць да 300 мільярдаў рублёў у год.
gazetaby.com