Што перашкаджае беларускаму бізнесу зарабляць на адходах?

У Беларусі перапрацоўваецца ледзь больш за 12% цвёрдых камунальных адходаў, а ў краінах ЕС — каля 80%. Колькі грошай закапаны на беларускіх сметніках? Патэнцыял рынку па перапрацоўцы другаснай сыравіны маюць намер ўзяць у свае рукі мясцовыя бізнесмены з умовай, што дзяржава не будзе перашкаджаць ім працаваць.



Збор і перапрацоўка другаснай сыравіны ў еўрапейскіх краінах — задача выключна прыватнай сферы, дзяржава выконвае заканадаўчую і кантралюючую функцыі. У такім напрамку павінна рухацца і Беларусь, лічаць прадстаўнікі бізнесу.
 

— Сёння мы зарастае звалкамі замест таго, каб здабываць выгаду з другасных рэсурсаў. На першым пасяджэнні Савета па прадпрымальніцтву Віктар Маргелаў прасіў улады ўказаць бізнэсу, якую нішу ў працы з другаснымі рэсурсамі ён можа заняць. Але наша пытанне застаецца пакуль без адказу, — адзначае старшыня Прэзідыума Рэспубліканскай канфедэрацыі прадпрымальніцтва Уладзімір Карагін.
 

Беларускі бізнес праяўляе ініцыятыву і будуе прадпрыемства па перапрацоўцы другасных рэсурсаў, але калідор, у якім ён можа сёння працаваць, вельмі вузкі. Бізнесмены настойваюць на узрастанні сваёй ролі і адказнасці ў рэсурсазберажэнні. Разам з гэтым, на іх думку, асноўны шлях для развіцця беларускай эканомікі — стварэнне і развіццё канкурэнтнай асяроддзя і роўныя ўмовы для ўдзельнікаў рынку ў розных сферах. Гэтыя змены бізнес-супольнасць называе прыярытэтнымі ў рамках праекта «Рэфорум».
 

Закапаныя на сметніх грошы можна ператварыць у рэальны даход
 

У Еўрасаюзе 50–80% адходаў перапрацоўваецца і паўторна выкарыстоўваецца ў вытворчасці. У Беларусі паказчык перапрацоўваемых цвёрдых камунальных адходаў не перавышае 12,3%.
 

Займіся бізнес больш актыўна перапрацоўкай адходаў, у беларускую эканоміку паступалі б дадатковыя сотні мільёнаў даляраў.
 

— Калі збор і перапрацоўка другаснай сыравіны пяройдзе ў прыватныя рукі, да яго будзе больш сур'ёзны падыход з—за асабістай зацікаўленасці. Займацца утылізацыяй другаснай сыравіны сёння выгадна, у краіне пакуль няма канкурэнцыі, і пастаўшчык сыравіны знойдзецца заўсёды, — адзначае дырэктар ПСУП «Лінія Зносу» Юры Сулім.
 

Некалькі гадоў яго кампанія займаецца зборам і утылізацыяй будаўнічага смецця, атрымліваючы з яго друз. За адзін год адна з драбілак перапрацоўвае каля 67 тысяч тон адходаў, атрымліваючы 100 тысяч тон друзу. За два гады працы кампанія выплаціла 5 мільярдаў рублёў падаткаў. «Лінія Зносу» застаецца адзіным прадпрыемствам, якія працуюць у гэтым кірунку. Па словах дырэктара, у адзіночку справіцца з адыходамі будаўніцтва і рэшткамі знесеных будынкаў кампанія не ў стане — 90% усіх будаўнічых адходаў падвяргаюцца перапрацоўцы. Каб утылізаваць іх максімальную колькасць, рынку патрэбныя новыя гульцы.
 

— Бізнесмены ўжо прыглядаюцца да магчымасцяў працы з другаснай сыравінай, магчыма, хутка будзе павышацца канкурэнцыя, а разам з ёй і якасць паслуг. Галоўнае, каб ніхто не перашкаджаў прыватнікам працаваць, — адзначае Юрый Сулім.
 

Усе кампаніі павінны быць зацікаўлены ў экалагічнай ўтылізацыі сваіх адходаў
 

— У нас адказнасць за ўтылізацыю адходаў, у прыватнасці ўпакоўкі, нясе той, хто вырабляе тару, а ва ўсім свеце — той, хто выпускае прадукцыю на рынак. Менавіта ад яго залежыць, колькі і ў якім выглядзе атрымаецца адходаў. Сёння кампаніі адказваюць за ўтылізацыю ўпакоўкі сваёй прадукцыі толькі на паперы. У рэальнасці шмат хто з іх проста ігнаруе магчымасць перапрацоўкі другаснай сыравіны. У першую чаргу варта ўдасканальваць заканадаўства, — лічыць старшыня Рэспубліканскай асацыяцыі рэцыклінга і інавацый Міхаіл Шчасны.
 

Ён адзначае, што многія кампаніі не выконваюць патрабаванне Указа №313 «Аб некаторых пытаннях абыходжання з адходамі спажывання", які абавязвае вытворцаў і імпарцёраў несці адказнасць за ўпакоўку сваёй прадукцыі пасля яе выкарыстання.
 

— Заканадаўства павінна прымушаць кампаніі вырабляць тару, якая можа быць перапрацаваная, а не заахвочваць тых, хто наўмысна адмаўляецца ад больш экалагічнай ўпакоўкі, здымаючы з іх адказнасць, — лічыць эксперт.
 

Разам з тым ён адзначае, што дасягнуць паказчыкаў па перапрацоўцы другаснай сыравіны на прадпрыемствах да 50% да 2020 года, як прагназуецца ў дадатку да ўказу, падпісаным гэтым летам, не атрымаецца без павышэння ролі прыватнага бізнесу ў перапрацоўцы і ўтылізацыі другасных рэсурсаў.
 

Прадстаўнікі бізнес-асацыяцыі плануюць напісаць аналітычную запіску ў Адміністрацыю прэзідэнта па планах прадпрыемстваў у пашырэнні сваёй адказнасці і ролі ў вырашэнні пытанняў рэсурсазберажэння.
 

Бо ў малым і сярэднім бізнэсе, як правіла, больш высокая прадукцыйнасць. А калі ў эканоміцы пераважаюць больш эфектыўныя прадпрыемствы, яна становіцца больш эфектыўна.

zautra.by

Пераклад НЧ