Штраф за бацькоўства: супрацоўніцы з дзецьмі зарабляюць менш, чым іх бяздзетныя калегі

Як высветлілі даследнікі, у жанчын, якія маюць дзяцей, узровень даходу ніжэй на 14,5% у параўнанні з жанчынамі, у якіх дзяцей няма.

mother.jpg

Ні для каго не сакрэт, што ў Беларусі сёння ў сярэднім мужчыны па-ранейшаму зарабляюць больш, чым жанчыны. Аб гендэрным разрыве ў аплаце працы распавяла эксперт BEROC Марына Акулава на дыскусіі «Жанчыны ў дэкрэце і адпачынку па доглядзе за дзіцем». Паводле яе слоў, у 2005 годзе сярэдні ўзровень жаночай заработнай платы складаў 79,1% ад мужчынскай, а у 2018 годзе ён быў роўны 72,7%.
Паводле дадзеных, атрыманых у выніку даследавання, аказалася, што сярэдні разрыў паміж заробкам мужчыны і жанчыны складае 22,6%. Пры гэтым, дадзены разрыў захоўваўся па-за залежнасці ад таго, жаночай ці мужчынскай з’яўляецца прафесія.
«Па сутнасці, гэтую выснову абвергла гіпотэзу аб тым, што толькі ў мужчынскіх прафесіях жанчыны атрымліваюць менш», — заўважыла эканаміст.
Таксама ў ходзе даследавання аўтары прыйшлі да высновы, што разрыў паміж заработнай платай у мужчын і жанчын з нізкім узроўнем даходу (ніжні децыль) складае 14,5%. У прадстаўнікоў верхняга децыля (багацейшых) узровень разрыву ўжо больш значны і складае 35,6%, што азначае, што тут жанчыны часцей прайграюць мужчынам у плане ўзроўню даходу.

У прыватным сектары важней кваліфікацыя

Характэрна, што адрозніваецца ўзровень разрыву ва ўзроўні заработнай платы мужчыны і жанчыны таксама ў залежнасці ад таго, дзе працуе рэспандэнт: у прыватным сектары або дзяржаўным.
«Цікавае назіранне: узровень разрыву ў прыватным сектары (21,4%) ніжэй у параўнанні з дзяржсектарам (24,1), — адзначыла Марыя Акулава. — У камерцыйных прадпрыемствах няма тарыфных ставак і г.д., і працадаўцы, хутчэй за ўсё, больш глядзяць на ўзровень кваліфікацыі. Для іх важней, які прыбытак будзе прыносіць кампаніі чалавек па-за залежнасці ад яго полу».

Штраф за бацькоўства

«Мы таксама паглядзелі на абследаванне хатніх гаспадарак, якое праводзіць Белстат, каб даведацца ці характэрная такая з’ява як "штраф за бацькоўства" (тэрмін выкарыстоўваецца ў многіх эканамічных даследаваннях) для Беларусі», — распавяла Марыя Акулава.
Эканаміст патлумачыла, што часцяком, калі ў мужчыны з’яўляецца дзіця, то яго ўзровень даходу пачынае расці. Гэта тлумачыцца тым, што ў яго расце матывацыя атрымліваць больш, ён больш захоплена сыходзіць у працу, таму што яму трэба забяспечваць больш членаў сям’і. У Беларусі аднак, па прызнанні эксперта, такога эфекту не назіраецца. Яна выказала здагадку, што магчыма гэта адбываецца па прычыне эканамічных асаблівасцяў нашай краіны, якія не дазваляюць хутка расці заработнай плаце.
«У жанчын усё па-іншаму, — працягнула эканаміст. — Калі ў яе ёсць дзеці, яе ўзровень даходу ніжэй на 14,5% у параўнанні з жанчынамі, у якіх дзяцей няма».
Акрамя таго, аналіз паказвае, што адукаваным жанчынам заработная плата скарачаецца на 20,4%, у той час як «штраф» для жанчын з сярэдняй і ніжэй адукацыяй складае толькі 8%.
«Складана наогул сказаць, дыскрымінацыя гэта ці не, напэўна, гэта асаблівасць функцыянавання нашага рынку працы. Гэта свайго роду прафесійная сегрэгацыя, калі ёсць мужчынскія і жаночыя прафесійныя галіны, і ў якіх адрозніваецца аплата працы. І, напэўна, пара ўжо падумаць аб нейкім балансе», — сказала Марыя Акулава.

Трохгадовы дэкрэт скараціць?

Акрамя таго, эксперт BEROC звярнула ўвагу на тое, што, з аднаго боку, улады краіны агітуюць нараджаць больш дзяцей і гатовыя падтрымліваць маці дапаможнікамі і г.д., а з другога боку, у краіне ёсць трохгадовы адпачынак па догляду за дзіцём, знаходзячыся у якім жанчына пачынае адставаць па кваліфікацыі ад працуючых калегаў.
Марыя Акулава патлумачыла, што сёння для таго, каб заставацца канкурэнтаздольным, ты павінен пастаянна вучыцца. А жанчына за тры гады дэкрэта састарваецца як спецыяліст і становіцца менш канкурэнтаздольнай у параўнанні з мужчынамі-калегамі, таму што ў яе часцей за ўсё няма магчымасці развівацца прафесійна, так як трэба даглядаць за дзіцём.
«Ёсць меркаванне, і я яго таксама прытрымліваюся, што дэкрэт неабходна скараціць, таму што ён негатыўна адбіваецца на росце ВУП і прыводзіць да таго, што на рынку існуе няроўнасць. Да таго ж, каб гэты эфект нівеліраваць, трэба думаць над тым, як паляпшаць інфраструктуру: у нас не развіты камерцыйныя дзіцячыя сады, паслугі няні не ўсім па кішэні. Па сутнасці, сёння за кошт адсутнасці інфраструктуры у многіх няма магчымасці працягваць сваю кар’еру», — рэзюмавала эксперт.
Паводле ej.by