Трэба больш піць. Чаму рэжым Лукашэнкі пачаў падштурхоўваць беларусаў да алкаголю
Беларусы шмат і няправільна п'юць: аддаюць перавагу моцнаму, перавышаюць разавую дозу. У выніку — ранняя смяротнасць у мужчын, рэгулярныя п'яныя злачынствы, бытавы гвалт, траўмы, хваробы.
Многія гады дзяржава планамерна закручвала гайкі,
абмяжоўваючы ў тым ліку рэкламу гарачыльнага. Цяпер, падобна, кранік гатовыя
адкруціць. Бюджэту патрэбныя грошы, а народу — прыемныя адчуванні і ўпэўненасць
у заўтрашнім дні. Цвярозаму такога не відаць, піша
planbmedia.io.
Рэклама — рухавік гандлю
У Беларусі прапануюць абмежаваць рэкламу безалкагольнага піва і піўных напояў, але пры гэтым зрабіць паслабленні для звычайнага піва і алкаголю. Reform.by звярнуў увагу на праект змяненняў у закон «Аб рэкламе», які з'явіўся ў базе даных законапраектаў Нацыянальнага прававога інтэрнэт-партала.
Праектам прапануецца скараціць працягласць перыяду забароны на рэкламу піва і слабаалкагольных напояў на радыё і тэлебачанні. У дзеючай рэдакцыі закона такая забарона прапісаная з 7 да 22 гадзін. У праекце прапануецца ўсталяваць забарону з 7 да 21 гадзіны.
Больш сур'ёзнае паслабленне мяркуецца зрабіць для рэкламы алкагольных напояў. Цяпер рэклама алкаголю на радыё і тэлебачанні забароненая цалкам. У праекце прапісаная забарона на яе толькі з 7 да 21 гадзіны.
П'юць і б'юць
Лабісты вытворцаў алкаголю гадамі змагаліся за паслабленне рэкламных забаронаў. Але ім супрацьстаяла, у першую чаргу, МУС, якое адзначала, што траціна злачынстваў у краіне здзяйсняецца ў стане алкагольнага ап'янення, гвалтоўныя злачынствы на глебе спажывання алкаголю дасягаюць 70-80%.
Сур'ёзныя прэтэнзіі былі і ў Міністэрства аховы здароўя. Беларусь нейкі час узначальвала рэйтынг краін па ўзроўні спажывання алкаголю, і цяпер трымаецца ў першай дваццатцы.
Паводле дадзеных нарколагаў, якія прыводзіць «Эканамічная газета», спажыванне алкаголю на душу насельніцтва ў краіне складае 10,8 л. Апошнія 7-8 гадоў адзначаецца няўстойлівая тэндэнцыя да зніжэння гэтай лічбы, але тэмпы яго недастатковыя. Спажыванне алкаголю ў Беларусі ўсё яшчэ істотна перавышае рэкамендацыі СААЗ — да 8 л на чалавека ў год. Пры гэтым мы застаемся сусветным лідарам па спажыванні моцнага спіртнога — 6 літраў на чалавека.
СААЗ лічыць аптымальным, калі моцны алкаголь складае каля 15% спажывання, натуральныя вінаградныя віны — 35%, піва — 50%. У Беларусі ж доля моцных напояў перавышае 45%, а на другім месцы — больш за 20% — танныя пладова-ягадныя віны. У выніку ў краіне на ўліку стаяць 158 тысяч алкаголікаў з пацверджаным дыягназам. Яшчэ каля 95 тыс. знаходзяцца пад прафілактычным наглядам.
У выніку мы маем дэмаграфічныя праблемы, пра якія шмат гавораць апошнім часам. Сярэдняя працягласць жыцця мужчын на 14 гадоў ніжэй, чым жанчын, і чым сярэдняя працягласць жыцця мужчын у ЕС (64 гады супраць 78-80 гадоў).
Выдаткі на барацьбу з наступствамі алкагалізму ацэньваюць у больш чым 2% ад ВУП. Прычым на ўсю ахову здароўя краіна расходуе каля 4,4% ВУП у год — так што сума больш чым вялікая.
Глядзіце таксама
Заробім у моманце
Але ў кароткатэрміновай перспектыве рост спажывання алкаголю дзяржаве выгадны. Гэта і паступленні ў бюджэт за кошт падаткаў і акцызаў, і прыбытак вытворцаў, і рост заробкаў дзяржСМІ на рэкламе.
У прыватнасці, дзяржаву ў 2024 годзе чакае рост паступлення ад акцызаў на 15% — 2,505 млрд рублёў. Для параўнання — галоўны артыкул даходаў, ПДВ, плануецца на ўзроўні 16,1 млрд рублёў, падатковыя даходы ад знешнеэканамічнай дзейнасці — 7,2 млрд.
Рост акцызаў адбудзецца ў тым ліку за кошт павелічэння ставак: Беларусь узяла на сябе абавязацельствы выраўноўваць стаўкі з краінамі ЕАЭС. Так што эпоха таннага алкаголю і цыгарэт паступова сыходзіць у мінулае.
У прыватнасці, на 2024 год запланаваны рост ставак акцызу на піва з 45 да 48 капеек за літр гатовай прадукцыі. Стаўкі на пладова-ягадныя віны крэпасцю да 13 градусаў падымаюць на 9,5%, а больш за 13 — на 6%.
Ва ўмовах драматычнага росту разрыву паміж даходамі і
выдаткамі бюджэту ад пітушчага
чалавека ўладзе
суцэльная карысць.