У Гародні п’юць гарэлку, у Магілёве — віно і «чарніла». Але ўсё падаражэла
За студзень-верасень 2023 года алкагольныя напоі ў Беларусі выраслі ў кошце на 13,6% да аналагічнага перыяду мінулага года. Алкагольная прадукцыя стала адным са сродкаў напаўнення бюджэту — павелічэнне коштаў на такія тавары шмат у чым звязана з ростам ставак акцызаў.
У бюджэце іх рост на 2023 год быў запланаваны адразу на 31,1%. На будучы год, з улікам планаў чыноўнікаў па гарманізацыі ставак акцызаў з Расійскай Федэрацыяй, варта чакаць далейшага росту коштаў на алкаголь, прагназуе тэлеграм-канал «Вашы грошы».
Зрэшты, агульны рост коштаў таксама будзе граць сваю ролю. Цяпер, нягледзячы на рэкордна нізкую інфляцыю (каля 2%), цэны на алкаголь, па-першае, ужо істотна яе апярэджваюць, а па-другое, маюць патэнцыял далейшага росту з улікам цэнавага падстрэшка, які ўзнік у беларускай эканоміцы з-за ручнога рэгулявання і жорсткага дзяржаўнага кантролю за цэнаўтварэннем.
Пры гэтым падаражанне алкаголю будзе мець розны ўплыў на мясцовым узроўні. Гэта звязана з тым, што рэгіёны маюць адрозненні ў спажыванні алкаголю, а спіртное, у залежнасці ад выгляду, даражэе нераўнамерна.
Напрыклад, летась сярэдняе спажыванне гарэлкі і лікёра-гарэлачных вырабаў у натуральным выражэнні на душу насельніцтва склала 12,1 літра: ад мінімальных 11 літраў у Гомельскай вобласці да 13,6 літраў у Гродзенскай. Цэны на гарэлку за год выраслі на 16,1%.
Спажыванне піва склала ў сярэднім 49,5 літраў: ад 42,6 літраў у Брэсцкай вобласці да 55,7 літраў у Віцебскай. Рост цаны пеннага напою ў гадавым выражэнні ў верасні 2023 года склаў усяго 1,4%.
Сталіца, у сваю чаргу, стала лідарам у спажыванні слабаалкагольных напояў — 4,9 літраў на чалавека ў год пры сярэднім па краіне паказчыку ў 4 літры. Белстат не прыводзіць дынаміку коштаў на гэтыя віды напою, але важна тое, што гэтая катэгорыя алкаголю цяпер лідзіруе па росце спажывання.
Нарэшце, спажыванне вінаў (як вінаградных, так і пладовых) у мінулым годзе ў сярэднім па краіне склала 10,6 літраў на чалавека ў год: ад 7,9 літраў у Гродзенскай вобласці да 13,7 літраў у Магілёўскай. Цэны на віна цяпер на 10-15% вышэй аналагічных годам раней.
Рост коштаў на алкаголь у бягучым годзе відавочна апярэджвае агульны рост коштаў у эканоміцы. Аднак тым, хто мае звычку паліць, яшчэ горш. Тут кошты выраслі больш чым у паўтары разы, а на будучы год абяцаюць далейшае павелічэнне коштаў на тытунь. Зноў — «дзякуючы» росту акцызаў.