Макс Корж: «Мы, вядома, баімся»
У інтэрвію расійскаму часопісу «Афіша» Макс Корж і музыкі з яго каманды распавялі, чаму перасталі спяваць па-беларуску і выключылі з рэпертуару песні на злабадзённыя тэмы.
Каржа прынята параўноўваць з Іванам Дорнам — і зразумела чаму: абодва паўсталі з ніадкуль, зрабілі сябе самі і прымусілі непаваротлівую індустрыю гуляць па сваіх правілах; абодва яшчэ і з брацкіх рэспублік. Радніць іх яшчэ і тое, што з хронікі свабоднага маладога гарадскога жыцця ў абодвух спрэс выключаная палітыка.
Выпадак Каржа ў гэтым сэнсе асабліва цікавы — і зусім не таму, што рэп сам па сабе лічыцца жанрам надзённым і сацыяльным. Справа ў тым, што яго першая група, праславуты LunClan, чытала зусім не на рускай, а на беларускай мове, што ў Беларусі ўжо само па сабе знак пэўнага франдзёрства. І больш за тое — у іх, напрыклад, быў саркастычны трэк «БРСМ», прысвечаны аднайменнай арганізацыі — гібрыд камсамола і руху «Нашы», якім апекуецца беларускі прэзідэнт.
«Ну быў настрой пратэсту, — пачынае Корж і адразу ж змаўкае. — Наогул, ёсць тэмы, якія ў інтэрв'ю лепш не кідаць. Ужо такія залі збіраем, сам разумееш». Прыкладна гэтак жа на спробы спытаць пра палітыку рэагуюць астатнія члены яго каманды — ды і наогул усё навокал: як толькі гаворка заходзіць пра дзяржаву, тут адразу гавораць на паўтону ніжэй; прозвішча Лукашэнкі за тыя два дні, што я знаходзіўся ў Мінску, ніхто не вымавіў ні разу.
«У свой час я сваім мускулятам сказаў: хлопцы, калі хочаце займацца палітыкай — займайцеся ёю сур'ёзна, — успамінае Гатоўка, заснавальнік хіп-хоп-руху Minsk Underground Skool, у які Корж ўліўся, пераехаўшы ў сталіцу. — А калі творчасцю — гэта іншае. Вядома, у Беларусі можна чытаць палітычны рэп. Пакуль цябе чуюць сто чалавек. Як толькі гэта ператвараецца ў сілу, цябе бяруць на аловак — і ўсё. Запрашаюць у КДБ, паказваюць папку.
Ды і наогул, калі ты на беларускай чытаеш — па-любому ў цябе ў залі нехта сядзіць адтуль. Уласна, увесь касцяк M.U. Skool пазнаёміўся на канцэрце палітычнай групы «Чырвоным па беламу» — куды проста прыехалі 30 незразумелых чалавек у «Адыдас» і ўчынілі бойку, пасля чаго канцэрт зачынілі. Але гэта даўно было. Зараз усе паразумнелі. Ну і па гэтых палітычных прычынах у нас тэмы ў рэпе цікавей. Хоць у вас таксама хутка так будзе» .
Пры гэтым Макс Корж і яго пацаны зусім непадобныя на запалоханых людзей. І самі яны, і тым больш іх аўдыторыя толкам і не бачылі іншай краіны — і знаходзяць у бягучай сітуацыі шмат плюсаў. Больш за тое — то, як яны распавядаюць аб цяперашняй Беларусі, гучыць даволі знаёма.
«Мы не напружваемся, і нас не напружваюць, — кажа Лазько, які прайшоў з Каржом ўвесь шлях ад самага старту і цяпер сумяшчае функцыі другога эмсі і мэнэджэра. — Людзі ходзяць па кавярыньках, па тэатрах, больш могуць сабе дазваляць. Мы вось цяпер сталі цікавіцца сноўбордамі — і зразумелі, што пяць гадоў таму гэта была раскоша, а цяпер — нармальна».
Іншыя паплечнікі Каржа, адмаўляючыся казаць пад запіс, без дыктафона кажуць, што праблемы, вядома, ёсць, але ёсць і плюсы — напрыклад, урад не пускае ў Беларусь мігрантаў.
Сам Корж, спачатку ухіліўшыся ад тэмы, у выніку вяртаецца да яе ў тым жа прыкладна рэгістры: «Мы, вядома, баімся, але пакуль нічога. Ды і наогул у апошні час усё свабодна, раней больш жорстка было. Цяпер кожны заняты сваім жыццём у гэтай краіне. У вас усё хутка гэтак жа будзе, ды і раней было, проста ў больш культурнай форме. У нас і так нічога няма — і мы нічога не атрымліваем. А ў вас ёсць усе багацці свету, але да людзей нічога не даходзіць».
Калі я бачу, як пятнаццаць тысяч чалавек на мінскім стадыёне скачуць як мага вышэй у такт песням пра тое, што неба дапаможа нам, жыць трэба ў кайф і пра шчасце на ўсю моц таптаць зямлю нагамі,
мне прыходзіць у галаву, што ў Беларусі па вялікім рахунку дзейнічае той жа сацыяльны кантракт, які быў уласцівы Расіі 2000-х, — груба кажучы, свабода ў абмен на каўбасу. Толькі гэты кантракт дадаткова падмацаваны
шэрагам важкіх аргументаў — накшталт палітвязняў і 30 людзей у
спартыўных касцюмах, якія ў выпадку чаго могуць выехаць на патрэбны канцэрт.
І Макс Корж з сваімі куплетамі пра алкагольныя выхадныя, лазьню, вандроўкі і спраўджванне мараў — гэта нават не антыдэпрэсант, гэта проста максімальна эфектыўная спроба сфармуляваць
уласную стратэгію існавання ў рэальнасці, дзе ў грамадства канфіскаваны шэраг стандартных функцый. Як спявае сам Корж ў песні з характэрнай назвай «Эмігрант», дзецюку прыгожа жыць
не забароніш.
У нас, па ходу, усё хутка гэтак жа будзе.
volna.afisha.ru