Выбары ў Германіі: Меркель пераможа, але выбары «недастаткова прадказальныя»

Германія ціха, планамерна і без скандалаў рыхтуецца да выбараў у бундэстаг, якія вызначаць палітыку наймацнейшай эканомікі Еўропы, ды і ЕС у цэлым, на чатыры гады наперад. Мала хто сумняваецца ў чарговай перамозе Ангелы Меркель. Аднак прынцыповым для гэтых выбараў стане не тое, хто зойме першае і другое месцы па выніках галасавання, а як размяркуюцца перавагі немцаў паміж малымі партыямі.

Нямецкі Інстытут новых сацыяльных адказаў, які праводзіць штотыднёвыя апытанні грамадскай думкі па замове Bild, у мінулую суботу фактычна канстатаваў безумоўную перамогу на маючых адбыцца ў верасні парламенцкіх выбарах цяперашняй партыі ўлады.
Калі вясной шанцы на перамогу двух найбуйнейшых палітычных сіл Германіі — кансерватараў і сацыялістаў — ацэньваліся прыкладна як роўныя, то цяпер ХДС / ХСС выйграе ў СДПГ амаль удвая. Калі б выбары праходзілі ў мінулыя выходныя, то партыя Ангелы Меркель набрала б крыху менш за 40% галасоў, а яе галоўны канкурэнт, сацыял-дэмакрат Марцін Шульц здавольваўся б падтрымкай чвэрці прагаласаваўшых немцаў.
Пры такіх раскладах палітолагі практычна не сумняюцца ў тым, што ўрад зноў будзе сфарміраваны так званай вялікай кааліцыяй — тактычным саюзам двух найбуйнейшых партый ФРГ, якія загадзя ўжо пра гэта дамовіліся. Вынікі галасавання ў такім выпадку ўплываюць выключна на размеркаванне міністэрскіх партфеляў паміж членамі кааліцыі.
Сакрэт папулярнасці Хрысціянска-дэмакратычнага саюза і іх традыцыйных партнёраў — баварскіх кансерватараў з Хрысціянскага сацыяльнага саюза ў паспяховасці палітыкі Ангелы Меркель. Стабільны знешнепалітычны курс канцлера не выклікае пытанняў у яе прыхільнікаў і апанентаў: задачы і праблемы, якія падымае яна на міжнароднай арэне, цалкам адпавядаюць інтарэсам Германіі.
Унутраная палітыка канцлерын выклікала больш спрэчак. Пасля крызісу з наплывам бежанцаў у 2015-2016 гадах аўтарытэт Меркель прыкметна зваліўся сярод карэннага насельніцтва. Зрэшты, на думку дырэктара Цэнтра еўрапейскай інфармацыі Мікалая Тапорніна, канцлеру ФРГ атрымалася скарэктаваць негатыўныя моманты і атрымаць новы крэдыт даверу сваіх выбаршчыкаў.
«Меркель — відавочны прэтэндэнт на перамогу. У адрозненне ад Шульца, яе ўсё ведаюць: і ўнутры дзяржавы, і за яе межамі. Гэта вялікая перавага для набору галасоў, — патлумачыў Тапорнін у размове з «Газетой.Ru». — Народ Германіі ведае палітычную павестку Меркель, і ў яго ўзнікае пачуццё стабільнасці».Канфігурацыя ж ўрада, па словах Топорнина, зменіцца толькі ў тым выпадку, калі блок ХДС набярэ больш за 40%.
Кандыдат у канцлеры ад Сацыял-дэмакратычнай партыі і былы старшыня Еўрапарламента Шульц будуе сваю перадвыбарчую кампанію па прынцыпе «выхадца з народа». Палітык большую частку жыцця займаўся продажам кніг. Мікалай Тапорнін у размове з «Газетой.Ru» адзначыў, што Шульцу блізкая філасофія сярэдняга класа: яго перадвыбарчая рыторыка грунтуецца на ідэйных слупах СДПГ, без якіх-небудзь радыкальных зменаў. Дырэктар Цэнтра еўрапейскай інфармацыі выдзеліў той факт, што партыйная кар'ера палітыка складвалася менавіта на еўрапейскай арэне. Аснову перадвыбарнай праграмы Шульца складаюць тры пункты: далейшае развіццё эканомікі Германіі, стварэнне працоўных месцаў і сацыяльная падтрымка ніжэйшых слаёў насельніцтва.
Упор на сацыяльную палітыку, на думку эксперта, ключавы для партыі сацыял-дэмакратаў. «Аднак Шульц — цёмны конік, — разважае Тапорнін. — Шанец на яго перамогу будзе, толькі калі ў Меркель расчаруюцца выбаршчыкі і яе набліжаныя людзі».
Вынікі апытання, праведзенага нядаўна медыякампаніяй ARD, паказалі, што канцлера ФРГ падтрымлівае такая ж колькасць выбаршчыкаў, што і да міграцыйнага крызісу. 64% апытаных задаволены працай Меркель.
На думку кіраўніка цэнтра германскіх даследаванняў РАН Уладзіслава Бялова, у цяперашні час у Шульца няма шанцаў перамагчы на ​​выбарах. Аднак, як нагадвае эксперт, сюрпрызы могуць быць заўсёды. У тым ліку магчымыя тэрарыстычныя акты ў перыяд правядзення выбараў, якія пахіснуць рэйтынг Меркель. Бялоў адзначыў, што ў бліжэйшы час рэзкіх пераменаў у дзеяннях Меркель і Шульца не прадбачыцца.
«Калі аналізаваць розныя апытанні на гэтую тэму, то каля 72% выбаршчыкаў прыйдуць на ўчасткі. Гэта паказчык 2013 года», — паведаміў эксперт. Становішча спраў Германіі ў ЕС пасля маючых адбыцца выбараў, на думку Бялова, таксама захаваецца на ранейшым узроўні.

Куды хістаецца ківач

Калі пазіцыі масавых партый застаюцца непахіснымі, то ў «ніжняй частцы турнірнай табліцы палітычнай бундэслігі» намячаецца неабыякая канкурэнцыя. Акрамя асноўных двух супернікаў у асобе ХДС і СДПГ, за месцы ў бундэстагу пазмагаюцца яшчэ чатыры партыі: «Левыя», «Зялёныя», лібералы са Свабоднай дэмакратычнай партыі і правыя радыкалы з новай «Альтэрнатывы для Германіі». Усе змясці яны прэтэндуюць прыкладна на 35% галасоў. Што патэнцыйна пакідае пэўную магчымасць фарміравання малой кааліцыі без удзелу сацыял-дэмакратаў. Тое, як размяркуюцца паміж імі месцы ў бундэстагу, фактычна будзе азначаць, у які бок зараз рухаецца стабільнае нямецкае грамадства.
«Левыя», сустаршынямі якога з'яўляюцца Каця Кіпінг і Бернд Рыксінгер, абапіраюцца ў асноўным на электарат з выхадцаў былой ГДР. На выбарах 2013 году партыя заняла трэцяе месца, набраўшы 8,6% галасоў і заняўшы 64 з 630 месцаў у бундэстагу.
Левая партыя была створана ў 2007 годзе ў выніку зліцця усходнегерманскай Партыі дэмакратычнага сацыялізму і заходнегерманскай «Выбарчай альтэрнатывы за працу і сацыяльную справядлівасць».
Радыкальныя «Левыя» застаюцца аўтсайдарам у палітычным жыцці Германіі па большай частцы з-за свайго камуністычнага паходжання. Партыя ні разу не ўваходзіла ў кіруючую кааліцыю ў бундэстагу.
Разам з СДПГ і «Зялёнымі» «Левыя» выступаюць супраць павелічэння ваеннага бюджэту, у той час як правыя партыі гатовы павялічыць выдаткі на абарону да 2% ВУП да 2024 года.
Лідэр нямецкіх левых Сара Вагенкнехт выступае крытычна не толькі ў адносінах да цяперашняй улады Германіі, але і да ЗША. На думку палітыка, у адказ на прыняцце закона аб санкцыях супраць Расіі, якія закранаюць нямецкія інтарэсы, Берліну вынікала заняць жорсткую пазіцыю, аж да закрыцця амерыканскіх ваенных баз на тэрыторыі Германіі.
«Зялёныя» — адзін з пратэстных рухаў пасляваеннай Германіі. Партыя паслядоўна патрабуе забяспечыць абарону правоў ЛГБТ і адмовы краіны ад ядзернай энергетыкі, і заадно — ад удзелу ў сусветнай гонцы ўзбраенняў. Асноўныя выбаршчыкі партыі — жыхары вялікіх гарадоў, пераважна на захадзе Германіі. На маючых адбыцца выбарах партыя зрабіла стаўку на кансерватыўныя каштоўнасці. У 2013 годзе «Зялёныя» атрымалі 8,4% галасоў, заняўшы 63 месца ў бундэстагу.
У сваёй перадвыбарчай праграме эколагі робяць упор на унутрыгерманскія праблемы: неабходнасць правядзення рэформы заканадаўства па пытанні грамадзянства. У дакуменце ёсць пункт аб тым, што дзеці, народжаныя ў Германіі, павінны аўтаматычна атрымліваць права на грамадзянства (аналагічна, напрыклад, з канстытуцыяй ЗША). «Зялёныя» выступаюць супраць ўзмацнення жорсткасці міграцыйных законаў. На іх думку, лепшым сродкам барацьбы з масавай міграцыяй стане заключэнне сумленных пагадненняў аб міжнародным гандлі.
Нямецкая экалагічная партыя падтрымлівае антырасійскія санкцыі ЗША. «Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін з усёй відавочнасцю пагражае Захаду і заходнім каштоўнасцям. Ён не хоча, каб Еўрапейскі саюз быў моцным, ён не хоча, каб было НАТА», — заяўляў у інтэрв'ю Deutsche Welle прадстаўнік партыі Джэм Оздэмір.
Свабодная дэмакратычная партыя, старшынёй якой з'яўляецца Крысціян Лінднэр, паступова апраўляецца ад крызісу. На выбарах у 2013 годзе партыя ўпершыню з сярэдзіны ХХ стагоддзя не прайшла 5-працэнтны бар'ер і не трапіла ў парламент. Патэнцыяльнымі выбаршчыкамі класічнай ліберальнай СвДП становяцца індывідуальныя прадпрымальнікі і людзі вольнай працы. Апроч іншага, члены СвДП дамагаюцца паслаблення ролі дзяржавы ў цэлым, выступаючы пры гэтым за больш блізкае яднанне з краінамі ЕС.
Магчымая кааліцыя, якая складаецца з ХДС / ХСС і СвДП, можа прапанаваць сваім выбаршчыкам добрыя магчымасці для стварэння і росту бізнэсу фізічных асоб, у тым ліку значныя падатковыя паслабленні, сцвярджаецца ў аналітычным матэрыяле Commerzbank.
СвДП у сваёй бягучай перадвыбарчай праграме кажа аб зніжэнні падаткаў для прадпрыемстваў, пашырэнні еўрапейскай інтэграцыі і забеспячэнні большай індывідуальнай адказнасці для кожнай з краін еўразоны.
Аднак калі Свабоднай дэмакратычнай партыі ўдасца дасягнуць мэты ў 10% галасоў, то ўсё роўна яна зможа прад'явіць патрабаванні толькі па самых ключавых пытаннях.
Як паведамляе Deutsche Welle, цяпер амаль усе ахвяраванні буйнога бізнесу Германіі ідуць ХДС і СвДП. Эксперты звязваюць гэта з высокімі шанцамі дадзенай кааліцыі перамагчы на ​​выбарах у верасні.
У адрозненне ад Меркель, кіраўнік Свабоднай дэмакратычнай партыі Лінднэр выступае за прагматычны падыход у адносінах з Расіяй. У інтэрв'ю выданню Westdeutsche Allgemeine Zeitung ён заявіў, што адносіны з Масквой неабходна развіваць і ўсё ж прыняць цяперашняе становішча Крыма як «часовае рашэнне на нявызначаны тэрмін».
Нарэшце «Альтэрнатыва для Германіі», якая  не прайшла 5-працэнтны бар'ер у 2013 годзе, адзіная партыя ў Германіі, якая падтрымала абранне Дональда Трампа прэзідэнтам ЗША. АДГ — правапапулісцкая партыя, якая актыўна выступае супраць прадастаўлення уцекачам прытулку на тэрыторыі ЕС. Прадстаўнікі «Альтэрнатывы для Германіі» неаднаразова выказваліся з нагоды забароны ісламу ў краіне.
АДГ, якую крытыкі ўвесь час папракаюць у ксенафобіі, мае намер атрымаць поспех на федэральных выбарах у Нямеччыне ў верасні, што ўпершыню можа даць ёй месца ў бундэстагу. На фоне крызісу з мігрантамі шэраг апытанняў і палітычныя аналітыкі паказваюць, што менавіта «Альтэрнатыва» атрымае трэцяе месца на выбарах і стане ўплывовай апазіцыйнай меншасцю.

Гэта зробіць АДГ самай паспяховай нацыяналістычнай партыяй Германіі з часоў Другой сусветнай вайны. Такія яркія «аўтсайдэры» добра палягчаюць, здавалася б, сумныя нямецкія выбары. На думку загадчыка аддзела еўрабяспецы Інстытута Еўропы РАН Дзмітрыя Данілава, вераснёўскія выбары ў парламент будуць недастаткова прадказальныя, нягледзячы на ​​высокі рэйтынг Ангелы Меркель. Дадатковы адсотак, як паведамляе эксперт, набяруць нетрадыцыйныя партыі, з якімі ХДС прыйдзецца дамаўляцца.

«У апошні час у Германіі прысутнічае эфект «стомленасці грамадства» ад Меркель, і гэта адбіваецца на ўсіх палітычных раскладах», — канстатаваў суразмоўца «Газеты.Ru».

Паводле tut.by