Найбуйнейшы з часоў Вялікага выбуху: у космасе заўважылі выбух неверагоднага маштабу

Навукоўцы выявілі ў космасе сведчанні каласальнага выбуху, найбуйнейшага з часоў Вялікага выбуху. Ён у пяць разоў больш магутны за ўсё, што назіралася дагэтуль.

Здымак выбуха

Здымак выбуха

Мяркуючы па ўсім, крыніцай магутнага выкіду энергіі стала актыўнае ядро ​​галактыкі ў 390 млн светлавых гадоў ад Зямлі, у цэнтры якой знаходзіцца звышмасіўная чорная дзірка.
«Я паспрабавала укласці гэты выбух у рамкі чалавечай свядомасці, але гэта вельмі складана, — прызналася ў інтэрв'ю Бі-бі-сі адзін з аўтараў адкрыцця Мелані Джонстан-Холіт. — Лепшае, што я магу прапанаваць ўявіць — гэта 20 мільярдаў выбухаў мільярдаў мегатон выбухоўкі кожную тысячную долю секунды, і так на працягу 240 млн гадоў, без перапынку».
Навукоўцы даўно ведалі, што ў сузор'і Змеяносца, якое аб'ядноўвае тысячы галактык ўперамешку з плазмай і цёмнай матэрыяй, адбываюцца нешта дзіўнае. Амерыканскія і еўрапейскія рэнтгенаўскія тэлескопы выявілі ў гэтага сузор'я незразумелы выгнуты край. Тады была высунута здагадка, што гэта сценка паражніны, утворанай у плазме гіганцкім выкідам энергіі з актыўнага ядра адной з ключавых галактык сузор'я.
Чорныя дзіркі вядомыя тым, што пажыраюць любую матэрыю, ці гэта будзе газ ці нават зорка, якая занадта наблізілася да дзіркі. Па меры набліжэння да гарызонту падзей гэта рэчыва паскараецца, расце трэнне, і ў выніку фармуецца так званы акрэцыйны дыск.
У выніку ў чорную дзірку трапляе не ўсё рэчыва, вялікая яго частка выкідваецца назад у космас. У актыўных ядрах галактык рэчыва распаляецца ад кручэння, часам вывяргаючы гіганцкія аб'ёмы матэрыі і энергіі — у тым ліку ў выглядзе патокаў радыёхваль, разбівае ўсё на сваім шляху.
bbc.com