Прысутнасць чалавека змяніла паводзіны шымпанзэ

Паводзіны шымпанзэ змяняюцца ў залежнасці ад таго, наколькі блізка яны жывуць да людзей, высветлілі еўрапейскія навукоўцы. Вывучыўшы дадзеныя аб 144 групах шымпанзэ на тэрыторыі Афрыкі, яны высветлілі, што паводзіны жывёл адрознівалася меншай разнастайнасцю ў блізкасці да чалавека.

Сярод жывёл аднымі з самых разнастайных мадэляў паводзін валодаюць шымпанзэ: яны адрозніваюцца гуллівасцю і прыязнасцю, валодаюць розным узроўнем самакантролю ў залежнасці ад асобіны, а таксама могуць распазнаць патэнцыйна небяспечную для сваіх нашчадкаў асобіну. Многія з асаблівасцяў паводзін, характэрныя для шымпанзэ, не прыроджаныя, а фармуюцца пад уплывам сацыяльных фактараў, гэта значыць маюць пад сабой культурную аснову.
У новай працы навукоўцы пад кіраўніцтвам Эмі Калан (Ammie Kalan) з Інстытута эвалюцыйнай антрапалогіі Таварыства Макса Планка вырашылі праверыць, наколькі блізкасць да чалавека ўплывае на мадэлі і асаблівасці паводзін шымпанзэ. На працягу дзевяці гадоў яны збіралі інфармацыю аб паводзінах асобін у 144 групах шымпанзэ на тэрыторыі Афрыкі. Навукоўцы вылучылі 31 асаблівасць паводзін, якія назіраюцца ў шымпанзэ пры выкарыстанні інструментаў, здабычы харчавання і ўзаемадзеянні з іншымі асобінамі. Дадзеныя збіраліся з дапамогай відэакамер, аналізу кала на прадмет разнастайнасці дыеты і слядоў выкарыстаных інструментаў. Антрапагенны ўплыў разлічылі з дапамогай ацэнкі блізкасці гарадоў, шчыльнасці насельніцтва і інфраструктуры.
Навукоўцы высветлілі, што ў месцах з самым высокім антрапагенным уплывам разнастайнасць паводзінаў шымпанзэ зніжана на 88 адсоткаў, прычым закрануты апынуліся ўсе аспекты паводзін — ад звычак, якія тычацца харчавання, да сацыяльнага ўзаемадзеяння.
Аўтары працы даюць некалькі магчымых тлумачэнняў сітуацыі, якая складваецца. Па-першае, у месцах, блізкіх да чалавека, папуляцыі шымпанзэ не адрозніваюцца вялікай колькасцю, што можа істотна знізіць культурны ўплыў ўнутры групы, неабходны для фармавання пэўных мадэляў паводзін. Па-другое, шымпанзэ могуць знізіць частату праявы пэўных паводніцкіх патэрнаў пры высокім антрапагеннае ўплыў. Трэцяй магчымай прычынай аўтары называюць ўздзеяння змяненняў клімату, а чацвёртай — змена звыклай мясцовасці ў выніку забудовы гарадоў і іншай урбанізацыі. Навукоўцы, такім чынам, прыходзяць да высновы, што ўздзеянне чалавека можа паўплываць не толькі на колькасць папуляцый жывёл, але і на іх паводзіны і культурныя асаблівасці сфармаваліся таварыстваў.
У мінулым годзе навукоўцы высветлілі, што з-за чалавека змяняюцца паводзіны многіх млекакормячых: так, асобіны з усіх кантынентаў, якія жывуць побач з чалавекам, сталі больш актыўнымі ноччу, каб пазбегнуць кантактаў з людзьмі.
Паводле nplus1.ru