Швейцарцы не дазволiлi ўраду адмовiцца ад запасу кавы на выпадак вайны

Швейцарцы перасталі б быць сабой, калі б не былі добра падрыхтаваны да ўсяго. Гэта краіна дзе ў кожнай хатняй гаспадаркі ёсць свой ядзерны бункер. Краіна, у якой кожны год гучыць вучэбная паветраная трывога. Краіна, якая, з'яўляючыся адной з самых багатых у свеце, запасіць на выпадак надзвычайнай сітуацыі тысячы тон тавараў. У тым ліку і каву.

Калі ў пачатку гэтага года швейцарскі ўрад выступіў з прапановай спыніць назапашванне кавы, гэтая ідэя сустрэла жорсткi супраціў. На думку ўрада, гэты нізкакаларыйных напой з невысокай пажыўнай каштоўнасцю не ўваходзіць у лік жыццёва неабходных. Але ініцыятыва ўладаў прывяла да грамадскага пратэсту. Швейцарцы — сярод сусветных лідараў па спажыванні кавы, і многія тут, здаецца, лічаць яе як раз жыццёва неабходнай.
Сутыкнуўшыся з пратэстам, ўрад паабяцаў перагледзець свае прапановы.
Запас кавы ў 15 тысяч тон, якога хопіць больш чым 8 млн жыхароў краіны на 3 месяцы, цяпер уваходзіць у Швейцарыі ў спіс жыццёва неабходных тавараў. Гэта спіс уключае ў сябе таксама цукар, муку, алей і рыс, паліва, пітную ваду і лекі.

Чаму трэба мець гэты запас?

Швейцарыя, якая не мае выхаду да мора, вырабляе толькі палову спажыванага тут харчавання. Востры дэфіцыт падчас абедзвюх сусветных войнаў ХХ стагоддзя заахвоціў урад ствараць запасы для падтрымкі насельніцтва ў выпадку надзвычайнай сітуацыі. Вытворцы тавараў з асноўнага спісу па законе абавязаныя захоўваць пэўную колькасць прадукцыі, урад ж плаціць ім за захоўванне.
Мяркуецца таксама, што і самі грамадзяне маюць запасы на выпадак надзвычайнай сітуацыі: пітную ваду, ежу на тыдзень, ліхтар і туалетную паперу. Зусім нядаўна, у 2016 годзе, урад краіны выпусціў відэа на нямецкай мове з падрабязным апісаннем таго, як лепш за ўсё падрыхтавацца да прыроднага бедства, катастрофы ці надзвычайнай сітуацыі. У відэа паказаны два чалавекі: Том, які гатовы, і Цім, які не гатовы. У Тома ёсць запасы на чорны дзень, а Цiму не будзе чым карміць сям'ю ў выпадку катастрофы. Зрэшты, паводле статыстыкі, толькі траціна сучасных грамадзян Швейцарыі робіць запасы на ўсялякі выпадак.

Дык чаму ж кава свяшчэнная?

Падобна, швейцарцы чакаюць, што ўрад будзе рабіць для іх запасы, у тым ліку і кавы. Краіна выпівае ашаламляльную колькасць гэтага напою за год: 8 кг на чалавека. Рэдка можна сустрэць швейцарца, які каву не п'е: кава з малаком раніцай, эспрэса ці рыстрэта пасля абеду і вячэры — гэта рытуалы паўсядзённага жыцця краіны. Пазбавіцца гэтага нават на тыдзень здаецца неверагодным.
І таму ўрад, ашаломлены маштабам абурэння супраць сваёй ініцыятывы і, магчыма, падганяемы швейцарскімі вытворцамі кавы, не жадаючымі губляць грошы за яе захоўванне, адмовіўся ад сваёй прапановы.

Не самая дурная ідэя, так?

Федэральнае кіраванне нацыянальнай эканомікі Швейцарыі выкарыстала нечаканы ажыятаж вакол тэмы, каб нагадаць людзям, што рабіць запасы — гэта не зусім вар'яцкая ідэя, нават калі ў іншых краінах ад гэтай практыкі адышлі. Буйнамаштабныя войны на межах Швейцарыі ў бліжэйшы час наўрад ці магчымыя, але на думку ўрада, грамадзяне павінны рыхтавацца да стыхійных бедстваў, кібератакаў і дэфіцыту, выкліканаму глабальнымі эканамічнымі крызісамі.
Зусім нядаўна Швейцарыі давялося ў гэтыя самыя недатыкальныя запасы залезці. У мінулым годзе ўзровень вады ў Рэйне ўпаў да такога нізкага ўзроўню, што суда, якія перавозілі мінеральныя масла і ўгнаенні, не маглі патрапіць у Швейцарыю. Тады як раз запасы і спатрэбіліся. А падчас глабальнага недахопу антыбіётыкаў у 2017 годзе швейцарскія бальніцы пазбеглі крызісу, таму што быў запас неабходных лекаў.
Так што цалкам верагодна, што швейцарскі ўрад і далей будзе захоўваць свае запасы пры поўнай падтрымцы сваіх грамадзян (да таго часу, пакуль у спісе неабходных тавараў застаецца кавы).
bbc.com