Вялікабрытанія канчаткова выйшла з ЕС
За гадзіну да Новага года, у 23.00 па Грынвічы (у поўнач па сярэднееўрапейскім часе) Вялікабрытанія афіцыйна пакінула Еўрапейскі саюз, пераходны перыяд скончыўся, і ў сілу ўступілі новыя правілы эканамічных адносін паміж Лонданам і Бруселем.
Getty images
Брытанскі прэм'ер Борыс Джонсан заявіў, што цяпер у Брытаніі з'явілася свабода дзеянняў і магчымасць весці справы "па-іншаму і лепш". Адначасова шэраг прадстаўнікоў міністэрстваў папярэдзілі, што ў бліжэйшыя тыдні, калі святы скончацца, некаторых цяжкасцяў і затрымак пазбегнуць не ўдасца.
Злучанае Каралеўства афіцыйна выйшла з ЕС 31 студзеня 2020 года, праз тры з паловай гады пасля рэферэндуму аб брэксіце. Аднак на працягу 11 месяцаў усё заставалася па-ранейшаму, пакуль вяліся перамовы аб будучых эканамічных адносінах. Пагадненне было дасягнута ў апошнюю хвіліну, напярэдадні Калядаў, 24 снежня. Брытанскі парламент прагаласаваў за яго зацвярджэнне праз пяць дзён.
Згодна з новымі правіламі брытанскія вытворцы па-ранейшаму будуць мець бязмытны доступ да ўнутранага еўрапейскага рынка, аднак цяпер ім прыйдзецца прад'яўляць на мяжы дадатковыя мытныя дакументы.
Не зусім зразумела, якімі менавіта будуць адносіны з ЕС брытанскага банкаўскага сектара і сектара фінансавых паслуг, даходы ад якіх складаюць ільвіную долю бюджэту краіны.
Злучанаму Каралеўству таксама атрымалася дасягнуць пагаднення з Іспаніяй аб тым, што яе мяжа з Гібралтарам застанецца адкрытай, хоць яго яшчэ прыйдзецца фармальна ўнесці ў агульнае пагадненне з ЕС, пра што нагадаў галоўны міністр Гібральтару Фабіян Пікарда.
Палітычны карэспандэнт Бі-бі-сі Джэсіка Паркер адзначыла, што меркаваць аб тым, да якой ступені брэксіт паўплывае на лагістыку гандлю паміж ЕС і Брытаніяй, пакуль складана, таму што пандэмія Covid-19 істотна знізіла трафік і тавараў, і людзей праз мяжу, і аб рэальным эфекце брэксіта можна будзе казаць толькі пасля яе заканчэння.
Борыс Джонсан, які сыграў адну з найважнейшых роляў у кампаніі за выхад з Еўрасаюза, а, стаўшы прэм'ерам, гэты выхад ажыццявілы, сказаў, што цяпер краіна атрымала "свабоду весці справы па-іншаму, і, магчыма, лепш, чым гэта робяць нашы сябры з ЕС ".
У артыкуле для газеты Daily Telegraph ён дадаў, што камбінацыя пагаднення па брэксіту і ўхваленне створанай у Оксфардскім універсітэце вакцыны ад каронавіруса "стварае трамплін, які дапаможа [Брытаніі] вярнуцца на ранейшыя пазіцыі".
Кіраўнік брытанскай каманды на перамовах з ЕС лорд Фрост адзначыў, што "мы зноў сталі незалежнай краінай", а ветэран парламенцкай фракцыі Кансэрватыўнай партыі сэр Біл Кэш заявіў, што гэта "перамога суверэннасці і дэмакратыі".
Пры гэтым праціўнікі брэксіта сваіх пазіцый таксама не змянялі. Першы міністр Шатландыі Нікола Стэрджэн, якая скарысталася брэксітам для таго, каб запатрабаваць правядзення другога рэферэндуму аб незалежнасці, напісала ў "Твітары": "Еўропа, Шатландыя хутка вернецца! Не выключай святло".
Міністр замежных спраў Ірландыі Сайман Коўні сказаў, што "святкаваць няма чаго", адносіны Злучанага Каралеўства і Ірландыі цяпер будуць іншымі, але "мы жадаем ім поспеху".
Прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон, хоць і сказаў, што Брытанія "застаецца сябрам і саюзнікам", але дадаў, што рашэнне сысці з Еўропы было вынікам "еўрапейскага нядужання [крызіс еўразоны і наплыў бежанцаў], хлусні і хлуслівых абяцанняў".
Кіраўнік еўрапейскага аддзела навін Бі-бі-сі Каця Адлер паведаміла, што ў Бруселі, з аднаго боку, рады, што брэксіт як працэс завершаны, а з другога — сумуюць, што ён наогул адбыўся. Агульнае меркаванне, аднак, што і ЕС, і Брытанія пасля растання стануць слабейшымі.
Галоўныя змены
- Свабоднае перасоўванне людзей паміж Злучаным Каралеўствам і краінамі ЕС спынена. Іміграцыя ў Брытанію будзе ажыццяўляцца па бальнай сістэме, гэтак жа як і з іншымі краінамі свету.
- Любы брытанскі грамадзянін, які жадае правесці ў ЕС больш за 90 дзён са 180, павінен будзе атрымліваць візу.
- У аэрапорты, парты і вакзалы вернуцца крамы бяспошліннага гандлю. Брытанскі грамадзянін, вяртаючыся з ЕС, зможа бяспошлінна правезці 42 літры піва, 18 літраў віна, 4 літры моцных напояў і 200 цыгарэт.
- Брытанская паліцыя страціла Аўтаматычны доступ да еўрапейскай базы даных людзей, якія ўчынілі злачынствы і знаходзяцца ў вышуку.
- Прыватным асобам і кампаніям Англіі, Шатландыі і Уэльса прыйдзецца запаўняць дадатковыя формы і дакументы пры ажыццяўленні гандлёвых аперацый з краінамі ЕС.